« 1 ungula » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 369b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/VNGULA1
1. UNGULA, Ferramentum mucronatum, quo sulcatim corpora laniabantur et fodiebantur. Ugutio :
Ungula, genus tormenti, quia effodiat, ut fides inveniatur.Papias :
Ungulæ, genus tormentorum, dictæ, quod effodiant, hæ et fidiculæ.S. Cyprianus de Lapsis :
Jam lassum corpus nunc flagella scinderent, nunc contunderent fustes, nunc equuleus extenderet, nunc Ungula effoderet, nunc flamma torreret.Idem de Laude Martyr. :
Non prædurantibus licet costis Ungula recurrat in vulnus.Prudent. in Romano Mart. :
Lib. Peristeph. :Scindunt utrimque milites teterrimi,Mucrone hiulco pensilis latus viri,Sulcant per artus longa tractim vulnera,Obliqua rectis, recta transversis secant.
Alibi non semel, in S. Vincentio, in S. Agnete, etc. Hieronymus Epist. 49 :Illa virgas et secures et bisulcas UngulasUltro fortis expetebat, etc.
Cum lividas carnes Ungula cruenta pulsaret, et sulcatis lateribus dolor quæreret veritatem.Acta S. Secundiani tom. 1. Junii pag. 56 :
Jussit eos omnes singulatim in eculeo suspendi, et radi latera eorum Unguibus caprarum.Quod in extremitate bisulca essent, atque adeo caprinam ungulam referrent, sic appellabantur. Castinus Episcop. Tolet. Hymno in S. Christophorum :
Strabus in Mammete :Sanctum jubet Christophorum pensum, rudibus UngulisDenudatas ejus costas carnibus exciperent.
Adde Acta Proconsularia Mart. apud Baron. ann. 285. n. 5. Acta SS. Phileæ, Philoromi, etc. n. 3. Acta S. Saturnini n. 8. Passio S. Savini n. 7. Lactantius de Mortib. Persecutor. n. 16. etc. Occurrit passim in Vitis Sanctorum. Lacerationes, ungularum scilicet. Eculeis atque lacerationibus subjacere, in leg. 4. Cod. Theod. de Numerariis (8, 1.) Lacerationes membrorum, apud Senecam lib. 3. de Ira cap. 3. Vide Gallonium....... Jubet altius ergoSanctum suspendi, tormentisque acribus amensPulsat utrumque latus, dum carpitur Unguibus uncis,Nullam dat Mammes vocem.
Ungulare, Exungulare, Ungulis subjicere, ungularum tormentum inferre. Vita S.
Potiti Mart. ex MS. Neapol. cap. 6 :
Ferantur scilicet ferreæ ungulæ, et Unguletur.Ejusdem Vita ex MS. Velseri cap. 4 :
Iterum jussit eum Exungulari.Acta S. Eulaliæ Barcinon. num. 6 :
Jussit eculeum afferri et suspendi eam, quamdiu Exungularetur.