« »
 
[]« Wita » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 416b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/WITA
WITA, Mulcta, Amerciamentum : vox Saxon. wite, quæ idem sonat. Leges Inæ Regis cap. 3 :
Et dominus (servi) emendet 30. solidos ad Witam.
Cap. 27 :
Vel emendet 36. solidis Witæ, i. forisfacturæ emendationi.
Occurrit non semel in Legibus Henrici I. Regis Angliæ, ubi crebro junguntur Wera, manbota, et Wita, ita ut Wera, quæ est pretium hominis, agnatis, Manbota, Domino, Wita, parti læsæ exsolvi dicantur, in cap. 79. [] 87. etc. Vide Grimm. Antiq. Jur. Germ. pag. 657. num. 12.
Wita Plena, Eadem quæ Regis, et 20. mancarum, quæ 50. solidos conficiunt, fuisse dicitur, in Legibus Henrici I. Regis Angl. cap. 11. 35. et 79. cum Episcoporum et Comitum, decem mancarum esset, Thanorum vel Baronum quinque. Eædem Leges cap. 40 :
Si Pundbreche, i. infractura parci fiat in Curia Regis, plena Wita sit, alibi quinque mancæ.
Cap. 51 :
Tertia vice plena Wita sit.
Ita cap. 66. 71. Eadem et plenæ forefacturæ nomine donatur in Legibus Edw. Confess. cap. 35 :
Et omnis sit venatione sua dignus in nemore, in campo, in dominio suo, et abstineat omnis homo et venariis Regis, ubicumque pacem eis habere voluerit, super plenam Witam, id est, forisfacturam.
In Legibus vero Willelmi Nothi cap. 64. Regis forisfactura ; in Legibus ejusd. Henrici cap. 64. Capitalis eadem nuncupatur. Vide Bannum Regis, et Bannum plenum, in Bannum 2.
Secundum Witam Jurare, est pro modo mulctæ irrogandæ pro crimine, tot adhibere testes, quot criminis qualitas requirit. Leges Inæ Regis cap. 63 :
Juret secundum Witam, quod nec furti conscius vel coadjutor fuerit in eo, vel emendet 36. solid. Witæ, i. est forisfacturæ emendationi.
Vide Werelada. Ab hac porro voce formatæ et compositæ complusculæ aliæ, de quibus agimus suis locis, Blodwita, Fintwita, Legerwita, Ferdwita, Chilwita, Wardwita, Heingwita, Flitwita, Leirwita, etc. Ex prædictis licet colligere quid sit
Witta apud Anastasium in Stephano VI. PP. :
In supradicta venerabili basilica cum idem sanctissimus Papa omnium vitiorum fortissimus extirpator, malam consuetudinem inveniret, ut Presbyteri, qui ibidem quotidie Domino sacrificium offerebant, omni anno unam Wittam consuetudinem darent, etc.
ubi Baronius ann. 890. n. 7. perperam in Wactam emendat. Codex editus habet mulctam, recte.