COGNITIO, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Cognitio » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 392b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/COGNITIO

COGNITIO, Homagium, nostris Reconnoissance. Consuetudines Catalaniæ inter dominos et vassallos MSS. cap. 49 :

Debent facere instrumentum protestationis quod faciant directum Domino majori, seu Cognitionem, vel homagium, vel aliquod aliud de quo teneatur.

P. Carpentier, 1766.

◊ Clientelæ professio. Charta ann. 1276. ex Tabul. Auxit. archiep. :

Et quod dictus Oddo teneat nomine vassalagii dictum castrum ab archiepiscopo,..... et faciat dicto domino archiepiscopo unum ensem garnitum trium solidorum Morlanorum in signum Cognitionis.

Charta Phil. III. reg. Franc. ann. 1283. in Chartul. eccl. Lingon. ex Cod. reg. 5188. fol. 2. v° :

Nolumus quod eidem episcopo et ecclesiæ suæ fiat aliquod præjudicium imposterum, quin homagium hujusmodi fiat et fieri debeat in loco debito seu etiam consueto ; nec eidem etiam episcopo et ecclesiæ suæ, super eo quod Cognitionem interposuit super dicto feodo in dicto palatio nobis volentibus, cum ibidem alias jurisdictionis exercitium non haberet, fiat præjudicium quantum ad Cognitionem alibi super dicto feodo faciendum.

Hinc

P. Carpentier, 1766.

Cognoscere, Homagium præstare, clientelam profiteri. Charta ann. 1196.

in Chartul. S. Joan. Laudun. ch. 105 :

Quædam contentio erat inter me et ecclesiam B. Mariæ sanctique Johannis de Lauduno pro domo sua de Sauverzis, in qua plurima clamabam, quæ mihi non Cognoscebantur.

Alia Simon. dom. Castrivil. ann. 1208. in Chartul. Cam. Comput. Paris. fol. 400. r°. col. 1 :

Comes (Campaniæ) volebat quod Castrumvillanum, quod de feodo domini Campaniæ Cognoscebam, caperem de ipso ligie et tenerem.

P. Carpentier, 1766.

Cognitio, Jus de re aliqua cognoscendi atque de ea judicandi. Lit. ann. 1356. tom. 4. Ordinat. reg. Franc. pag. 352 :

Et eorumdem prænominatarum Cognitionem scilicet et examen ; ac totam Cognitionem, punitionem, etc.

Vide Haltaus. Glossar. German. voce Kundschaft, col. 1144.

Cognitio Placiti, Anglis Jurisconsult. Conusance de plée, est privilegium, quo urbs vel civitas donatur a Rege, ut intra libertatis suæ procinctum jus habeat tenendi placita de omnibus contractibus et prædiis : cujus ea vis est, ut si qui horum locorum incolæ in jus pro quavis re vocentur in Curiam Regis, Majores seu Baillivi ejusmodi libertatum possint petere cognitionem placiti : id est, ut res ante ipsos pertractetur et judicetur. Rastallus. Adde Cowellum. In Assisiis Hierosolymitanis MSS. passim occurrunt hæ formulæ :

Se mettre en l'esgard ou Connoissance de Court ; La Court esgarde et Connoist, etc.

Eædem cap. 45 :

Seignour ne doit faillir d'esgard, ou de Connoissance de Court à home, ne à feme, qui la requiert en la Court.

COGNITAMENTUM COGNITIONALIS © École des chartes.

« 1 cognoscere » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 394a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/COGNOSCERE1

1. COGNOSCERE, Coire, misceri. Stupro Cognita, apud Lamprid. in Heliogabalo. Vetus Pœnitentiale MS. :

Qui in Quadragesima ante Pascha Cognovit uxorem suam, etc.

Ordericus Vital. lib. 10 :

Postea sponsam suam... Cognovit, quæ sequenti anno filium ei peperit.

Michael Scotus de Physion. cap. 7 :

Nec se permittat Cognoscere a viro per 7. dies.

Occurrit passim in Sacris libris. Vide Appendicem ad Concilium Lateranense III. part. 6. cap. 10. 17.

COGNOSCENTIA 2. COGNOSCERE © École des chartes.

« 2 cognoscere » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 394a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/COGNOSCERE2

2. COGNOSCERE, Fateri, agnoscere, nostris Avouer, reconnoitre. Ordericus Vitalis lib. 11 :

Et proditionem, quam fecerat, palam Cognovit.

Ita Cognoscens latro, est confitens in Legibus Edw. Confess. cap. 26 :

Justitia Cognoscentis latronis sua est.

i. e. jus cognoscendi de latrocinio. Adde Bracton. lib. 3. tract. 2. cap. 33. 34. 35.

« 3 cognoscere » (par les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 394a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/COGNOSCERE3

3. COGNOSCERE, Approbare. Atto Vercell. de pressuris Eccl. apud Acherium Spicil. tom. 8. pag. 86 :

Inutiles namque Sacerdotes internus Judex et provehit et non Cognoscit, quia quos permittendo tolerat, profecto in eis judicium probationis ignorat.

« 4 cognoscere » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 394a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/COGNOSCERE4

4. COGNOSCERE. Vide supra in Cognitio.