« »
 
[]« 1 authenticus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 493c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/AUTHENTICUS1
1. AUTHENTICUS. Gloss. MS. Reg. Cod. 1179 : Authenticum, auctoritate receptum. Jo. de Janua :
Authenticus, auctoritate plenus, vel fide dignus, cui primo credebatur ex sui dignitate. Item Authenticus dicitur etiam nobilis.
Conf. Gloss. med. Græcit. voce Αὐθέντης. Hinc
Authenticæ Personæ, Proceres, magnates, apud Sugerium lib. de Administr. sua cap. 32. Chart. ann. 1205. in Hundii Metrop. Salisb. tom. 1. fol. 232 :
Damnum restituat confirmatione trium Authenticarum Personarum.
Vide Autentus 2.
P. Carpentier, 1766.
◊ Auctentique, pro in Authenticis versatus, legum peritus, apud Froissart. vol. 2. cap. 130 :
Maistre Jehan des Marets, qui... avoit toujours esté l'un des greigneurs Auctentiques en parlement sur tous autres.
Authenticum, Originale Instrumentum. Hesychius :
ϰὐριον, ἴδιον, αὐθεντιϰὸν γραμμάτιον.
Greg. M. lib. 1. Epist. 42 :
Vel Authentica, vel exemplaria. Authentica chartula,
apud eumdem lib. 2. Indict. 11. Epist. 3. lib. 8. Epist. 55. Nicolaus I. PP. Epist. 8 :
Cum autem Legati vestri venerint, mittite, quæsumus, et epistolas Authenticas, quas per Rhadoaldum et Zachariam dudum Episcopos misimus dudum vestræ Eminentiæ, etc.
Idem Epist. 27 :
Quarum (literarum) exemplaria, ne Authenticæ istarum, aut interceptæ [] aut a quibusdam fortasse dehonestatæ, aut perditæ..... fuissent, Magnitudini tuæ per hunc gerulum transmittimus.
P. Carpentier, 1766.
◊ Observant Auctores novi Tract. diplom. tom. 1. pag. 412. passim occurrere hanc vocem in instrumentis xii. circiter seculi, ac præcipue in bullis Rom. Pontificum, ubi præsertim de Charta, ab episcopo in gratiam alicujus ecclesiæ suæ diœcesis concessa, sermo est. Autentique vero, pro Diplomate regio seu Charta exactionis, auctoritate regia roborata, in Chron. S. Dion. lib. 3. cap. 11 :
Chilperic geta et ardi ou feu les Autentiques, en quoi la loi estoit escripte pour le pueple grever.
Authentica, Eadem notione. Carolus Magnus in Epist. ad Magnum Achiepisc. Senonensem :
Et hanc Authenticam, ut præmisimus, diligenter.... transcribi percenseas.
Authenticæ, Novellæ Constitutiones Justiniani appellari cœptæ, ex quo rejecta Juliani Antecessoris versione seu editione, earumdem barbara Bulgari tempore facta translatio, quod uberior videretur, ab Accursio recepta est, qui Authenticam appellavit, quoniam ex ipso Græco originali ad literam traducta esset. Ita Alciatus lib. 2. Parerg. cap. 46. et Antonius Augustinus in Præfat. ad Julianum. Huc forte spectat illud quod in Vocabulario juris utriusque pervetusto :
Autenticum, est liber Juris Civilis excerptus quasi quædam summula ex aliis legalibus libris continens novem collationes ut novem partes principales, etc.
Conf. Savinii Histor. Jur. Rom. med. tempor. § 182. Joannis Bassiani Summa Novell. initio proœmii :
Liber iste, quem domino donante lecturi sumus, dudum liber Novellarum dicebatur... Veruntamen quia etiam alius liber est hoc nomine vocatus... postea placuit, ut ad ejus differentiam hujus libri nomen mutaretur, et Authenticum seu liber Authenticorum nominaretur ; eo quod præ ceteris legum libris Auctorizabilis habeatur.
Authenticare, Confirmare, quam vocem etiam usurpant Itali. Hispanis Autenticar. Hesychius : αὐθεντεῖν, ἐξουσιάζειν. Ἐναυθεντεῖν, apud Annam Comnen. lib. 5. Alex. pag. 132. de quarum vocum notionibus, consule Glossaria Meursii et Fabroti, Cangii, col. 153. et Allatium lib. 1. de Utr. Eccl. consensu cap. 21. n. 4. Ekkeh. Minimus de Vita B. Notkeri Balbuli cap. 16 :
Omnia canonizavit,... et disciplinas quas docuerunt, totum Authenticavit.
Petrus de Vineis lib. 3. Epist. 14 :
Mandata quoque generalia, quæ communiter hactenus recepistis, ut particularis ex eis et integra nobis habilitas offeratur, Authenticari per manum publicam faciatis.
Concilium Avenion. ann. 1509. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 598 :
Supradictæ vero.... reformationes publicabunt et Authenticabuntur in plena congregatione Cleri.
Authenticatus, Canonizatus. Stephanus Episcopus Tornacensis Epist. 231. de Canonizatione S. Geraldi Fundat. Silvæ majoris :
Hoc anno a Domino Papa Romæ debita Missarum solennitate Authenticatus, et in Catalogo Sanctorum meruit adscribi.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Authenticum. Liber ecclesiasticus, qui antiphonas et responsoria eo ordine quo canenda erant, continebat. Guidonis Discipl. Farfensis cap. 27 :
Item Alleluia, Audivit Herodes, et cætera sicuti capitulata sunt in Authentico.
Ibid. cap. 40 :
Dicant unam antiphonam per ordinem, sicut insertæ sunt in Authentico.
Et [] cap. 41 :
Responsoria decantent eo ordine, sicuti in festivitate ejus ex Authentico decantatæ sunt.
© École des chartes.