« »
 
[]« Balea » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 534c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/BALEA
BALEA, Arcus balearis, Ballista. Joan. de Janua :
Balea, a βάλλειν, funda, vel instrumentum quod vulgo vocatur Balestrum.
Hist. MS. Excidii Acconis :
Portantes ibidem lapides cujuslibet quantitatis, Baleas, et quarellos, lanceas et falcastra, etc.
Ibidem :
Et ipsis sic dispersis cum bipedilibus, et communibus Baleis, [] quarellorum multitudinem emittentes. Baleæ vertigales,
apud eumdem Scriptorem :
Nam quarelli pro Baleis vertigalibus sic fere et aliis jam fluxerant, nec habebant quid amplius balearent. Balistæ vertiginales
eidem etiam paulo ante dicuntur :
A qualibet Balista vertiginali trinos simul quarellos sensim in primam aciem emiserunt.
Baleare, e Baleis, seu Balistis, vel arcubalistis quadrellos seu sagittas emittere. Gloss. Lat. Græc. Baleari, σφενδονῆσαι. Occurrit non semel in eadem Historia Excidii Acconis MS.
Baleator, Fundator, pro Funditor vel Balistor, Joanni de Janua.
Balearius, qui alias Arcubalistarius. Lucas Tudensis æra 1058 :
A quodam insigni baleario... inter scapulas sagitta ictus est.
Æra 1075 :
Rex Electos et Milites et Balearios ad civitatem cursu tendere... præcepit.
Balearis Arcus, vulgo Arbalestre, apud Albertum Aq. lib. 9. cap. 20. Claudianus in Paneg. in 4. Consul. Honorii :
  ..... Nunc spicula cornu
Tendere, nunc glandes Baleari spargere funda.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Balearis Funda. Gesta Tancredi apud Marten. tom. 3. Anecdot. col. 172 :
Hi Fundis Balearibus turres quatiunt.
Ibidem col. 187 :
Quarum (turrium) remotiusculam Tancredus, propiusculam Comes Normannus Fundæ Balearis turbine dissolvebant. Funditorum Balearium
meminit Cæsar de Bello Gall. lib. 2. n. 8. Verum ii non a machina bellica, de qua nunc agitur, sed ab Insulis Balearibus nomen traxere ; quæ tamen ipsæ Insulæ a Græco Βάλλειν dictæ videntur, quod earum incolæ fundæ jaculatione haberentur peritissimi. Confer Bochart. Geogr. Sacra. pag. 684.
Baleare Instrumentum, Balearica Machina. Guibertus lib. 6. Gest. Dei cap. 18 :
E contra urbani Baleare celeriter ædificant instrumentum, quo jactis ingentibus saxis nitebantur debilitare castellum.
Otto Frisingensis Episcopus de Gestis Friderici I. Imp. lib. 2. cap. 20. apud Murator. tom. 6. col. 718 :
At oppidani nondum tot malis victos se fingentes, infra quatuor dies, quibus pro Christiani cultus devotione Principem hostibus pacem dedisse diximus, Baleare Tormentum instruunt, ignorante Principe, etc.
Guntherus lib. 3. Ligurini :
Extruitur miræ Balearica machina molis,
Quæ valido longum transverberet aera jactu.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Balearica Tormenta, in Gestis Tancredi apud Martenium tom. 3. Anecdot. col. 176 :
Contra urbani (obsessi) quasi par pari reddunt, reverberant Balearica Tormenta similibus ; missilia eminus, cominus vomeres marmora demittunt.