BANNUM 2, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

2. BANNUM, Pœna et mulcta pecuniaria, qua quis banni seu legis infractor punitur, ut est in Præfat. ad Capitulare Saxonum ann. 797. In hoc a justitia seu Condemnatione distinguitur, quod Condemnatio pœna sit a Judicibus inflicta ; Bannum vero mulcta pecuniaria Statutis et Consuetudinibus locorum fixa et determinata. Capitulatio Caroli M. de partibus Saxoniæ ann. 785. cap. 15 :

Undecumque census aliquid ad fiscum pervenerit, sive in frido, sive in qualicumque Banno, etc.

Additio 4. Ludovici Imp. cap. 28 :

Ut ex his singulis Bannus noster persolvatur, si a quoquam frustrata hæc fuerint,

quæ scilicet banno publico vetantur. Bannum solvere, in Lege Saxon. tit. 2. § 9. 10 Charta Friderici Imperat. : pro Ecclesia S. Eugendi ann. 1175. inter Instrum. tom. 4. novæ Gall. Christ. col. 22. B :

Quod qui facere attemptaverit... Banno nostro subjaceat, et pro pœna satisfactionis quinquaginta libras persolvat.

Charta ann. 1224. ibid. col. 102. A. :

Assignamus in perpetuum monasterio dictæ Abbatiæ.... viginti quinque solidos, et etiam Bannum dictæ villæ annuatim percipiendos in festo B. Bartholomæi.

Conradus Usperg. in Friderico I :

Et ne quis contra illud attentet venire, Bannum, id est pœnam pecuniariam constituit.

Infra :

Judices quoque præfecit singulis civitatibus Lombardiæ, qui ex parte Imperatoris Banna supradicta reciperent.

Sentent. Frideric. I. Imper. ann. 1172. ap. Pertz. vol. Leg. 2. pag. 143 :

Pœna centum librorum auri et Banni nostri hujus sacræ legis violatores condempnantes.

Constit. Rudolfi. I. Imperat. ann. 1277. ibid. pag. 420 :

Pro Banno centum libras Pragenses curiæ nostræ solverint.

Alia Frider. II. Imper. ann. 1220. ibid. pag. 243 :

Banno mille marcarum præcipimus subjacere.

Usatica Aquarum mortuarum ann. 1246 :

Cohercio Banni, et ipsum Bannum sint curiæ nostræ,... Bannum autem tale sit, scilicet de ovibus et capris una pogesia, etc.

Adde Joan. de Collemedio

in Vita B. Joannis Episcopi Morinens. n° 21. Convent. Rastip. ann. 1104. ap. Pertz. l. 1. pag. 62. lin. 26. Occurrit passim hac notione. De Discrimine inter Bannum, Witta et Fredum in legibus antiquis vide Gærtner. ad leg. Saxon. tit. 2. § 10. Adel. Confer Grimmii Antiq. Jur. Germ. pag. 657. num. 11.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Bannimentum, Eadem notione. Hist. Dalphin. tom. 2. pag. 161. col. 2. init. :

Item quod possint... bannerium ponere, Bannimenta accipere, levare, exigere a comitentibus eadem, a septem solidis sex denariis inclusive usque ad unum denarium.

Vide Bandayragium.

Bannum Componere, Mulctam exsolvere pro neglecto banno vel violato : Payer l'amende. Capitul. Caroli Calvi tit. 9. cap. 9. Capitul. missor. ann. 853. Pertz. pag. 419.

Sciam quia et Bannum nostrum component, et simul cum excommunicatione Ecclesiastica nostram harmiscaram durissimam sustinebunt

. Adde tit. 28. pag. 251. 1. Edit. Edict. Carisiac. ann. 861. Pertz. pag. 477. Adde Convent. Silvacens. ann. 853. cap. 7. et 9. Attiniac. cap. 6. Pertz. pag. 424. et 429. Charta Guillelmi Ducis Aquitani apud Baluz. tom. 2. Hist. Arvern. pag. 18 :

Si autem hanc nostram definitionem aliquis tentando violare præsumpserit, quod nostrum est, Bannum componat.

Bannum Mittere, Mulctam imponere. Capitulatio Caroli M. de partibus Saxoniæ ann. 785. cap. 30 :

Dedimus potestatem Comitibus Bannum mittere infra suo ministerio de faida vel majoribus causis in solid. 60. de minoribus vero causis Comitis Bannum in sol. 12. constituimus.

P. Carpentier, 1766.

Bannum levare, Mulctam pecuniariam exigere, Pactum inter commune de Competro et loci de Paulhe ann. 1376. tom. 7. Ordinat. reg. Franc. pag. 69. art. 7 :

Fuit actum et expresse conventum inter dictas partes, ut supra, quod unus banerius in dicto loco de Paulhe, qui Bannum levet, prout bannerii de Competro.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Banneiare, Idem quod Bannum mittere. Charta. ann. 1296. ex Armar. Massil. n°. 308 :

Statutum Provinciæ Arelat. super hoc edictum contra Banneiantes personas Ecclesiasticas, animalia, et familiam eorum.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Banniare, Eadem notione. Charta ann. 1403. ex Archivo Massil. :

Quilibet homo possit et valeat Banniare et gayare pro banno avere quorumcumque exontium grossum vel minutum.

Bannum Dominicum, Mulcta quæ Domino seu Principi exsolvebatur pro infracto banno dominico, eratque 60. solidorum. Antiquissimum circa ann. 772. editum de Banno capitulare, quod e Cod. Babenberg. Leg. Salicæ dedit Pertzius vol. Leg. 1. pag. 34 :

De illos octo Bannus unde domnus noster vult quod exeant sol. 60. 1. Dishonoratio sanctæ ecclesiæ. 2. Qui injuste agit contra viduas. 3. De orfanis. 4. Contra pauperinus qui se ipsus defendere non possunt qui dicuntur urvermagon. 5. Qui raptum facit, hoc est qui feminam ingenuam trahit contra voluntatem parentum suorum. 6. Qui incendium facit infra patriam, hoc est qui incendit alterius casam aut scuriam. 7. Qui harizhut facit, hoc est qui frangit alterius sepem aut portam aut casam cum virtute. 8. Qui in hoste non vadit. Isti sunt octo Banni domino regis unde exire debent de uno quisque solido 60.

Capitulare 1. Caroli Magni incerti anni cap. 57 :

Ut Bannus quem per semetipsum Dominus Imperator bannivit, sexaginta solidos solvatur.

Capitul. Caroli M. lib. 6. cap. 96. 97. :

In triplo cui aliquid abstulit, legibus componat, et insuper bannum nostrum, id est, 60. solidos nobis persolvat.

Capit. Caroli. C. tit. 31. Edict. Pistense cap. 15 :

Bannum nostrum, id est, solidos 60. componat.

Infra :

Bannum 60. solidorum componat.

Adde cap. 20. 28. Lex Longob. lib. 2. tit. 6. § 3. Ludov. Pii, cap. 12. e Capit. Leg. add. ann. 817. cap. 4. :

Bannum nostrum, scilicet 60. sol. id est, triplum componat.

Apud Pertz. vol. leg. 1. pag. 211. legitur :

Bannum nostrum, id est 60. solidos, in triplo componat.

Notitia Judicati ann. 1024. in Tabulario Casauriensi :

Et prædictus Comes Bandum exinde misit, ut quicumque disvestire præsumpserit prædictum Monasterium sine legali judicio, sciat se compositurum Bandum, id est, solidos 60. medietatem Regi, et medietatem prædicto Monasterio.

Specul. Saxon. lib. 3. art. 64. Occurrit hæc loquendi formula in Capitul. Ludovici Pii editis post Capitula ejusdem Imper. ann. 824. cap. 2. et alibi passim. Unde evincitur simplex bannum fuisse 20. solidorum. Simplex, regale scilicet, erat 60. solidorum ; vide quæ mox laudantur e Capitul. et Eichhorn. Histor. Jur. Germ. § 164. A. Capit. de partib. Saxon. ann. 785. cap. 31 :

Dedimus potestatem comitibus Bannum mittere infra suo ministerio de faida vel majoribus causis solid. 60. De minoribus vero causis comitis Bannum in solid. 15. constituimus.

Confer Jus Provinc. Alem. cap. 1. apud Scherz. Haltausii Glossar. col. 927. voce Hœchste Besserung. Dominicum vero majus dicitur Wadiano, scribenti duplex Bannum fuisse, minus et majus, quod certa summa auri argentive solvebatur. Hinc

Bannum Dominicum Componere, Solvere, in Capitulis Caroli C. tit. 12. Synod. Silvac. cap. 5. 7. 9. tit. 13. Attiniac. cap. 6. Capitul. Carlomanni tit. 2. cap. 2. 4. in Lege Longob. lib. 1. tit. 9. § 30. 29. tit. 14. § 9. 11. lib. 2. tit. 19. lib. 3. tit. 1. § 31. Ludov. P. cap. 9. e Leg. add. ann. 817. cap. 1. Carol. M. cap. 30. 32. de exercit. ap. Ansegis. lib. 3. cap. 65. et 66. Lothar. I. cap. 30. Ludov. Pii cap. 25. e Leg. add. ann. 817. cap. 17. Cap. Car. M. lib. 3. cap. 66. lib. 4. cap. 1. 17. 22. 32. et alibi passim.

Bannum Regis, Eadem notione, in Charta Balduini Comitis Flandriæ ann. 1066. apud Buzelinum :

Si quis autem in aliquo contraire aut contradicere voluerit, centum libras auri persolvat, et Bannum Regis, et quod tentavit, irritum fiat.

Ita in alia Eustachii Comitis Bononiensis ann. 1070. apud Miræum in Notit. Eccl. Belgii cap. 101. Vide Capit. ann. 791. cap. 31.

L. Henschel, 1840–1850.

◊ Bannum regium est etiam pecunia multatitia fisco regio inferenda, indeque omne tributum fisco regis solvendum. Henrici II. Imper. Chart. Worm. ann. 1002. ap. Schannat. num. XL. pag. 34 :

Quem regio fisco solvere debuit Regium Bannum et pacem... Episcopo... persolvat.

Alia Otton. II. Imper. ann. 973. ibid. num. XXVI. pag. 23 :

Omne theloneum... et alias utilitates omnes, quæ... in Dominicum fiscum redigi aliquomodo potuerant, in Banno, quod Penning-Ban vulgariter dicunt, aut ceteris solucionibus, etc.

Alia ann. 985. ibid. num. XXX pag. 26 :

Eadem Ecclesia tam in toletis, quam Bannis, duas tantum totius utilitatis partes tenuit, tertia... regio et imperiali fisco fuit reservata.

Alia Otton. III. ann. 988. ap. Ludewig. Reliq. MSS. vol. 7. pag. 465 :

Ut in eodem loco Halberstadensi dehinc teneat et faciat mercatum ac monetam, atque thelonium et Bannum ibi accipiat. Regius Bannus

dicitur in Chart. confirm. ann. 1295. ibid. pag. 438. Vide Haltaus. col. 1112. voce Kœnigsbann et col. 2195. ubi Bann-Pfennige interpretatur Denarios Bannales, qui a negotiatoribus, artificibus, eorumque mercibus cogebantur in fiscum regis sive imperatoris.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Bannum Regis Imponere, Banno Regis seu mulctæ, ob infractum bannum Regis debitæ, obnoxium declarare. Charta Raynardi Episcopi Lingonensis ann. 1068. inter Instrum. tom. 4. novæ Gall. Christ. col. 146. D :

Sed ne aliquo tempore, quod absit, audax impietas et sacra fames habendi cogat aliquem, instigante diabolo, in fratres ecclesiæ hujus (S. Michaelis Tornodor.) insurgere, qui illam calumpniam ex hiis quæ data sunt inferat, Bannum Regis nostrumque cum vinculo anathematis imposuimus.

Bannum (Dominicum) dupliciter vel tripliciter componere, duplici vel triplici mulcta damnari. Capitula Caroli C. tit. 29. Synod. Pistens. cap. 3. tit. 41. Synod. Pontigon. ann. 876. cap. 3. ibid. cap. 9 6. :

Quod qui temerare proterve præsumpserit, triplicem legem, et triplex Bannum nostrum persolvat.

Capitula Ludovici Pii in nova Conciliorum Editione sub ann. 824. c. 2 :

Sanguinis effusio in Ecclesia facta cum fuste, si Presbyter fuerit, triplo componatur, duas partes eidem Presbytero, tertiam pro fredo ad Ecclesiam : insuper Bannus noster.

Occurrit ibi non semel. Concilium Triburiense ann. 895. cap. 7. de Sacrilegio :

Ut res Ecclesiæ tripliciter componantur, insuper vero bannus Episcopalis exquiratur.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Bannum Assuetum, vel Consuetum, Mulcta pecuniaria 60. solidorum, quæ præter bannum dominicum pro infracto banno in quibusdam saltem casibus, a dominis exigebatur. Libertates Moirenci ann. 1164. tom. 1. Hist. Dalphin. pag. 16 :

Si alicui membrum abstulerit vel fregerit domino et vicario sex solidos, et sexaginta solidos ad plus præstabit, si clamor inde factus fuerit, alioquin minime ; tanti est Bannum Consuetum. Si membrum non fregerit, sed aliter percusserit, domino et vicario triginta solidos ad plus præstabit et Bannum Assuetum ; si aliquis licator vel meretrix viro vel mulieri, qui non meruerint, convicia vel percussuram fecerit, domino et vicario quatuor solidos ad plus præstabit, sine Banno Assueto.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Bannum de Nocte, Itidem mulcta ob violatum Bannum, puta ignitegii alteriusve consuetudinis per noctem observandæ, imposita. Instrum. ann. 1233. ex Archivo S. Victoris Massil. :

Quod relinquat omnes justitias et firmancias in omnibus casibus, exceptis tribus, adulterio, homicidio et capitali bello, excepto Banno de Nocte in quo percipiat duas partes dictus W.

Statuta MSS. Augerii Episc. Conseran. sec. 13 :

In locis in quibus post sonitum campanæ vel buccinæ de nocte laïci sine lumine ire prohibentur, Clericos hujus constitutionis auctoritate eamdem prohibitionem volumus observare, alioquin pœnæ propter hoc laïcis impositæ eos decernimus subjacere.... Idemque de Banno fructuum præcipimus observari, ut per hoc laïcorum vitetur scandalum et Clerici ab illicitis arceantur.

P. Carpentier, 1766.

Bannum de Animalibus, Mulcta, quæ pro animalium damno imponitur. Charta fundat. Belli-prati ann. 1228. inter Instr. tom. 5. Gall. Christ. col. 299 :

Specialiter tamen eis concedens, ut si forsitan Bannum fiat de animalibus, quæ fuerint ad damnum inventa in silvis aut pratis, ipsæ pro suis animalibus damnum tantummodo restituant, et ad nullum aliud forefactum vel Bannum propter hoc teneantur.

Vide Bannum bestiarum.

Banna Grossa et Minuta, Majores aut minores mulctæ pecuniariæ, quæ, præter bannum dominicum, domino exsolvebantur ; in quo cum Banno assueto conveniunt ; in hoc vero ab eo differre videntur, quod ad nutum domini poterant minui vel augeri. Charta Amedei Comitis Sabaudiæ ann. 1360. apud Guichenonum in Episcopis Bellicens. pag. 57.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Banna Majora, minuta seu mediocria, Eadem notione, in Instrum. ann. 1390. Locum vide infra in Banneria.

Bannum Plenum. Capitula Caroli C. tit. 31. Edict. Pistense cap. 22 :

Qui in uno Comitatu alodem vel beneficia habent, et non tantum ibi habent, unde Plenum Bannum valeant solvere, etc.

Dominicum nempe, quod 60. solidorum erat, uti supra observatum. Vide Herebannum.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Bannitus de 60. Libris, Cui Bannum seu mulcta sexaginta librarum imposita est. Charta Philippi Augusti ann. 1194 :

Qui Bannitum de Sexaginta Libris hospitatus fuerit, sexaginta libras perdet.

Bannum Vadiare, Revadiare, vel Rewadiare, Pro mulcta a judicibus indicta vadium dare. Gager l'amende. in Consuetud. Comitatus S. Pauli art. 32. alias 63. Emendæ gagiatæ, in Statuto S. Ludovici ann. 1259. apud Nangium pag. 363. Lex Longobard. lib. 3. tit. 1. § 43 Lothar. I. cap. 43. :

Ut Bannum nostrum wadiare cogantur.

Vide Capit. Caroli M. lib. 4. cap. 70. Capit. Missor. ann. 817. cap. 27. Hincmarus Laudunensis :

Et pro eo quod in ea mansa intraverat, ut Bannum Rewadiaret, interpellaretur.

Infra :

Coegerunt illum meum alium hominem, ad quem inde nihil pertinebat, ut Bannum pro his Rewadiaret. Et Rewadiato Banno, minati sunt, quod ad mortem illum judicarent pro infidelitate Regis, nisi præsentialiter talia vadimonia daret, ac pro vadimoniis tales fidejussores, qui die statuta easdem res Regis Misso, quasi revestiendo, reconsignaret.

Capitula Caroli Calvi tit. 31. § 21 :

Ut per tres jam annos Bannum... Rewadiatum persolvatur, et ubi rewadiatum non est, rewadietur et solvatur.

Vide Herebannum, Lex, circa finem.

Bannus Episcopalis, Mulcta quæ Episcopo exsolvitur. Erant enim mulctæ reorum quæ ad Episcopos spectabant, ut, quæ sacrilegis irrogabantur. Concilium apud Theodonis villam ann. 821. cap. 1 :

Si quis Subdiaconum calumniatus fuerit, vulneraverit, vel debilitaverit, et convaluerit, quinque quadragesimas sine subditis annis pœniteat, et 300. solidos cum sua compositione et Episcopalibus Bannis Episcopo componat. Si autem mortuus fuerit,... Episcopalibus Bannis triplicibus componat.

Adde cap. 2. 3. Concilium Triburiense ann. 895. cap. 4. :

Si quis Presbyter.... vulneratus fuerit,... et articulo mortis præventus abierit, pretium Weregeldi tripartita partiatur divisione, id est, altari cui ordinatus fuerat, pars una : Episcopo in cujus diœcesi erat, altera : tertia parentibus de quibus ortus fuerat.

Can. 7. de Sacrilegio :

Sancimus et unanimes judicamus, ut res Ecclesiæ tripliciter componantur, insuper vero bannus Episcopalis exquiratur.

Can. 8 :

Nemo contemnat, neque transgrediatur Bannum ab Episcopis superpositum.

Infra :

Si quis post hanc hujus sancti Concilii diffinitionem inventus fuerit corrupisse Bannum ab Episcopis impositum, 40. dierum castigatione corripiatur, tantum in pane, sale, et aqua.

Can. 20 :

Jubeat eum dominus Episcopus per Bannum a se impositum ad se venire,... et Comite agente persolvat Bannum Regibus debitum.

Vide præterea Decretum Imp. post petitionem Episcop. cap. 1. 2. 3. apud Burchard. lib. 6. cap. 6. et Ivonem part. 10. cap. 135. Capitulare Ingelenheimense ann. 826. can. 1. Vitam S. Henrici cap. 18. etc. S. Hilarius PP. Epist. ad Episcopos :

Sacrilegium in atrio factum altari et domino ejusdem loci persolvatur.

Joannes VIII. PP. 17. q. 4. et apud Ivonem part. 3. cap. 98 :

Quisquis inventus fuerit reus sacrilegii, istam leviorem compositionem emendet Episcopis ipsis, vel Abbatibus, sive personis ad quas querimonia sacrilegii juste pertinuerit.

Statutum Calixti II. PP. de Trevia Dei in Concilio Remensi ann. 1119 :

Quod si hoc non observaverint, sciant esse reos perjurii,... et reddituros capitale, et satis facturos Episcopo de justitia sua.

Lex Familiæ Burchardi Wormacensis Episc. :

Si quis Fisgilinus homo exfamiliarem aliquam magnam vel parvam ad injustitiam patraverit, ad Bannum Episcopi 5. solidos ut Dagewardus vadetur.

Infra :

Et per singulas vestimentorum partes Bannum Episcopo componat.

Rursum :

Illi quem impugnaverit, pro pugna injuste illata, suam justitiam tripliciter componat, Bannum Episcopo persolvat, etc.

De mulctis aliis Episcopalibus, vide Concilium Coyacense ann. 1050. cap. 3. 12. Narbonense ann. 1054. can. 26. Helenense ann. 1165. can. 3. etc.

Bannus Francilis, Franci seu liberi hominis mulcta, quæ Francorum compositio dicitur in Lege Ripuar. tit. 18. cap. 3. Bannus Francorum, in Capitulari 1. Caroli Mag. ann. 802. cap. 16. apud V. Cl. Steph. Baluzium. Capitularia Caroli Calvi tit. 28. Edict. Carisiac. :

Quilibet francus homo convictus, quia bonum denarium, id est, merum et bene pensantem, post hunc Bannum nostrum ejecerit, medietatem Francilis Banni componat.

Ibidem :

Missi autem nostri colonos et servos pauperes cujuslibet potestatis non mallent, nec Bannum Francilem solvere cogant, etc.

Bannus Dei. Capitula Caroli Cal. 26. pag. 240. Adnuntiat. Ludov. apud Confluentes cap. 6. :

De Dei Banno, et de nostro verbo bannivimus, ut nemo hoc amplius præsumat.

Simeon Dunelmensis de Gest. Reg. Angl. ann. 1074 :

Iste Papa Synodo celebrata, ex Decreto S. Petri Apostoli et S. Clementis aliorumque sanctorum Patrum et Banno, interdixit Clericis... uxores habere, etc.

Flodoardus lib. 3. hist. Remensis cap. 28 :

Ex verbo Dei et suo atque ex Banno Regis ad eandem Synodum convenire jubeant.

Vide Synodum Confluentin. can. 6. et Bannum, 1.

Bannum Capitis, Mulcta quæ in pecoribus exsolvitur. Charta Otton. Imp. ann. 937. in Privilegiis Ecclesiæ Hamaburgensis pag. 149 :

Ut nullus Judex publicus vel quælibet judiciaria potestas aliquam sibi vindicet potestatem in supradictorum hominibus Monasteriorum, litis videlicet et colonis, vel eos aliquis Capitis Banno ob capitis furtum, vel quocumque banno constringat, aut aliquam justitiam facere cogat, nisi Advocatus Archiepiscopi, quandiu eos corrigere valuerit.

Eadem habentur pag. 151. Vide Caput. Fort. legend. ob capitale furtum et Capitis Bannum intelligendum de Banno Imperiali sive criminali. Vide Infra pag. 565. col. 2. Haltaus. voce Kœnigsbann col. 1111. et Bann.

Bannum Christianitatis. Concilium Agathense :

Si quis Presbyter negligens vitæ suæ, pravis exemplis mala de se suspicari permiserit, et populus ab Episcopo juramento sub Banno Christianitatis astrictus infamiam ejus patefecerit, etc.

Ubi Gloss. Decretal. sub pœna fidei suæ. Vide Juramentum Christianitatis.