BEGHARDI, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

BEGHARDI, Begehardi, Beguini, Beguinæ, Hæretici exorti primum in Alemannia,

qui vulgariter Begehardi, quoad viros, et Beginæ quoad feminas nominantur

, inquit Conradus de Monte puellarum lib. de Erroribus Begehardorum editus a Gretzero, in quo illorum errores recensentur. Quomodo vero, et ut non semel a Pontificibus damnata fuerit eorum hæresis, pluribus agunt Odoricus Raynald. ann. 1247. n. 56. 1306. n. 18. 1312. n. 17. 57. Waddingus ann. 1308. n. 12. 1317. n. 28. et sqq. 1318. Bzovius, et alii. Beghardorum etiam meminere Pilichdorffius lib. contra Valdenses cap. 12. Henricus Rebdorff. ann. 1306. Continuator Nangii ann. 1330. etc. Viri doctissimi ad Vitam S. Catharinæ Senensis n. 79. dictos putant a Saxonico, Beggen, Mendicare.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Hanc doctissimorum virorum conjecturam uti aliis omnibus longe probabiliorem admittet quisquis noverit id præcipuum fuisse Begehardorum statutum, ut scilicet necessaria mendicarent, quo facilius possint sua deliria divulgare. Concilium Trevirense ann. 1310. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 250 :

Item cum quidam sint laici in civitate, diocesi et provincia Trevirensi, qui sub prætextu cujusdam religionis fictæ Begardos se appellant, cum tabardis, et tunicis longis, et longis capuciis cum ocio intendentes (f. incedentes) ac labores manuum detestantes, conventicula inter se aliquibus temporibus faciunt et conservant, seque fingunt coram personis simplicibus expositores sacrarum Scripturarum ; nos vitam eorum, qui extra religionem approbatam validam mendicantes discurrunt, etc.

Atque hinc est haud dubie quod

Begihardi, etiam appellati Fratres Conversi in Ordd. Prædicatorum et Minorum. Annales Colmarienses ann. 1302 :

In hoc Capitulo (FF. Prædicatorum) fuerunt Conversi seu Begihardi, hoc est, Fratres non habentes domicilia, 80. mendicantes cibaria.

Et ann. 1302. :

Capitulum Fratrum Minorum fuit in Columbaria solemniter celebratum. Comparuere illic 150. Fratres, Conversi seu Begihardi 30. bini et terni in processione per Columbariam transeuntes eleemosynam mendicabant.

Consule de Beghardis Frischium in Lexico German. voce Beghart. Vocab. Lat. Germ. ann. 1482 :

Beghart, gleyschner (simulator) Beghardus, Phariseus, Conversus.

Adel.

Beguini, Iidem qui Beghardi : tametsi Begardos, viros ; Beguinas mulieres potissimum, et ut plurimum dictas, evincat Clementina Ad nostrum, de Hæreticis. Quod etiam observatum supra. Auctor Breviloqui :

Beghardus, et Beguina, et Begutta, sunt viri et mulieres tertii Ordinis.

Bernardus Guidonis in Vita Joannis XXII. PP. :

Secta quædam pestifera illorum qui Beguini vulgariter appellantur, qui se Fratres pauperes de tertio Ordine S. Francisci communiter nominabant, ex quibus plures fuerunt tanquam hæretici condemnati et combusti.

Non erant tamen revera ex tertio Ordine S. Francisci, sed falso id asserebant, quo pravas suas opiniones recepti Ordinis auctoritate tuerentur, uti pluribus probat Waddingus. Alvarus Pelagius de Planctu Eccles. lib. 2. cap. 51 :

Istis ultimis temporibus hypocritalibus plurimi, maxime in Italia et Alemannia, et provincia Provinciæ, ubi tales Begardi et Beguini vocantur, nolentes jugum subire veræ obedientiæ, sed libertate noxia potiri, nec servare regulam aliquam ab Ecclesia approbatam sub manu præceptoris et ducis legitimi, vocati Fratricelli, alii de Paupere vita, alii Apostolici, aliqui Begardi, qui ortum in Alemannia habuerunt, etc.

Matth. Paris et Matthæus Westmon. ann. 1243 :

Eisdem temporibus, quidam in Alemannia præcipue, se asserentes Religiosos, in utroque sexu, sed maxime in muliebri, habitum religionis sed levem susceperunt, continentiam et vitæ simplicitatem privato voto profitantes, sub nullius tamen regula coarctati, nec adhuc ullo claustro contenti.

Et paulo ante ex Epistola Yvonis Narbonensis meminit idem Paris novorum Religiosorum in Vienna Austriæ, qui Beguini vocabantur. Errores porro

Beguinorum et Beguinarum, quorum secta detecta fuit circa an. Dom. 1315. et multi ex eis inventi sunt et indicati qui se dicunt Fratres et Sorores de Pœnitentia de tertio Ordine S. Francisci et fuerunt combusti

, pluribus recenset Guido Carmelita in Summa de Hæresibus fol. 108.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Verum non modo Franciscanos se mentiebantur fanatici illi, sed et Apostolorum nomenclatura sese decorabant. Concil. Trevir. ann. 1310. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 250 :

Item, inhibemus sub pœna excommunicationis, ne quis in nostra civitate, diocesi et provincia Trevirensi aliquem vel aliquos de illis rusticis, qui se Apostolos appellant, in domum suam recipiat, aut eis eleemosynam eroget.

Beguinos ut viros fictæ Religionis ac pietatis non semel perstringit M. Robertus de Sorbona in Serm. de Conscientia :

Vidi quemdam, qui cum erat coram magnis Beguinis, habebat magnam supertunicale rotundum cum magnis et latis manicis de camelino, et coram mundanis habebat de bruneta, scissum ante et retro, strictum sine manicis, de vario foderatum.

Infra :

Ergo Beguini sive in sæculo, sive in religione, et libro isto conscientiæ sunt sapientiores, quia frequentius et pluries confitentur.

Begginorum etiam appellatione Valdenses non semel donat Godefridus Monachus S. Pantaleonis ann. 1209. 1210. 1211. 1212. 1213.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Begini, Iidem qui Fratres, Gaudentes, de quibus in voce Fratres.

Beghinæ, Mulieres ejusdem sectæ ac instituti, quo Begardi et Beguini, quæ una cum iis pariter damnatæ sunt in Viennensi Concilio, præsertim eæ quæ in Alemannia degebant, ut patet ex lib. 3. Clementinar. tit. 11. cap. 1. lib. 5. tit. 3. cap. 3. ubi plura de earum hæresi. Matth. Paris anno 1251 :

In Alemannia mulierum continentium, quæ se Beguinas volunt appellari, multitudo surrexit innumerabilis, adeo ut solam Coloniam mille vel plures inhabitarent.

In Alemannia, Kuherin, Büsserin ? id est, Pœnitentes appellatas istas Beguinas tradit Chronicon Senoniense lib. 5. cap. 1. de quibus agit etiam

lib. 4. cap. 18. Fratres et Sorores de Pœnitentia itidem Beguini et Beguinæ dicuntur in Bulla Joannis XXII. PP. data 7. Kl. Mart. ann. 3. Testam. ann. 1292. ap. Matthæum ad Calcem Alciati contra vit. monast. :

Volo quod devotæ matronæ quæ Baghine vocantur continenter ibi maneant, tantum sub obedientia in veste religiosa, de quibus si aliqua infamiam incurrit publicam, in ecclesiis et in plateis a consortio aliarum est amovenda, salvis sibi rebus suis.

Vide ibi edit. not.

◊ Sed quia passim, præcipue in Belgio, sub Beghinarum nomine virgines Deo vere et sancte famulabantur, ne nocentium damnatione innocentes involverentur Joannes XXII. Extravagant. Ratio recta, et alia Bulla quam descripsit Aub. Miræus in Diplomat. Belg. l. 1. cap. 91. paterne providit. De Beguinarum Belgicarum hodierno instituto, ac vivendi ratione, sic Lindanus :

Hæ medium vitæ genus agunt inter monasticum et sæculare. Certis legibus omnes vivunt : de suo victitant, a votis liberæ sunt. Si nubere visum, migrant et nubunt, non inutili vitæ instituto, cum sint in illo et in altero sexu, qui neque libertatem ferre possunt, neque arctum imperium, quibus medium hoc vitæ genus saluti esse queat.

Statuta Eccl. Leodiensis ann. 1287. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 879 :

Præcipimus quod omnes Beghinæ privilegio Beghinali gaudere volentes, intrent curiam Beghinarum et præcipimus commorantibus extra curiam Beghinarum, quod distinguant habitum suum ab habitu Beghinarum, et si aliqua Beghina extra curiam accesserit moratura, vel ejecta fuerit propter incontinentiam, vel aliud delictum, habitum non deferat Beghinarum.

Beguinarum vitæ genus describunt etiam Rythmi veteres de Origine et fundatione Monasterii Pratensis in Flandria :

Beginæ namque fuerunt a prima sui ætate.

Mox :

Habebant enim famulam quæ omnibus ministrabat,

Et de juvantibus vitam eis auxilium dabat.

Ibant enim illæ mane ad Albini sanctum templum,

Deum orant, nec inane deforis dabant exemplum,

Tunc non habebant in loco ubi manebant, capellam,

Nec quid sacratum in illo, sed habebant solum cellam,

Inde casam repetebant, et accipiebant colum,

Otiosum tempus spernebant, nullum cogitantes dolum,

Sæpe veniebant probi qui eos confortabant,

Et munimen consilii illis pro Jesu donabant, etc.

Vide eumdem Miræum in Donationib. Belgic. cap. 112. Quasdam tamen votum emisisse testatur Summa Raimundi Fratr. Ord. Prædicat. :

Si Beguina Deum sponsum præelegerit, atque

In signum crines præsciderit, ista marito

Si nubit, nupta maneat : sed pœniteat quod

Infregit votum.

Vide Cantiprat. lib. 2. de Apib. cap. 38. num. 2. cap. 51. num. 12. Adde Haltaus. Glossar. German. vocibus Seelennonnen et Seelweiber ; Raynouard. Gloss. Roman. voce Bechina ; Guden. Cod. Diplom. vol. 3. pag. 126. 329. 887.

◊ At in Gallia Beguinarum institutum cum contemptui haberetur, sensim desiit, et in earum locum successere Sorores tertii Ord. S. Francisci, quibus indidem traditæ in urbibus Galliæ earum ædes. Nam in Beguinarum Parisiensium Monasterium translatæ Sorores Ordinis istius tertii S. Francisci, quæ de Ave Maria cognominantur, Diplomatibus Ludovici XI. mensis Martii ann. 1471. et 6. Martii 1479. quæ habentur in tom. 2. Ordinationum ejusdem Regis fol. 326.

Quod etiam in urbe Bellovacensi factitatum ab eodem Principe refert Louvetus in Historia Bellov. tom. 1. pag. 747. 752.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Beguttæ, in Epistolis obscurorum virorum :

Utrum Lolhardi et Beguttæ in Colonia sunt seculares vel spirituales personæ, utrum teneantur facere professionem, et an possint accipere mulieres et viros. Begutta

apud Auctorem Breviloqui.

Bigrinæ, pro Beghinæ, perperam editum apud Matth. Westmonaster. ann. 1243.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Beggina, pro Beguina, apud Mantelium Hist. Lossensis parte 2. pag. 27 :

Ex primaria fundatione curiæ Begginarum de Grathem.

Vide Beguini, Beguta 1. Beguyna, Biguinæ, Bigini, Biguttæ.

Beguinagium, Conventus, vel institutum Beguinarum, in Clementina 1. tit. de Religiosis domibus, et in Vita S. Gertrudis cap. 4. num. 15. etc. Beghinæ et habitus Beghinagii, in Bulla Joannis XXII. ann. 1320. apud Waddingum. Vide Continuatorem Nangii ann. 1317. Joann. de Condato in Dominicanos MS :

Et encor reteneis de mi,

K'a Beginage.

Ont-il mult volentiers visnage,

Tout aussi enuis com froumage

Cas mangeroit.

Provinc. Beguinatje. Vide Raynouard. Glossar. pag. 205.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Begginasium, in Hist. Lossensi auctore Mantelio part. 2. pag. 26 :

Ad conventum nostrum Begginasii Grathem quod attinet.

◊ A Begga Pipini Landensis filia, S. Gertrudis Nivellensis sorore, Beguinarum nomen et institutum sumpsisse constans est apud Belgas opinio, nullo alio licet nixa fundamento, quam nominis Beggæ. Alii a velo capitis appellatas volunt ; et si vela ista ab iis, quæ Beguinæ ipsæ deferebant, dicta longe probabilius sit. Willelmus Heda ann. 1484 :

Quo tempore Ordo divæ Brigitæ instituitur ex religiosis feminis, solutæ tamen vitæ, quas Beginas vocant, a velo capitis quo involvi consueverunt, sic dictæ.

Joachimus Hopperus a Be-ghinnen, i. incipere, deducit,

quod principium sive initium quoddam rei monasticæ ponant.

Alii denique a Bego quodam istius instituti auctore, Beguinos et Beguinas nomen hausisse volunt. Ægidius Aureæ vallis Monachus in Radulpho Episcopo Leod. cap. 52. sub ann. 1180 :

Suscitavit Deus spiritum sancti cujusdam Sacerdotis viri religiosi, qui Lambertus le Begue, quia balbus erat, de S. Christophoro dicebatur, a cujus cognomine mulieres et puellæ quæ caste vivere proponunt, Beguines Gallice cognominantur, quia ipse primus exstitit, qui eis præmium castitatis verbo et exemplo prædicavit.

Quæ quidem hausit ex Vita S. Odiliæ, et ex Joanne Abbatulo lib. 1. cap. 4. totidem habet etiam Chronicum M. Belgicum pag. 193. Vide Picardia.

Beghina, Monetæ minutioris species, in Pacto Tongrensi ann. 1403. descripto in Magno Recordo Leod. pag. 45.