« »
 
[]« 2 capitagium » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 132a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CAPITAGIUM2
2. CAPITAGIUM, Alia notione. Charta Henrici III. Angl. Reg. apud Prynneum in Libertatib. Angl. tom. 2. pag. 826 :
Mandatum est... quod prædictum festum (S. Edwardi)... vice regia teneant, et solenniter celebrent ad custum Regis, et Capitagium Regis et Reginæ, scilicet de 36. ob. unciæ nomine eorum offerri, et platam auri ponderis unius unciæ nomine Regis offerant, etc.
Pro de 36. ob. unciæ, Rymer. legit de 36. almuciis.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Captagium, ut Capitagium 1. Locus est in Somegia.
Capitaticum. Chronicon Mosomense pag. 641 :
Corrigiam sibi in collo posuit, ancillatui Sancti se subdidit, Capitaticum suum et se et posteritatem suam post se daturam... repromisit.
Census Capitis. Capitula Caroli Calvi tit. 31. cap. 28. 34. Edict. Pistens. ann. 864. :
Ut illi Franci qui Censum de suo Capite, vel de suis rebus ad partem regiam debent.
Chronicon Besuense pag. 582 :
Insuper unam ancillam (delegavit) quæ vocatur Rainburgis, solitum Capitis sui 2. denariorum omni anno reddituram debitum.
Radevicus lib. 4. de Gestis Frider. cap. 5 :
Nec de terra tantum, verum etiam de suis propriis Capitibus census annui redditionem.
Frotarius de Miraculis S. Benedicti :
In manicis obolum religat Capitis quasi censum.
Letaldus in Miraculis S. Maximini Abbatis Miciacensis num. 35 :
Homo ille quotannis Capitis sui censum die annuo super altare sui liberatoris persolvit.
Odo Cluniac. lib. 2. de Vita S. Geraldi cap. 17 :
Hanc sibi legem præfixerat, ut secundo semper anno ad sepulcrum eorum (SS. Petri et Pauli) recurreret, decemque solidos ad proprium collum dependentes, tanquam supplex servus, Domino suo, quasi Censum, deferret. Capitis tributum,
in Concilio Tolet. III. can. 8. Adde Flodoardum lib. 4. Hist. Rem. cap. 49. Hugonem Flaviniacensem pag. 246. Miræum lib. 2. Diplom. Belgic. cap. 43. Gallandum de Franco alodio pag. 20. etc. Vide [] Capitatio, Jornus. Κεφαλίτιον, apud Theophanem pag. 407. Censum capitis reddit Anastasius. Vide Schannat. Histor. Wormat. tom. 1. pag. 360.
Census Capitalis, Chef cens, in Consuet. Aurelian. art. 135. Ita enim scribendum pro Cher sens. Charta ann. 1225. in Probat. Hist. Montmorenc. pag. 401 :
Pro quibus domibus reddebant singulis annis Ecclesiæ supradictæ 4. denarios de Capitali censu.
Diploma Ragenoldi Episcopi Parisiensis apud Sammarthanos :
Mille librarum auri... cogatur exsolvere, et rusticano more, vel paralitate submissus, Capitalis census dissolutione plectatur.
Occurrit præterea in aliis Chartis in Probat. Hist. Castilion. pag. 51. 52.
Cavagium. Charta Communiæ S. Quintini in Viromand. ann. 1195. apud Hemereum :
Illi homines nostri liberi, qui non sunt homines de corpore, si venerint in Communiam,... nec alicui domino de forisfacto respondeant nisi de Cavagio suo.
Infra :
Quandiu puer aut juvenis, vel adolescens, sub tutela patris sui... moratur, nullum debet domino suo Cavagium, nec alicui debet respondere justitiæ, donec proprium habeat catallum, de quo lucretur.
Litteræ anni 1236. ex Chartulario Monasterii S. Quintini ejusdem urbis pag. 344 :
Salvis et retentis eisdem Abbati et Conventui Cavagiis, mortua manu, etc.
Index redituum S. Petri Corbeïensis :
Quicumque ad Ecclesiam spectat solvendo Cavagium sive nobis, sive ministris, etc.
Charta super Confirmat. Consuetudinis S. Audomari ann. 1127. apud Duchesn. in Probat. Hist. Guinensis :
Omnes qui infra murum S. Audomari habitant,... liberos a Cavagio, hoc est, a Capitali censu, et de advocationibus constituo.
Philippus Mouskes in Carolo Magno :
A Carlemagne s'accorda,
De Cavage qu'il leur manda,
S'il ne venoient à lui là.
Chavagium, in Charta Roberti Episc. Lingon. ann. 1235. apud Roverium in Reomao.
Cabatgium, in Vita Innocent. VI. PP. apud Bosquetum :
Johannes Armeniaci Locumtenens Regius in lingua Occitana, quem occasione Cabatgii noviter per ipsum instituti, dicti populares hostiliter insecuti sunt.
Vide Cabagium suo loco.
Chevagium. Bracton. lib. 1. cap. 10. § 3 :
Chivagium dicitur recognitio in signum subjectionis et dominii de capite suo.
Charta Gauffredi Archiepisc. Burdegalens. in Tabulario S. Hilarii Pictavens. :
Clamabat prædictus Hugo Brunus adversus Ecclesiam B. Hilarii, dicens, quod in Anto. de Benais habere debebat talliatam suam, quantam vellet, avenas quoque, gallinas, et caseos cosdunales, Chevagium et etiam rucengiam, cavalatam quoque et biennium quotiescunque vellet.
Transactio anni 1456. ex Chartulario S. Martini Sagiensis :
Medietatis Chevagiorum, medietatis etiam decime, questarum, et medietatis virgultorum.
Tabular. de Doncheri :
Au prieur de Doncheri, au lieu de Sapogne les droits de Chevage dudit lieu competent et appartiennent, c'est assavoir que chacun Bourgeois dudit lieu sont tenus envers le Prieur chacun an, le lendemain de Noël d'un denier de recognoissance.
Regest. temporalitatum, ex Camera comput. Paris. fol. 133. ubi de Mortua manu :
Lesquels 12. den. sont appellez Chevage, pour ce que chascun [] chef marié ou vefve le doit.
MS. :
Or service et Chavaige deus cens requiert tant fort,
Dou Chavaige est pechiés, mais dou service est drois.
MS :
Et dist le Rois, Ne lor celez vo ja,
Qui n'i venra, jamais m'amour n'aura,
Il et ses hoirs tousjours cuivers sera,
Et de Chavaige quatre deniers donra.
Quevage pro Chevaige, pronuntiatione Picardica, in Consuet. Peronensi. Vide tom. 2. Monastici Angl. pag. 827. et Fletam lib. 1. cap. 7. § 7. Rymer. tom. 2. pag. 83.
Chevachium. Tabularium Campan. Bibl. Reg. ann. 1213 :
Homines de S. Ulpho qui 4. nobis debent denarios de Chevachio.
Cavelicium. Vetus Charta Corbeïensis, qui titulus, de Mensa Abbatis :
Omnes tenentur respondere ad Conventum in censibus, in Caveliciis, et in aliis reditibus, etc.
In Magno Chartulario ejusdem Monasterii :
Le devant dis Mesire li Abbés a en ledite vile bien mile personnes, ou plus assés, lesquels ne se puent marier sans sen congié, et du congié donné il en a sa droiture accoustumée, et tant come il sont ensamle par mariage, cascune personne paie à Mons. l'Abbé deux Parisis de sen kief, et apele-on tele condition en nom vulgal Caveliche, pour chou que chest pour le kief. Droit de Chevelage, in
variis Chartis quæ habentur in Probat. Hist. Ecclesiæ S. Aniani pag. 100. 101. quod Chevalligium appellatur in Charta Libertatum oppidi S. Paladii in Biturigib. ann. 1279.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Capitagiarii, Idem qui mox Capitales. Charta Alexandri Leodiensis Episcopi de Godefrido Namurci Comite ann. 1131. apud Marten. tom. 1. Collect. Ampliss. col. 709 :
Decretum est etiam a nobis et a Comite, quatenus omnis servus et ancilla Capitagiarii per annum et diem Bronium et S. Laurentium commorantes, ab anteriore Domini sui exactione et mortimanu, sicut cæteri ejusdem Comitis Burgenses in Namurco, penitus absolvantur.