« »
 
[]« Conturnus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 542c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CONTURNUS
CONTURNUS. Marculfus lib. 2. Form. 16. de Puella invita rapta :
Dum et te, faciente Conturno, contra voluntatem parentum tuorum, rapto scelere, in conjugio sociavi.
Bignonius reponit Contubernio, id est copiis contractis, ope sociorum et amicorum, uti vox Contubernium sumitur in Lege Salica : quo casu, erit Contubernium non auxilium, sed illicita conjunctio, uti usurpatur in leg. ult. C. de Incestis nuptiis, qua Anastasius Imp. decernit ea rescripta viribus carere,
quæ quibusdam personis permiserunt scelesto contubernio nomen matrimonii imponere
. At cum Conturno præferant Codd. MSS. ea vox accipi potest, quomodo apud nostros Contour, ita ut virgo deceptam se raptoris suasionibus, ejusque calliditate circumventam, seductam, et sollicitatam dicat.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marculfi locus, qui negotium hic facessit, videtur a Bignonio lectus male, sed bene interpretatus, contra a Cangio bene lectus, at interpretatus male. Itaque legendum cum Cangio et MSS. codd. faciente Conturno vel Coturno ; nam nihil refert. Editio Bignoniana Paris. 1613. habet Conturno : eadem editio inserta Bibliothecæ Patrum ann. [] 1624. legit, Coturno. Chronic. Besuense infra citatum utitur Coturno pro Conturno. Exponimus autem Marculfi verba fere ut exponit Bignonius. Faciente Conturno, id est, faciente amico, amicorum, seu potius amici ope atque consilio. Ea namque ætate, quod Bignonium Cangiumque fugit, ex recepto loquendi usu Coturnus, Amicus dicebatur. Res conficitur auctoritate veteris Glossarii MS. Sangerman. num. 501. quod sic habet : Coturnus, Venaticum et agreste calciamentum est, quia unius (lege unus) pedi utrique convenit ; unde si quis duobus discordantibus fuerit amicus, Coturnus dicitur. E Servio in Ecclog. VII. vers. 32. Coturnus ergo juxta veteres Glossas est amicus inter duos discordantes : quæ vocis acceptio mirum quam apte Marculfo conveniat. Rapuerat aliquis puellam contra puellæ ejusque parentum voluntatem : raptam, faciente Conturno, sibi matrimonio copulavit. Intervenit amicus tum viri, tum puellæ, qui eo puellam adduxit, ut quem raptorem invita passa erat, non invita maritum haberet. Certe primum discordabant inter se raptor et rapta : Coturnus itaque fuit amicus, qui utrique conveniens discordanti, utrumque conciliavit. Sed ut ut est de Marculfi loco constat vocem Coturnus in Glossis Sangerm. singularem habere notionem haud indignam quæ observaretur. An faciente Contrario, i. e. Diabolo ? Sed Bignonii conjectura non displicet.
Conturnus, pro Flexu, deflexu, circuitu accipitur, in veteri Charta ex Tabulario S. Benigni, apud Perardum pag. 20 :
De uno fronte terra S. Benigni, de alio latere Conturno S. Benigni et S. Stephani, etc.
Alia apud eumd. pag. 53 :
De uno fronte strada publica pergit, et de alio fronte Conturnus.
Adde pag. 99. et vide Contorium.
Coturnus, pro Conturnus. Chronicon Besuense pag. 531 :
Habentes terminationes de uno latere terram S. Vincentii, de alio stratam publicam, de una fronte fiscum, de alia fronte Coturnum vicinorum.