« Corvatæ » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 590a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CORVATAE
CORVATÆ, Corveiæ, Courbiæ, Curvatæ, Operæ quas subdidi ac rustici dominis suis
præstare ex Lege tenentur : Corvées, nostris, quas Cujacius ad l. un. C. Ne
operæ a collatorib. exig. lib. 10. ait operas esse a nostris sic dictas quasi
Corpées, scilicet opera corporalia :
quomodo dicuntur
corporales molestiæ, in leg. 126. Cod. Theod. de Decurionib. (12, 1.) Nam et Lugdunensibus Veé, operam significare addit. Alii a curvando deducunt, quia præstando hujusmodi operas homines curvantur : unde Curvadæ, Curvatæ et Courbiæ, interdum appellantur. Alii quasi Corrogatas dictas putant. Vide in hac voce. Rigaltius in Gloss. ab Angariis deducit. Sed potior videtur Cujacii sententia, non quod sint opera corporalia, sed quod præstarentur ab iis quos homines de corpore appellabant, qui ejusmodi operis soli obnoxii erant. Vide Corrua.
Corvata. Chronicon Besuense :
Tali servitio, ut omnibus annis in Corvata Monachorum, jornalem unum de tritico, et alium de avena persolverent.Alibi :
In villa nostra... voluerunt aliquando Corvatam consuetudinaliter facere.Tabularium Burguliense Ch. 97 :
Curtis vero ipsa libera est ab omni hominum extraneorum consuetudine, Corvata, biduanno, etc.Adde Libertates villæ Montis Regal. ann. 1287. apud Guichenonum in Hist. Bressensi pag. 206.
Curvata et Curvada. Epistola Abbatis S. Germani tom. 4. Histor. Franc. pag.
737 :
Curvadas suas in melioribus terris nostris ponit.Curvada legitur passim in Codice MS. Irminonis Abb. San-German. ut fol. 20. col. 2. fol. 40. col. 2. fol. 41. col. 2. fol. 59. col. 3. etc. Curvata vero fol. 28. col. 2. et fol. 79. col. 2. Charta anni 1101. tom. 1. Spicilegii Acheriani pag. 238 :
Curvatæ rusticorum. Droit de Courvage,in Consuet. Pertic. art. 39.
Corvada. Capitulare de Villis cap. 3 :
Non Corvadas, non materiam cedere, etc.Charta ann. 1058. apud Duchesnium in Hist. Castrovillana :
Neque bannum neque Corvadam, neque ullam ibi accipiet consuetudinem.Codex MS. Irminonis Abbatis San-German. fol. 2. col. 1 :
Gautselmus colonus.... habet de terra arabili bunaria xii. facit inde perticas vi. Corvadas donat.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Corveda, in Chartulario Parthenonis SS. Trinit. Cadom. fol. 22. v°. in Charta Hugonis
de Villers ann. 1193. ex Archivo Monasterii S. Urbani, et apud Miræum tom. 2.
pag. 1152. col. 2.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Corweda, in Litteris Geraldi Episc. Tornac. pro Monasterio Elnonensi, apud Marten. tom. 1.
Anecd. col. 432.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Curbada, Eadem notione. Codex MS. Irminonis Abb. Sangerman. fol. 21. v°. col. 1 :
Ingenulfus colonus S. Germani debet pullos iv. ova xv. carop. manuop. Curbadas, ubi ei injungitur.
Croada, Croata, Idem quod Corvada. Charta ann. 950. apud Meurissium
in Episcopis Metensibus :...
Forestam quæ dicitur Heis, cum integro banno, eidem loco concedimus, in omnes usus, cum redditibus suis, id est, Croada et suffusa, quas debent solvere quicumque de adjacentibus exinde voluerit focariam de mortua silva habere, et plaustra ad aratra sua, stabula etiam facere.Chronicon Senoniense cap. 9 :
Adveniente tempore veris, quo agricolæ ad colenda arva et hortos procedere solent, ille malorum adinventor Renaldus prohibuit, ne homines Ecclesiæ Senoniensis Croadas debitas persolverent, nec agros nec hortos, prout solebant, excolerent.Cap. 10 :
Præcepit ut homines Ecclesiæ nostræ Croadas et hortos, sicut antea solebant, excolerent.Tabularium S. Vitoni Virdunensis :
In Meraldi curte habebamus antiquitus Croatam unam indominicatam, quam quidem Præpositus noster sine consensu et consilio Capituli cuidam homini ejusdem villæ Duranno nomine vendidit, etc.Ibidem :
Solum mansa 1. carratam de virgis, et 40. noctes, et 12. Croadas, unam herbæ, alteram fœni, idem tres carratas herbæ, alteram feni.Rursum :
Duos dies ad Croadam homo de potestate facit cum bestiis suis, quibus si caret, cum fossorio totidem dies.Charta Poppon. Abbat. S. Maximin. c. ann. 1020. in Guden. Cod. Diplom. tom. 3. pag. 1036 :
Vennas reficere, Croadas facere, ad opera castelli venire.Seherus de Primordiis Monasterii Calmosiac. inter Anecd. Marten. tom. 3. col. 1197 :
In festo S. Remigii duos nummos debet, etiam suo tempore Croatam, bruillium et furcam. Census brolii et Croatæin Hist. Mediani Monasterii pag. 316. Vide alia notione suo loco. Hinc, ni fallor, emendanda vetus Charta Luxoviensis, edita in operibus S. Columbani pag. 355 :
Similiter et decimas proprii laboris omnium dominiorum quoquo modo laborantium, et Croacarum, bovariarum, jugerum, coloniarum, nemorum, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Corvea. Chartular. S. Vandregesili tom. 1. pag. 670. in Charta Anni 1265 : Pro molta et Corveis, quas dicti Religiosi petebant a me ratione feodi mei.Charta anni 1282. inter Instrum. tom. 4. novæ Gall. Christ. col. 191 :
Salvis Corvea et falce et furca et aliis consuetudinibus.Vide alia notione in Corvata.
Corveia. Charta ann. 960. apud Hemereum in Augusta Viromand. :
Quod eandem terram tenentes... ei bis in anno carrucam Corveiam facerent.Id est, agrum domini gratis ararent. Corveias submonere. Regestum Philippi Aug. f. 125 :
Singulis annis in Natali Domini submonebat Corveias suas. Corveiæ vanni, sacci, baleii, carrugarum,in Charta ann. 1230. ex Tabular. Fossat. f. 50. Vide Corvehia suo loco.
Courbia, in Consuetudinibus de Boidecené in Pictonibus ann. 1265 :
Habent Courbiam in terra, sed sciendum quale : tale est enim ad domos faciendas in estagiis suis et in illis estagiis claudendum et... emand(f. eundum)cum tot bobus cum quibus terram suam unusquisque coluerit, vel cum corpore suo, si dominus submonere ipsum fecerit. Habent etiam Courbiam ad fœnum suum faciendum, habent etiam Courbiam ad ligna ad portandum, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Corveamentum. Tabularium Compendiense : Dicti homines ibunt de cætero ad Corveamenta et equitationes Domini Johannis, sicut ire solent.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Corveria. Charta Philippi III. Fr. Regis ann. 1275. Ampliss. Collect. Marten. tom. 1. col.
1379 : Eidem Petro damus... manerium nostrum et villam de Fontibus Cadoci, cum eorum pertinentiis et juribus, scilicet campipartibus, censibus, pratis, Corveriis carrucarum, caponibus, gallinis et ovis reditualibus.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Corviata. Chartular. Prioratus S. Petri de Domina : Debet taschiam de manso Totani... procurationem unam Ministrallo cum uno socio cum duobus et Corviatam unam.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Corveabilis, Homo Corveis obnoxius. Charta Villæ novæ in Dumbis ann. 1426 :
Joannes Buro recognoscit se esse homo taillabilis, Corveabilis, justiciabilis, explectabilis, manus mortuæ et servæ conditionis atque burgensis Domini Ducis Borbonii.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Corvagium, Idem quod Corvata ; Jus etiam exigendarum Corvatarum. Statuta
Andegav. pag. 147 : Prohibetur districte ne aliqua persona ecclesiastica Domino terræ Corvagium aut aliquid tale facere præsumat, donec habeat super hoc Episcopi sui consilium, ut ejus auctoritate fiat quod fuerit faciendum.Charta Johannis Episc. Carnot. ann. 1180. apud Mart. Anecd. tom. 1. col. 596 :
Vindicabat enim in illis sibi jus hospitandi, talliam, Corvagium, avenagium, justitiam cruoris et latronis.
P. , 1766.
◊ Charta Phil. V. ann.
1316. in Reg. 53. Chartoph. reg. ch. 20 : Concessit Corveyac seu Corvagia animalium trahentium dictæ villæ d'Aubepierre.Recognit. feudal. ann. 1348. in Invent. Chart. castri de Jaucourt ann. 1392. fol. 33. r° :
Item les enffens feu Aveline,... et sont lidit enffens à Corvage et de mainmorte.Redit. Comit. Compan. ex Cod. reg. 8312. 5. fol. 103. v° :
Item a le sire la moitié des Courvages ; et appelle l'en Courvages que cil qui a beste traiant doit pour chacune beste traiant iiij. sols, et cil qui point n'en a, ne doit que ij. sols. Crowée,pro Corvée, in Ch. ann. 1406. ex Chartul. priorat. Belleval. :
Et payerat chacun an une journée à la Crowée de la seille az waiien. Item chascune charrue... paierat chacun an trois journées à la Crowée de la charrue.Vide supra Corruagia.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Corveagium, Idem in Statutis Ecclesiæ Nannetensis apud Marten. Anecdot. tom. 4. col.
954.