«
1 cupa » (par C.
du Cange, 1678), dans
du Cange,
et al.,
Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 656c.
http://ducange.enc.sorbonne.fr/CUPA1
1. CUPA, Vas vino condendo paratum, Latinis,
a Koupar Anglis, nostris
Cuve,
Germanis
Kufe. Lucanus lib.
4. de Bello civ. vers. 420 :
... Ratem vacuæ sustentant undique Cupæ.
Vide Petrum Blesens. Epist. 63.
Navis capacitatis 40. Cuparum
, in Novella
Valentiniani de Naviculariis amnicis. Nos dicimus :
Un vaisseau de 40.
tonneaux. Gloss. Ælfrici :
Cupa
, tunne. Computum Capituli Autissiod. ann. 1247 :
Eodem anno habebat
Capitulum duo pressoria munita, et xxii. tonnas, et quinque canales ad eas
implendas, et septem Cupas cum quadam parva, in qua vinum colatur.
Jonas
Monachus in Vita S. Columbani n. 53 :
Reperit eos sacrificium profanum litare
velle, vasque magnum, quod vulgo Cupam vocant, quod 26. modios amplius minusve
capiebat, cervisia plenum in medio habebant positum.
Vita S. Austregisili
Episc. Bituric. inter Acta SS. Bened. sæc. 2. pag. 97 :
Repleto vase musto, unum
quod illi vocant Cupam, ferme viginti metra capiens resedit vacuum.
Sed et
apud Ulpianum inter
vasa vinaria numerantur
Cupæ et dolia, quæ in cello fixa
sunt. Bertha Monacha in Vita S. Adelheidis Abbatissæ n. 15 :
Cellerariam
enim aliquando, vinum de Cupa producentem, festinanter per nuntium accersivit : quæ in
obedientia nesciens moram, ejus præsentiam velociter adivit, ore Cupæ non obfirmato,
sed ducibulo secum in manibus asportato.
Occurrit eadem notione pro dolio vel
doliolo, in Vita S. Willibrordi, inter Acta SS. Benedict. sæc. 3. part. 1. pag. 619. n.
xviii. in Vita S. Genovefæ, tom. 1. Januarii pag. 140. 145. etc. Isid. lib.
2. Orig. cap. 6 :
Cupas, a capiendo, id est, accipiendo aquas vel vinum vocatas
volunt.
Genuinum etymon
ϰύπη, species navis
de qua mox in
Cupa 2.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Cuppa, Eadem notione. Charta anni 1047. inter Instrum. tom. 2. Gall. Christ. col. 480 :
Item de sylva... ad domos scilicet ædificandas vel restaurandas, ad Cuppas, ad
dolia, ad vallum, ad naves, etc.
Bernardi Ordo Cluniac. part. 1. cap. 47 :
Cuppæ quatuor, una ad fabas servandas, quando fuerint bainatæ, altera in quam
cadit aquæductus, tertia in qua
lavantur scutellæ, quarta ad hoc ut aqua calida in eam mittatur ad
mandatum et ad rasuram Fratrum.
L. Henschel, 1840–1850.
Cuba, in chart. ann. 1249. ap. Guerard. in Polypt. Irminon. pag. 385. et in alia ann.
1250. ibid. pag. 388.
L. Henschel, 1840–1850.
Cubba. Ekkehard. IV. de Cas. S. Gall. cap. 5. Pertz. pag. 106 :
Vinum quoque
plenis Cubbis adpositum.
Cupella, Minor cupa. Epistola Bonifacii Archiep. Moguntini :
Vice osculi duas
Cupellas vini Celsitudini vestræ transmisimus.