1. EXERCITUS. Exercitum debere dicuntur vassalli, cum dominorum expeditionibus bellicis interesse, ac pro iis dimicare tenentur. Henricus Huntindon. lib. 7. de Guillelmo Rufo Rege :

Suos Exercitibus frequentissimis et geldis continuis vexabat.

Vetus Charta apud Gariellum in Episcopis Magalon. pag. 276 :

Et Exercitum faciant D. Regi, sicut et cæteri de parte Regia.

Ad mandatum domini sui... extra opidum Exercitum facient

, in Chart. ann. 1312. in Alsat. Diplom. tom. 2. pag. 101. Charta Philippi August. ann. 1185. in Hist. Vastinensi lib. 5 :

Ita et quod universi homines illius libertatis ad omnes citationes nostras nobis Exercitus et equitationes debebunt, quocumque eos ducere voluerimus.

Charta Gastonis Vicecomitis Beneharnensis ann. 1215 :

Præter Exercitum quem mihi duxi et meis hæredibus retinendum.

Aresta ann. 1294. in Regesto Parlamenti B. f. 105 :

Dom. Rex remanebit in saisina percipiendi Exercitum, seu servitium Exercitus ab Abbate S. Savini ratione homagii et juramenti fidelitatis quæ ab Abbate fiunt D. Regi.

Fol. 107 :

Exercitum et equitationem habere. Exercitalis obeditio,

in Capitulari 3. Caroli M. ann. 811. Occurrit passim. Vide Hostis, et Placitum Exercitus Regis in Placitum.

2. EXERCITUS, Aulicorum turba, Proceres, optimates. Idatius in Chronico :

Apud CPlim Marcianus a militibus et ab Exercitu, instante etiam sorore Theodosii Pulcheria Regina efficitur Imperator.

Translatio S. Germiniani Mutin. Episc. ann. 1106. apud Murator. tom. 6. col. 90 :

Nullus enim locus, nulla platea, nulla domus, nulla porticus, nullum atrium saltem vel modicum a conventu populorum poterat inveniri vacuum. Adest etiam ad hoc spectaculum Princeps Mathildis cum suo Exercitu, omnes unanimiter præstolentes tanti patris translationem.

Similis est locutio Lucæ 23. 11 :

Sprevit autem illum (Jesum) Herodes cum exercitu suo :

ubi Græcum etiam habet, σὺν τοῖς στρατεύμασιν αὑτοῦ. Vide Valesiana pag. 79. et Glossar. med. Græcit. in Στρατόπεδον, col. 1461.