« 1 firmare » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 507c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/FIRMARE1
1. FIRMARE, Securitatem dare vel per se, vel per
fidejussores. Annales Franc. Loisselliani ann. 757 :
Sic et ejus homines majores natu, qui cum eo erant, Firmaverunt.Breviarium Hist. Pisanæ apud Murator. tom. 6. col. 168 :
Anno 1075. in Festivitate S. Sixti Pisani ceperunt Almadiam civitatem et Firminum Regem, qui uno quoque anno tributum Pisanis dare suo juramento Firmavit et civitatem ad honorem Pisanæ reipubl. tenere. Et ita Regi statim Firmaverunt terram, et coronam Romano Imperatori assignaverunt.Instrum. ann. 1233. ex Chartul. S. Victoris Massil. fol. 133 :
Item dictus D. W. compellebat homines Ecclesiæ ire ad malefacta vicinorum, et Firmare et litigare in manu sua pro causis civilibus.Vide in Firma 1. Pro Traditionem confirmare occurrit Firmare in Leg. Baiuv. Conf. Grimm. Antiq. Jur. Germ. pag. 556. et 115.
P. , 1766.
◊ Glossar. Provinc. Lat. ex
Cod. reg. 7657 : Fermar, Prov. fidejubere, Firmare.Hinc nostris Fermer, pro Jurejurando promittere, affirmare.
Pour pais et pour aliance Fermer ensamble, in Chron. S. Dion. lib. 1. cap. 16. tom. 3. Collect. Histor. Franc. pag. 167. Reg. sign. Pater Cam. Comput. Paris. fol. 163. v°. ubi de inauguratione regis :
Li arcevesques..... ou aucuns des évesques.... doivent demander au roy que il promette et Ferme par son serement à garder et à faire garder les droitures des evesques et des églises.Lit. remiss. ann. 1407. in Reg. 161. Chartoph. reg. ch. 279 :
Simonnet et Jehan le Maire Fermerent ensemble d'aller assailir ledit prestre. Fermer,pro Firmare, Gall. Rendre ferme, in Stat. ann. 1415. ex Reg. 170. ch. 1.
Firmare Directum. Vide Firma 1.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Firmare in Palam, pro Coram. Charta Guillelmi Comitis ex Chartul. Ecclesiæ Auxitanæ : Ego reddo et Firmo in palam altari S. Mariæ.
Firmare Cantum, psalmos, hymnos, etc. dicuntur, qui, priusquam in Ecclesia cantent, in
cantu sese exercent, ut recte cantare discant. Galli dicerent, Asseurer son chant.
Liber Ordinis S. Victoris
Paris. MS. cap. 22 :
Quando autem in claustro Novitius sedet, debet Firmare psalterium suum, et cordetenus ad verbum reddere.Cap. 31 :
Fratribus, quibus injunctum est cantum suum cotidie Firmare et reddere, debet Armarius singulis libros, in quibus cantant, specialiter assignare,..... similiter his, qui psalmos et hymnos suos Firmare habent, psalteria et hymnarios, prout opus fuerit, distribuat. Ex quo autem Armarius alicui fratri aliquem librum ad aliquem Firmandum et reddendum specialiter assignaverit, ea illa hora, qua id facere habet, nemo illum accipiat, etc.Rursum :
Ii vero, quibus specialiter assignati de cantu libri sunt, et psalteria, et hymnarii, postquam lectiones suas Firmaverint, non debent eos, sive in die, sive in nocte abscondere ; sed in communi servatorio cum cæteris communibus libris reponere.Infra :
Fratribus quibus injunctum est cantum suum Firmare, debet Armarius, vel aliquis de senioribus, quibus Abbas in Capitulo jusserit, assistere, qui et eos si erraverint, corrigant, et lectiones eorum, quando reddere voluerint, audiant.Denique :
Qui psalmos suos Firmant, vel cantant, submissa voce legant, ne alios disturbent.Vide Bernardi Ordinem Cluniac. part. 1. cap. 27.