« »
 
GROSSUS 1, GROSSUS 2, GROSSUS 3.
[]« 1 grossus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 4, col. 116b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/GROSSUS1
1. GROSSUS, Crassus, magnus. Glossæ Græc. Lat. : Παχύς, Bassus, Grossus, crassus. Hinc Ludovicus VI. Franc. Rex Grossus dictus est cum aliquot aliis. Genealogia Regum Franc. tom. 2. Spicil. Acher. pag. 805 :
Ludovicus Grossus genuit Robertum Grossum Comitem Drocarum.
Pag. 807 :
Theobaldus Grossus Comes Trecarum, etc.
Qui et Magnus nuncupatur, quia statura proceriori et crassiori, ut in Charta ann. 1140. ex parvo Reg. S. Germ. Prat. fol. 41. r°. col. 1 :
Regnante rege Ludovico filio regis Ludovici Magni.
Eadem habet Charta A. episc. Silvanect. ann. 1162. in Chartul. Vallis B. M. diœc. Paris. Vide Magnus 1. Amalarius in Prologo ad lib. de Eccles. Offic. :
Mihi peccatori Grossa res data est potius ad indagandum quam exponendum.
Adde lib. 2. cap. 16. Grossa domus, Gall. Grosse maison, Familia nobilior, Menoto in Serm. Quadrag. fol. 112. v°. Grossa decima, in Charta ann. 1103. apud D. Calmet. tom. 1. Hist. Lotharing. col. 575. Gall. Grosse dime, scil. frumenti, vini aliorumque fructuum præcipuorum : quæ Grossorum fructuum dicitur in Tabulario B. Mariæ de Bono-Nuntio Rotomag. Grossa glacies, i. spissa, in Annal. Mutinens. apud Murator. tom. 11. col. 57. Grossa campana, Gall. Grosse cloche, apud Lobinell. tom. 3. Hist. Paris. pag. 154. Grossi fructus, pro Grossum 2. Annuus beneficii redditus, in Charta ann. 1379. ibid. pag. 191. et in Statutis ann. 1380. ibid. pag. 504. Grossa causa, majoris momenti, in Statutis ann. 1315. apud eumd. Lobinell. tom. 5. pag. 626. Grossum lignum, in legibus Aluredi cap. 14. Grossi nervi, ibid. cap. 51. Grossus panis, in Chron. Windesem. lib. 2. cap. 5. 56. Vestes humiles, Grossæ et simplices, apud eumd. cap. 60. Vestem respuit Grossiorem, apud Sulpic. Sever. Dial. 1. 21. Grossa tegmina, in Visione Wetini, sæc. 4. Benedict. part. 1. pag. 292. Grossus tumminus, in Constitut. Frederici Regis Siciliæ cap. 42. Adde Gregor. M. Præfat. in Ezechiel. et lib. 25. Moral. cap. 22. Palladium de Architect. ex MS. Domnizonem in Prologo lib. 1. de Vita Mathild. et alios passim. Silva Grossior, in chart. Otton. I. Imper. ann. 937. ap. Erath. Cod. Diplom. Quedlinb. num. 5. Grossum miliare, in chartul. Saraept. num. 40. []
P. Carpentier, 1766.
Grossus, Dives, nobilis, potentior, quo sensu Gros dicimus. Lit. remiss. ann. 1350. in Reg. 80. Chartoph. reg. ch. 344 :
Oudinus operarius vinearum dixit quod si minuti volebant ei credere, ipsi facerent bellum contra Grossos, et ipsos occiderent.
Unde natum proverbium :
Duo Grossi non possunt in uno sacco conversari,
inter Acta pontif. Cenoman. tom. 10. Collect. Histor. Franc. pag. 386.
P. Carpentier, 1766.
Grossa Justitia, Major, quæ vulgatius Alta appellatur, Merum imperium, Gall. Haute justice. Chartul. eccl. Lingon. ex Cod. reg. 5189. fol. 5. v°. :
Hugoninus de Accellis... tenet apud Accellos... domum suam et homines suos in justitia Grossa et bassa.
P. Carpentier, 1766.
Grossa Materia, Stercus humanum. Vide infra in Materia.
P. Carpentier, 1766.
Grosso Modo, Neglectis fori ambagibus, absque arte, simpliciter. Charta ann. 1319. in Reg. 58. Chartoph. reg. fol. 36. r°. :
Deputati procedent summarie et de plano et informabunt se Grosso modo cum gentibus domini regis, etc.
Homag. ann. 1356. tom. 1. Probat. Hist. Brit. col. 1609 :
Michi dedit in mandatis, quod Grosso modo et sine præfatione dicam quæ dicturus sum. Grossement,
pro Ample, in Memor. E. Cam. Comput. Paris. ad ann. 1394. fol. 317. v°. :
Houppelandes entaillées menuement ou Grossement.
P. Carpentier, 1766.
Grossum Avere, Gall. Gros bétail, passim occurrit in Chartis diversarum regionum.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Grosse, Difficulter. Vita S. Hugonis Abb. Bonavall. tom. 1. April. pag. 48 :
Ivit considerare qualiter ille paralyticus se haberet, et vidit eum jam Grosse anhelantem.
L. Henschel, 1840–1850.
Grossum Diapente, Alta voce et magna aut gravi modulatum. Reinard. Vulp. lib. 4. vers. 675 :
Hic Grossum diapente tonat sub voce Sonoches.
Grossus, Rudis, indoctus. Jo. de Janua : Grossus, rudis, villanus. S. Augustinus lib. contra Epist. Manichæi cap. 21 :
Si ad ista Grossi etiam et tardi sitis, quæro, etc.
P. Carpentier, 1766.
◊ Inhabilis, Ital. Grosso. Theodor. de Niem de vita Joan. XXIII. tom. 2. Conc. Constant. part. 15. col. 357 :
Qui licet esset in se bonus, erat tamen quasi omnino illiteratus, nec non valde Grossus et indispositus ad papatum.
Grossus Rusticus. Ita appellatus a nostris, seu Gallis, quidam Princeps Saracenus, qui regiones regno Ægypti et tractui Damasceno adjacentes possidebat, dum nostri primam expeditionem sacram suscepere,
præ nimia pinguique corpulentia, vilique persona, in qua totus rusticus esse videbatur
, ait Albertus Aquensis lib. 7. cap. 11. lib. 10. cap. 5.
Grossa Verba, Convicium atrox, vulgo nostris Grosses paroles. Gros mots. Charta Libertatum Novæ Bastidæ in Occitania ann. 1298. in Regesto Philippi Pulcri Regis Franc. ann. 1299. n. 16. ex Chartophylacio Regio :
Item si quis alicui verba contumeliosa et Grossa dixerit, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Grossities, Spurcities, immunditia. Chron. Trivetti tom. 8. Spicil. Acher. pag. 434 :
Manus ejus (Henrici II. Regis Angl.) quadam Grossitie sua hominis incuriam protestantur ; earum enim cultum prorsus negligit, nec unquam, nisi aves deferat, utitur chirothecis.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Grossities Ingenii, Mentis hebetudo, in Vita Vener. Odæ, tom. 2. April. pag. 773. Grossicies intellectus, apud de Breydenbach Itiner. T. S. pag. 163. []
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Grossitas, Asperitas. Vita B. Notkeri Balbuli, tom. 1. April. pag. 582 :
Quia bibuli gutturis Grossitas dum inflexionibus et repercussionibus et diaphoniarum diphthongis mitem nititur edere cantilenam, etc.
Grossitudo, Crassitudo, amplitudo, Gallice Grosseur. Grossitudo pugni, in Charta ann. 1171. apud Marten. tom. 1. Ampliss. Collect. col. 882. minimi digiti, in Pactu Legis Salicæ tit. 43. § 4. Edit. Eccardi ; quatuor pedum, duorum pedum, in Computo ann. 1347. tom. 1. Hist. Dalph. pag. 84. in Charta ann. 1317. ex Archivo Burginadii Blesensis ; quatuor digitorum, Jerem. 52. 21.
Grossitudo Cordium. Statuta Roberti I. Regis Scotiæ cap. 20. § 1 :
Quia inter magnates et nobiles regni... exorta fuerunt discordiæ et Grossitudines cordium,
i. e. odia, indignationes : sic Galli dicimus Avoir le cœur Gros, indigne ferre, stomachari.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Grossitudo Styli, Aspera et dura scribendi ratio, in Actis SS. Martii pag. 474.
Grossescere, Crassum fieri. Gregorius M. lib. 7. Ind. 2. Epist. 53 :
Sicque fit, ut quotidie deteriores fiant, dum in eis culpa Grossescit.
Grossescente brachio, apud Bedam lib. 5. Hist. Angl. cap. 3. Grossescente tumore cruris, in Miraculis S. Cuthberti cap. ult. Utitur etiam Guibertus lib. 4. de Pigner. Sanctorum. cap. 1.
Ingrossari, Eadem notione, in Miraculis S. Eutropii Episcopi Santonensis num. 20. Vide Ingrossari suo loco.
© École des chartes.
[]« 2 grossus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 4, col. 117a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/GROSSUS2
2. GROSSUS, apud JC. Anglos, idem quod integrum aliquod per se subsistens, nec ab aliquo alio dependens, ut Villanus in Grosso, est servus qui glebæ non adscribitur, sed immediate domini sui personæ servit. Hinc f. Grossi famuli, in Fragmento ann. 1430. tom. 1. Hist. Dalphin. pag. 64. col. 2. Etiam Advocatio in Grosso, est jus Patronatus, non feudo, vel manerio annexum, sed primo et principaliter ad eum spectans, qui beneficii Patronus est, ut cum quis manerium suum vendit, retento sibi jure Patronatus ; aute contra jus præsentandi, quod ad manerium suum spectat separatim, et per se cuiquam alienaverit, hoc casu Patronatus a manerio separatus, Advocatio dicitur in Grosso, id est, non manerio, sed proprietatum personæ annexus. Vide Cowel. lib. 1. Instit. Jur. Angl. tit. 2. in princip. Placita Justitiarior. anno 20. Edw. I :
Et Hugo de Louther, qui sequitur pro D. Rege, dicit, quod wayf est quoddam Grossum de Corona, quod nullus eo gaudere possit, nisi inde habeat speciale warandum a D. Rege, etc.
© École des chartes.
[]« 3 grossus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 4, col. 117a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/GROSSUS3
3. GROSSUS, Monetæ aureæ species, vulgo Gros. Charta Friderici II. Imper. ann. 1232. apud Goldast. tom. 1. Constit. Imperial. pag. 299 :
Et possitis aureos Grossos et denarios monetare, etc. Grossi Augustarii,
in verbo Augustarius. Adde Decreta Ludovici Regis Hungariæ art. 3. Historiam Cortusiorum lib. 1. cap. 10. etc. Grossi argentei, in Constitutionibus Jacobi Regis Siciliæ cap. 58. Vide Moneta.
P. Carpentier, 1766.
◊ Varii Grossi memorantur in Lit. remiss. ann. 1474. ex Reg. 195. Chartoph. reg. ch. 1165 :
Gros d'Espaigne, de Navarre, de Barsalonne, de Pape, de Florence et de Seine.
Rursum alii appellantur apud Christ. Schlegel. in Dissert. de Nummis antiq. edit. ann. 1717. Grossi Schnebergenses ex metalli fodinis Schnebergensibus, in Ch. ann. 1471. pag. 93. [] dicti etiam Grossi principum pag. 161. Grossi acuti, ab angulis, in Ch. ann. 1464. pag. 96. Grossi senarii, in Ch. ann. 1482. pag. 97. Grossi lati, in Ch. ann. 1350. pag. 104. Grossi Pragenses, in Ch. ann. 1296. pag. 104. et 105. Grossi Zwickavenses, in Ch. ann. 1492. pag. 163. Bolognini Grossi et piccioli, apud Savin. Hist. Jur. rom. med. temp. tom. 3. pag. 617.
P. Carpentier, 1766.
Grossus Antiquus. Charta ann. 1317. in Batav. sacr. pag. 173. col. 2 :
Debebit dare pro qualibet libra viginti Grossos antiquos bonos.
Stat. eccl. S. Dion. Leod. ann. 1330. tom. 2. Monum. sacr. Antiq. pag. 439 :
Novem Turonenses, de quibus sexdecim faciunt Grossum antiquum.
Adde Annal. Fossens. ad ann. 1373.
P. Carpentier, 1766.
Grossus Metensis, in Lit. remiss. ann. 1403. ex Reg. 158. Chartoph. reg. ch. 142.
P. Carpentier, 1766.
Grossus Misnensis, in Charta ann. 1366. apud Ludewig. tom. 4. Reliq. MSS. pag. 423.
P. Carpentier, 1766.
Grossus Mitratus, Idem forte qui Papalis, in Lit. remiss. ann. 1416. ex Reg. 169. Chartoph. reg. ch. 471.
P. Carpentier, 1766.
Grossus Papalis, in Cæremon. Rom. MS. fol. 27. v°.
P. Carpentier, 1766.
Grossus Regis. Lit. remiss. ann. 1478. in Reg. 201. Chartoph. reg. ch. 181 :
Icellui Dufour tira de sa bourse ung Gros de roy et deux grans blans.
Aliæ ann. 1378. in Reg. 114. ch. 262 :
Argent nommé et appellé argent le roy, dit Gros.
Vide in Moneta.
© École des chartes.