JOBAGINES, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Jobagines » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 4, col. 420c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/IOBAGINES

JOBAGINES, Jobagiones, Sambuco, Lydio, et Alberto Molnario testibus, Hungaris dicuntur coloni, ruricolæ, atque adeo ipsa mancipia. Decreta Ludovici Regis Hungariæ ann. 1351. cap. 5 :

Præterea ab omnibus Jobagionibus nostris aratoribus et vineas habentibus, etc.

Cap. 6 :

Prælati et Ecclesiastici Jobagiones habentes.

Cap. 14 :

Jobagiones ad Regiam vel Reginalem celsitudinem pertinentes.

Decreta Sigismundi Regis :

Si quis Jobagionem alterius... potentialiter abduxerit.

Alius ejusdem Reg. ann. 1435 :

De singulis Jobagionibus proprias possessiones et terras more aliorum Jobagionum, in possessionibus, quibus resident, habentibus et censum colligentibus.

Decreta Alberti Regis :

Nobiles tam Jobagiones habentes, quam non habentes, decimas dare non teneantur.

Vide Jo. Lucium de Regno Dalmatico pag. 204. b. 1. At in Decreto Andreæ Reg. Hung. ann. 1222. cap. 15. et 26. Barones et Nobiles vocari videntur. Cap. 18. Jobagiones castrorum memorantur, et cap. 25. præcipui Hungariæ magistratus, Palatinus nempe, Banus, Comes, et Curialis Regis, Jobagionum dignitate et vocabulo donantur. Ea etiam notione accipi videtur Jobagionis vox apud Thwroczium in Calomanno cap. 61. Vide Concilium Posoniense ann. 1309. cap. 3. 4.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Addit Carolus de Aquino in Lexico militari militiæ etiam genus fuisse,

idque probat Decreto Mathiæ Regis, ubi sic :

Conclusum est, quod tam nobiles, quam eorum familiares et Jobagiones, sedem judiciariam ingressuri, arma omnia cujuscumque generis existant, in hospitiis deponere et inermes in ipsam sedem ingredi debeant.

P. Carpentier, 1766.

◊ Ita dicta esse mancipia rursum probat Charta Andreæ reg. Hungar. ann. 1214. inter Probat. tom. 2. Annal. Præmonstr. col. 21 :

Contulit etiam Jobbagionem, nomine Bera, obtentu fidelitatis suæ ita ex omni jugo servitutis exemptum, ut nulli omnino servili conditioni subjaceat, nisi ipse vel sui posteri ab ecclesia se alienare voluerint.

Sed neque minus certum est eosdem inter nobiliores regis ministros recensitos fuisse, ut iterum constat ex Decreto ejusd. reg. ann. 1231. apud Cenc. inter Cens. eccl. Rom. :

Nobis facientibus exercitum extra regnum, nobiles nobiscum ire non tenentur, nisi comites et stipendiarii et Jobagiones castri.

Rem apertius explicat aliud Decretum ann. 1233. ibid. :

Quare post tractus multiplices et diversos per Nicolaum tavarincorum, Mauricium dapiferorum, Michaelem agasonum, Bagin pincernarum magistros, Jobagiones, nuncios et procuratores nostros... Et faciemus filios nostros et Jobagiones jurare, secundum quod inferius de juramento eorum continetur... Et promittimus per nos et nostros successores constituere et dare singulis annis palatinum vel alium de Jobagionibus, quem voluerimus Christianæ fidei zelatorem, quem faciemus jurare, quod mandatum nostrum secundum ista fideliter adimplebit.

Ex quibus colligitur vocem genericam fuisse apud Hungaros, qua famulus vel minister cujusvis ordinis et conditionis significatur. Vide in Minister 2. et Ministeriales.

P. Carpentier, 1766.

◊ Nostri vero Jobelot, Homo nihili est et contemptu dignus. Lit. remiss. ann. 1454. in Reg. 184. Chartoph. reg. ch. 506 :

Icellui suppliant oy et entendy que Pierre Pelerin... le nommoit et appelloit par maniere de injure et moquerie, Jobelot, qui est à entendre selon la maniere de parler et langaige du pays (d'Artois) qu'il estoit un chétif et meschant et de petite entreprinse.