« »
 
[]« Pictantia » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 313b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PICTANTIA
PICTANTIA, Portio monachica in esculentis[] ad valorem unius Pictæ ; lautior pulmentis, quæ ex oleribus erant, cum Pictanciæ essent de piscibus et hujusmodi. Vincentius Belvac. lib. 32. cap. 49 :
Aquam etiam puram frequentius bibebant, et quandoque pro magna Pictantia mixtam vel aceto, vel lacte, nulla de vino facta mentione.
Cæsarius lib. 8. cap. 94 :
Dum... a celleraria per totum conventum Pictantia, id est ova frixa dividerentur.... invisibilem ei Pictantiam misit,... quod omnibus diebus vitæ suæ Pictantiis omnibus carere vellet.
Histor. Abbatum Ramesiens. in Monastico Angl. tom. 1. pag. 242 :
Et assignavit Pictantiam propter cœnas conventus.
Utuntur Constitut. Ordinis Prædicat. distinct. 1. cap. 5. § 2. Capitula gener. MSS. S. Victoris Massil. occurrit et alibi passim.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pidantia, Eadem notione in Epist. Fulconis Comitis Andegavensis ann. 1124. apud Marten. novæ Collect. tom. 1. part. 2. pag. 69 :
Habebit tota congregatio Vindocinensis de reditu piscationis ejusdem Pidantiam generalem.
Charta ann. 1344. tom. 2. Hist. Dalphin. pag. 500 :
Quod in singulis prædictis anniversariis abbas dicti monasterii teneatur providere toti conventui de Pidantia sufficienti de et super bonis sibi largitis per dictum D. Dalphinum.
Tabular. Monast. Melereii :
Dedimus abbatiæ de Melereio cum assensu D. Arturi xl. solidos de Pidancia in vigilia Purificationis B. M. per manum firmarii Nostri Nannetis reddendos.
P. Carpentier, 1766.
Pedance, nostris eodem sensu. Testam. Hugon. de Burgund. ann. 1312. ex Cod. reg. 9484. 2. fol. 148. v° :
Item à l'hopital de Saint Esprit de Besançon pour la Pedance des pauvres deix livres... Item doin et lais ès frères Preschours et ès frères Menours de la Basle de Losenne de Balois et de Genesve, à chascun couvent, soixante solz pour Pedance.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pictentia. Charta ann. 1319. in Tabul. Pontisar. :
Item sex libras Parisienses pro faciendo sex Pictentias in Quadragesima.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pietanstra, Eodem significatu. Meisterlini Hist. Rerum Noriberg. apud Ludewig. tom. 8. pag. 31. Reliq. MSS. :
Tandem denique est amor civium ad devotos ac irreprehensibiles monachos ac claustrales, ut de ipsis bene institutis possumus dicere, egentes, sed sine penuria ; afflicti, sed quotidianis Pietanstris consolati.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pietantia, in Charta Bernhardi Ducis Silesiæ ann. 1317. apud eumdem Ludewig. tom. 6. pag. 518 :
Unum insuper servicium cum Pietantiis sæpe dictis fratribus in Grizow in ipsorum refectorio annis singulis in festo Assumptionis gloriosæ Virginis M. ministrari et fieri debet, etc.
Decretum pro Monasterio Dobirluc. ann. 1374. ibid. tom. 1. pag. 388 :
Nos frater Johannes Abbas, etc. Pietantiæ modus et ordo sic conscripti... observentur. In primis videlicet, quod pietantiarius qui pro tempore fuerit omni anno singulis festivitatibus infrascriptus duo ova in brodio, pipere et croco bene condito omnibus et singulis fratribus.... tenebitur ministrare.
Occurrit præterea apud S. Wilhelmum in Constit. Hirsaug. lib. 1. cap. 97. Guidonem in Discipl. Farf. cap. 18. in Charta pro Aquariatu de Talmundo ann. 1366. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pistancia. Necrolog. MS. S. Martialis Lemovicensis :
xvi. Kal. Maii dompnus Hymbertus abbas dedit nobis lxv. sol. ad Pistanciam faciendam cum flodonibus et cepiis.
Consuetud. MSS. S. Augustini Lemovic. fol. 18 :
Et prius [] faciat dari panem et vinum servienti a cellario et a sacrista unum denarium pro Pistancia, et sic recedere.
Pitancia. Udalricus lib. 2. Consuetud. Cluniac. cap. 35 :
Generale appellamus, quod singulis, in singulis datur scutellis ; Pitancia, quod in una scutella, duobus ; verbi gratia, aliquando pro Pitancia absque scutella unum crudi casei frustum, vel quatuor ova : pro generali ova quinque, et caseus nunquam nisi coctus.
Guigo II. in Statutis Ordinis Cartus. pag. 10. cap. 33. § 5 :
De caseo namque seu piscibus, aut ovis, vel, si quid ejusmodi, quæ Pitancias vocamus, semel sumimus.
Nescio an alia significatione cap. 35. § 2 :
Sed et si cui Pitanciam aliquam, seu cibi seu somni, vel alterius cujuslibet rei facere, aut durum et grave aliquid imponere voluerit, etc.
Ita in Statutis antiquis ejusd. Ordinis parte 2. cap. 14. § 27. ubi videtur sumi pro Pœnitentia. Charta ann. 1278. ex Tabulario S. Bertini :
Benigne concesserunt, quod... centum solidi Paris. post decessum nostrum annis singulis bis in anno videlicet qualibet vice 50. solidi in Pitanciam dicti conventus in perpetuum specialiter convertentur, et quod quolibet die, quo fiet hujusmodi Pitantia, celebrabitur in ipsa Ecclesia pro anima nostra... una Missa specialis, etc.
Tabular. Dalonensis Monast. fol. 33 :
Pictanciam unam communem de caseis, vel ovis seu piscibus.
Statuta Joannis Archiepiscopi Cantuariensis ann. 1279 :
Quod si aliqua secundo vocata venire contemserit, insequenti prandio ei Pitancia subtrahatur. Plenariæ et aptæ Pitanciæ,
in Testamento Sugerii Abbat. S. Dionysii ann. 1137. Occurrit passim, apud Cæsarium lib. 8. cap. 11. in Chronico Andrensi pag. 486. in Regula Ord. S. Gilberti pag. 734. in Libro Usuum Ordinis Cisterciensis cap. 76. 90. apud Rainerum Abbatem Cisterciens. in Institut. cap. 19. 60. in Vita B. Mauricii Ordinis Prædic. num. 6. apud Jacobum de Vitriaco in Hist. Occident. cap. 14. Matthæum Paris. pag. 553. in veteribus Chartis apud Perardum pag. 480. in Histor. Pontivensi pag. 204. 205. in Monastico Anglic. tom. 1. pag. 104. in Chronico Beccensi ann. 1223. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pittantia. Statuta Ordinis Cisterc. ann. 1221. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 1330 :
Visitatores una tantum Pittantia sint contenti, exceptis ovis, caseo et butyro. Pittantia potus,
in Statutis ejusdem Ordinis ann. 1180. ibid. 1252.
P. Carpentier, 1766.
Pictantia, Quidquid procurandis pictantiis assignetur. Charta Will. abb. Præmonst. inter Probat. tom. 2. Annal. ejusd. ordin. ann. 1303. col. 47 :
Nostrorum prona obedientia filiorum et devotione permoti, infra scriptam Pictantiam, videlicet villam nostram Obluck dictam, eis conferimus.
Unde Un muy de blei à Pitanche, in Ch. ann. 1256. ex Tabul. S. Elig. Noviom. :
Je Gauchiers de Thorote... ay donné en pure et perdurable aumone au couvent de S. Eloy de Noion un muy de blei à Pitanche.... à penre chascun an à la feste de S. Martin ivernal au Plessis devant dit.
Vide Pitanciaria et Consolatio.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pictantia, Pitantia, Cibus generatim, pastus, Gallice Repas. Testamentum Bernardi de Turre ann. 1270. apud Baluz. tom. 2. Histor. Arvern. pag. 515 :
Bertrandus filius et hæres meus faciat Pictantiam seu refectionem fratribus Prædicatoribus Claromontensibus annis singulis, quamdiu vixerit.
Charta Guillelmi Abbat. S. Benigni Divion. ann. 1375. tom. 4. Gall. Christ. inter Instrum. col. 214 :
Sibi vendidimus et concessimus ad [] vitam suas duas Pitantias ordinarias procurandas et percipiendas statutis temporibus in dicto monasterio nostro ; et dictam præbendam monachalem cum duabus Pitantiis vendidimus et concessimus pretio sex viginti florenorum de Florentia.
Charta apud Lobinell. tom. 2. Hist. Britan. pag. 149 :
Abbas copiosam Pitantiam de pane albo et vino et piscibus, die constituta de proprio faciet conventui.
Adde acta S. Yvonis MSS. et Necrol. Nivern. Pitentia, eadem notione, in Charta ann. 1295.
Perperam Acarisius, Pergaminius, et viri docti in Notis Miracula S. Thomæ Aquin. et in Nomastico Cisterciensi, a Pietate dictam Pitanciam scripsere : quia forte Pietancia aliquando scriptum reperitur, quomodo semper apud Bernardum Monach. in Consuet. Cluniac. MSS. in Codice Sangermanensi, et alios plures, ut supra videre est. Neque felicius Browerus in Antiquit. Fuld. pag. 207. Pitantiam dictam vult, quasi Pitissantiam et Pitissando, ut et Salmasius ad Hist. August. Alciat. lib. 8. Parerg. cap. 17. Maranus, Cironus, et alii, qui a Pittacio deducunt, ita ut Canonicis et Præbendariis, ut olim militibus, secundum porrecta illis pittacia, erogarentur species annonariæ, ut panis, vinum, lardum, caro, etc. vel quod in tabella seu pittatio describeretur, quam quisque sportulam et portionem esset suscepturus.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pitantialis Oblatio, Quæ pitantiis distribuendis destinatur. Synodus Limensis ann. 1585. inter Concil. Hispan. tom. 4. pag. 418 :
Collectoribus præcipimus ut librum habeant, in quo per ordinem descripta servabunt omnia anniversaria,.. oblationes votivas ac testamentarias et Pitantiales, etc.
Pitantiarius, Officium Monasticum, cui munus incumbit componendi et distribuendi singulis Monachis pitancias suas. Charta ann. 1292 :
Idem Abbas assignavit pitanciariæ certos reditus ad summam 8. librarum et 14. solidorum et 2. denariorum, tali modo disponendam, videlicet quod Pitantiarius ministret inde conventui singulis annis in anniversario suo vinum, piscem, et species : scilicet cuilibet de conventu unam caritatem integram boni vini, et unum ferculum boni piscis, et species per visum Subprioris, etc.
Hujus meminit Ingulphus pag. 886.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Cum vero Pitantiarii munus circa esculenta versaretur, iisque componendis et distribuendis invigilaret, Dominus domus, eadem notione qua nos dicimus Maître-d'Hôtel, qui mensis præest, appellatur in Chron. Senon. cap. 25. tom. 3. Spicil. Acher. pag. 391 :
Constitutum est quod... Dominus domus, id est Pitantiarius singulis annis in anniversario dicti Simonis canonici S. Deodati v. solidos Tullenses conventui Senoniensi pro Pitantia persolveret.
Magister Pictantiarum, in charta ann. 1323. in Guden. Codic. Diplom. tom. 4. pag. 1034.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pitancerius, ut Pitantiarius. Charta Ludovici Abbat. Angeriac. ann. 1420. in Tabular. ejusdem Monast. pag. 527 :
Cum dilectus frater noster Foulqueius Acarie Pitancerius ejusdem monasterii tradiderit perpetuo pro se et suis successoribus Pitanceriis dicti monasterii totas terras de Arczon, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pitansarius, in Statutis Cardinalis Trivultii Abbat. S. Victoris Massil. ann. 1531 :
Item Pitansarius tenetur dare tempore Adventus et Quadragesimæ singulis[] diebus pataros tres pro pitantia cuilibet religioso.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pitenserius, Sententia arbitralis ann. 1497 :
Pitenserium pitenseriæ sacri monasterii S. Honorati Lirinensium, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pictantiarius, Constitut. Cluniac. MSS. ann. 1301. ex Archivis B. M. Deauratæ Tolos. :
Præcipimus in virtute obedientiæ et sub pœna beneficii amittendi infirmario et Pictantiario Cluniacensi qui nunc sunt et pro tempore fuerint, ut, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pietantiarius, in Decreto pro Monast. Dobirluc. ann. 1374. Vide supra Pietantia.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pistanciarius. Necrolog. MS. S. Martialis Lemovic. :
Pistanciarius debet solvere lx. sol. au mesier.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pittantiarius, in Statutis S. Claudii ann. 1448. pluries occurrit.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pitantiaria, Quæ apud Sanctimoniales pitantias componit et distribuit. Charta Margaretæ Abbat. Faremonast. ann. 1291. in Tabular. ejusdem Monast. :
Hoc excepto quod in pitantiis quas facit et distribuit Pitanciaria Faremonasterii, nihil percipiet, nisi sex denarios pro qualibet pitancia.
Pitanciaria est Officium Pitanciarii, in Monastico Anglic. tom. 1. pag. 148. Adde Bullam Pauli III. PP. ann. 1536. tom. 4. Gall. Christ. inter Instrum. col. 334. Pittantiaria, pluries in Statutis S. Claudii ann. 1448. Beneficium dicitur in Charta ann. 1301. supra in Pictantiarius.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Pitenseria, Eadem notione. Vide supra Pitenserius.