« »
 
PORTA 1, PORTA 2, PORTA 3, PORTA 4, PORTA 5, PORTA 6.
[]« 1 porta » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 418c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PORTA1
1. PORTA, Teloneum quod ad portam exigitur, Portaticum. Charta Petri Episcopi Atrebatensis ann. 1194 :
Sibi tamen de assensu nostro retinuit in vita sua in parte districti, quæ dicitur strata, exercitum, cavalheriam, talliam, altam justitiam, Portam, et calceiam in porta, etc.
Charta inter Instrum. tom. 6. Gall. Christ. novæ edit. col. 30 :
Denique tunc proclamavi ei lesdas quas fraudulenter et violenter, sicut audistis, mihi abstulerat, et Portam et medietatem mensis Octobris de tertio salis.
Vide Portaticum.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Qui ab hac exactione immunes erant, libertatem habere in porta dicebantur. Charta ann. 1204. ex Tabul. Episcopat. Massil. :
Libertatem quam Rex Jerusalem Balduinus fratribus S. Samuelis ordinis Præmonstrat. dedit in Porta, funda, cathena, pondere et mensura, ut possent emere, vendere et intrare et exire per totum regnum Jerosolimitanum.
Porta, Tribus vel urbis Regio vocatur apud Mediolanenses et Italos. Sigonius lib. 6. de Regno Italiæ, de Ottone I. :
Mediolanensium civium alios in tribubus urbis, quas illi Portas vocabant, et agri pagis, quos Plebes nominabant, Capitaneos instituit.
Vetus Charta apud Camillum Peregrinum in Dissertatione Italica apud Murator. tom. 5. pag. 235. edita, de notione hujus vocis :
Ut primum Presbyteri Portæ Sunimæ, et Clerici simul cum Laicis ad Episcopum descenderent.
Liber inscriptus Flos florum :
Isto tempore et per longa tempora ante, Archiepiscopus Mediolani erat Dominus spiritualis et temporalis Mediolani, et regebatur civitas per Consules datos per Archiepiscopum, quibus ensem ipse dabat, cum regere inciperet ; aliquando per Capitaneos factos per Archiepiscopum in qualibet Porta specialis parentela regebat.
Mox addit unicuique Portæ, sive regioni fuisse vexilla propria, quorum colores et figuras describit. Occurrit non semel in Statutis Mediolanensib. Vide Falconem Benevent. pag. 209. 229. et Ottonem Morenam in Hist. Rerum Laudensium pag. 70. 75. 78. 96. Savin. Histor. Jur. Rom. med. temp. tom. 4. cap. 28. sect. 3. nott. 116. et alibi.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Porta diversa nonnihil notione in Ogerii Panis annal. Genuens. ad ann. 1213. apud Murator. tom. 6. col. 405 :
Papienses vero audito hoc equitaverunt cum Portis quinque solummodo militum et peditum, etc.
Ubi porta pro militum turma videtur accipi.
[]« 2 porta » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 418c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PORTA2
2. PORTA, pro Aula regia apud Orientales, vox antiquissima ; quod testantur Xenophon et Plutarchus, ut legitur in Mercur. Franc. tom. 1. Dec. ann. 1736. pag. 2617.
[]« 3 porta » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 418c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PORTA3
3. PORTA, Domus hospitum in monasteriis, quod ad portam monasterii exstructa esset ; eadem de causa Porta apud monachos appellabatur Locus, ubi pauperibus eleemosynæ distribuebantur ; sed et reditus ejusmodi eleemosynis assignatus. Charta ann. 886. tom. 9. Collect. Histor. Franc. pag. 353 :
Quinciacus [] cum integritate, et Cociacus, quas ipsi fratres de portione sua ad Portam deputaverunt excipiendis monachis et cæteris familiaribus suis.
Alia ann. 900. ibid. pag. 488 :
De nominatis villis vel locis, seu etiam ex villis ad hospitale nobilium, quod Porta vocatur, pertinentibus,... quidquam diminuere... præsumat,
Charta Theob. comit. ann. 1250. in Chartul. Campan. ex Cam. Comput. Paris. :
Item acquisita ad usum Portæ Clarevallensis pro pauperibus, sunt ista quæ sequuntur : medietas grossarum et minutarum decimarum de Bretenaio, de Condes, de Joncherio et de Domo Armandi, quas decimas habet Porta Clarevallensis a Renerio de Amborivilla.
Alia Mariæ dom. de Nantholio ann. 1251. ibid. fol. 330. v°. col. 1 :
Aumona au lit de la mort messires Gaucher li Granz dix livres de Provenisiens chascun an à la Porte d'Igni, por doner cotes as mesiax de sa terre.
Vide infra Portaria.
Porta, Munus ipsum Portarii Monastici, seu quod ad portæ officium pertinet, apud Adalardum in Statutis Corbeiensibus pag. 8. 19. et Hariulfum lib. 3. Chron. Centulensis cap. 19. pag. 516. in privilegio Monasterii Atrebatens. concesso in Conc. Vermeriensi circa ann. 866. etc.
[]« 4 porta » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 419a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PORTA4
4. PORTA, Custodia ad portas castri vel excubiæ, ut videtur. Stat. Carcasson. ann. 1411. tom. 9. Ordinat. reg. Franc. pag. 609. art. 10 :
Las portas acostumadas solo esser de vint jorns, et pueys per la reso dels Senteniers de las guerras, et par la voluntat del Conestable, fors escriertas en motas de manieyras de cascun Conestables, etc.
[]« 5 porta » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 419a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PORTA5
5. PORTA, Porticus, locus coopertus, ubi merces venum exponuntur. Charta ann. 1197. ex Tabul. S. Petri Carnot. :
Hominibus autem villæ Villonis et Capellæ regis, Portas et fenestras erigere, ad vendendum et hospitandum,...... concedo et concessi.
Vide infra Porticus 2.
[]« 6 porta » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 419a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PORTA6
6. PORTA, Lignearum regularum compages, Gall. Chassis. Inventar. ann. 1476. ex Tabul. Flamar. :
Item plus duas Portas coralli paraventi ejusdem cameræ, non affixas in eorum locis.
Portæ Aureæ, dictæ in majoribus civitatibus portæ præcipuæ, per quas solemnes ingressus vel processus fieri solebant ut Constantinopoli Porta aurea, Græcis πυλὴ χρυσῆ, de qua copiose egimus ad Willharduinum num. 129. et in nostra Constantinopoli Christiana : Romæ apud Ottonem Frising. lib. 2. de Gest. Frider. cap. 22. et Guntherum lib. 4. Ligurini : Hierosolymis, in Gestis Francor. expugn. Hierusalem pag. 572. Thessalonicæ, apud Joannem Cameniatam de excidio Thessal. cap. 24. Ravennæ, etc. Eadem notione Mestre porte usurpat MS. :
C'est asavoir que Dangier porte
La clef de la plus mestre porte.
Porta Argentea Basilicæ S. Petri Romæ, apud Anastasium in Sergio II. PP. et Paulum Diac. lib. 4. Chr. Casin.
Portas Abstrahere. Libertates concessæ urbi Barcinon. a Petro Rege Arag. ann. 1283 :
Dominus potest emphyteotæ abstrahere auctoritate propria Portas, si non solvit ei censum die statuto. Item si non firmat sibi jus, potest abstrahere Portas.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Portarum Amissio, Genus pœnæ, qua quis domum suam claudere tenebatur. Litteræ Johannis Reg. Franc. ann. 1351. tom. 2. Ordinat. pag. 479 :
Obediant et obtemperent sub pœna quinque[] solidorum Turon. domino nostro Regi danda, aut per Amissionem portarum hospitiorum suorum, etc.
Supra :
Ad hoc possint compelli....... captis pignoribus, et clausura eorum hospitiorum.
Quæ loquendi formula apud nos in usu est erga mercatores, quibus mercaturas exercere prohibitum, ii enim tabernam claudere, Gall. Fermer boutique, dicuntur.
Portas Apertas conscribere, Testamento aut tabulis manumittere. Lex Ripuar. tit. 61. § 1 :
Si quis servum suum libertum fecerit, et civem Romanum, Portasque apertas conscripserit, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Qua loquendi formula significabatur libertas manumisso data eundi quo vellet. Leg. Willelmi Nothi :
Si quis velit servum suum liberum facere,..... ostendat ei liberas Portas et vias, etc.
Vide Manumissio, pag. 241. col. 1.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Portæ Apertæ, in Charta Alaman. 7. sub formul. manumiss. unde hodie Pasporte dicimus. Spelman.
P. Carpentier, 1766.
Porta Carceris, Quæ Remis ad publicam ambulationem hodie ducit. Necrol. canon. regul. S. Dion. Rem. ex Cod. reg. fol. 3. r° :
Obiit Ermenricus canonicus S. Mariæ, qui dedit nobis furnum ad Portam carceris.
Portæ Ecclesiarum reliquiis Sanctorum consecratæ, vel non consecratæ, in Legibus Longobard. lib. 1. tit. 9. § 30. Ludov. P. 10. in Capitularib. Caroli M. lib. 4. cap. 13. in Capit. 1. Ludovici Pii ann. 819. cap. 1. et in Can. Isaaci Episcopi Lingon. tit. 2. cap. 2.
P. Carpentier, 1766.
Porta Labilis, Cataracta, vulgo Herse. Charta Rogeri episc. Camerac. ann. 1180. ex Tabul. ejusd. eccl. :
Concessimus eis (portam) habere perpetuo hac ratione, quod eam validam facient et bene munitam, turre desuper constructa et Porta labili, ponte quoque levaticio ante posito.
Qua etiam notione intelligenda Porta levatura.
Porta Levatura, Pons sublicius ad portas urbium. Hist. Cortusior. lib. 6. cap. 5 :
Qui calata Porta levatura, seu saracenesca, inter utramque partem vivus emansit inclusus.
Lib. 7. cap. 16 :
Sed propter Portam civitatis, quæ erat levatura, non fuerunt ausi intrare successive.
Lib. 1. cap. 18 :
Calatis suis pontibus levaturis, processit in hostes.
Vide Porta labilis.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Porte coulant, pro Catarracta, porta pendula, occurrit in Poemate de la Rose MS. :
Si a bonnes Portes coulans,
Por faire ceus de hors dolans,
Et por els prendre et retenir
S'il osoient avant venir.
P. Carpentier, 1766.
Porta Magistra, Præcipua, primaria. Mestre porte, in Poem. de la Rose Ms. Missale S. Joan. in valle ann. circ. 400 :
Intrant per magistram Portam ecclesiæ.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Porta Paradisi. S. Wilhel. Constit. Hirsaug. lib. 2. cap. 50 :
Si est Papa vel Rex, vel Pater monasterii, qui suscipitur, totus conventus usque ad Portam paradisi progreditur, etc.
Vide Paradisus 1.
Porta Populosa, in jure Hungarico domus habens justam integramque familiam. Albert. Molnarus.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Porta Regularis, Monasterii janua. Litteræ ann. 1216. apud Baluz. Hist. Tutel. col. 519 :
Donet præpositus unam sextariam panis siliginei eleemosynario, quam idem eleemosynarius omni die ad Portam regularem distribuat pauperibus et egenis.
[]