« »
 
[]« 1 quaternio » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 604c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/QUATERNIO1
1. QUATERNIO, Quaternus, Quaternunculus, Chartæ invicem compactæ, nostris Cahier : Cuern, in Chronico Petri IV. Reg. Aragon. lib. 3. cap. 30. Alcuinus Poemate 7 :
Plurima hic Præsul patravit signa stupendus,
Quæ nunc in chartis scribuntur rite Quadratis.
Eckehardus Junior de Casib. S. Galli, cap. 16 :
Misit... Quaternionem omnem seriem Sandrati tenentem.
Vide ibi Goldastum. Rabanus Epist. ad Hincmarum :
Prudentius Trecassinæ civitatis Episcopus plura testimonia præteritorum patrum in Quaternionibus suis collegit.
Hincmarus Laudun. Episc. :
Vos quoque in Quaternionibus Pistis Regi datis hoc Capitulum integrius ita posuistis.
Vide pag. 614. 637. Quaterniones curiæ, i. Regesta, apud Petrum de Vineis lib. 3. Epist. 63. 66. Τετράδες, Quaterniones, in VI. Synodo act. 3. in Synodo VII. act. 3. et apud S. Antiochum Homil. 26. Τετράδια, in VI. Synodo act. 11. et in VII. act. 1. Gloss. Græc. Lat. : Τετράδιον, Quaternio. In τετράδια divisi fuerunt libri Nestorii Patr. CP. quæ interpreti Quaterniones dicuntur, in Concilio Ephesino part. 2. act. 1. Vide Quinio. et Savin. Histor. Jur. Rom. med. temp. tom. 3. cap. 25. § 214. sqq.
Caternio. Gregorius Tur. lib. 5. cap. 18 :
Transmittimus librum Canonum, in quo erat Caternio novus adnexus, habens Canones quasi Apostolicos, etc.
Quaternium dixit Hubertus in Vita S. Gudilæ Virginis in Prologo.
Quaternum, Petrus de Vineis lib. 3. Epist. 64. 66. Reynerus contra Wald. cap. 6. pag. 77. Nicolaus Episcop. Andegav. in Statutis Synodalibus. Occurrunt voces Quaternum vel Quaternus, in Chartulario S. Vandregesili tom. 2. pag. 1743. apud Marten. tom. 2. Anecdot. col. 1585. tom. 4. col. 953. 978. 980. in Hist. Dalphin. tom. 1. pag. 95. tom. 2. pag. 273. 277. in Constitutionibus Jacobi Regis Siciliæ cap. 13. et 57. apud D. Brussel tom. 2. de Feudorum usu pag. 747. in Statutis Astensibus pag. 69. Statutis Cadubrii lib. 1. cap. 11. lib. 2. cap. 26. in Bullario Carmelitano pag. 240. 248. et alibi.
Quaternus, Johanni de Janua,
ubi quatuor quartæ (Chartæ) seu octo folia ; unde hic Quaternulus dimin. et Quaternare, Quaternos facere, vel quaternum, vel quaternis distinguere, vel ordinare.
Petrus Blesens. Epist. 19 :
Quinque hujus novi operis Quaternos mitto.
Utitur et Epist. 101. ut Concilium Ravennense ann. 1317. cap. 15. et Constitut. Ord. dist. 2. cap. 14.
Caternum, in Statutis Massiliensium MSS. :
Prout est computatum et distinctum in Caterno curiæ.
Lucas Archiepisc. Cusentinus in Vita B. Joachimi :
Diu noctuque scribebant in Caterno, in quo ipse dictabat. Caterne,
apud Andegavenses. In Regesto Ludovici Regis Siciliæ fol. 30. hæc habentur :
Copie de l'original du Caterne pour le fait du Martellaige de la Comté du Maine.
Provinciales et Delphinates [] utuntur eadem notione voce Cadastre, de qua quædam attigit Menagius.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Quaternulus. Decreta Synodi Paris. ann. 1210. apud Marten. tom. 4. Anecdot. col. 166 :
Quaternuli magistri David de Dinant infra Natale Episcopo Parisiensi afferantur et comburantur.
Occurrit in Chronico Windesem. in voce Petra laudato.
Quaternunculus, et Quaterniunculus. Hugo Flaviniacensis in Chronic. Virdun. :
Invenit in ipsa Ecclesia Quaternunculos de Vita S. Sanctini, sed valde contritos.
Carolus C. Rex apud Hincmarum :
Quia necessitate cogente, prolixius respondere compulsi sumus, contra morem nostrum, in Quaterniunculo annulo nostro signato responsionem nostram scribere necessarium duximus.
Adde Concil. Duziacense I. part. 2. cap. 17.
© École des chartes.