RADIATUS, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Radiatus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 005c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/RADIATUS

RADIATUS, Segmentis diversi coloris distinctus pannus vulgo Rayé. Charta Petri Episcopi Parisiensis ann. 1218. apud Sammarthanos :

Ecclesiæ S. Clodoaldi infulam, dalmaticam, et tunicam, albos Radiatos, etc.

Forte albas radiatas. Concilium Bituricense ann. 1336. cap. 12 :

Ac nonnunquam Clericos per ipsos captos cum habitu seculari et tonsura, in carceribus suis tradi faciunt, et indui vestibus Radiatis, compellentes eosdem et fraudulenter inducentes ad cognoscendum se non esse Clericos, etc.

Computus ann. 1239. MS. e Bibl. Reg. :

Guillelmo de Braia pro decem Radiatis emptis pro familia domini Alfonsi vestienda in Pentecoste xxvi. den. turon.

Inventarium Eccl. Noviom. ann. 1419 :

Duæ curtinæ de bougeranno Radiatæ de albo et rubeo.

Charta Caroli Regis Franc. ann. 1370. in Probat. Libert. Eccl. Gallic. pag. 168. edit. 1651 :

Baillivus pro nonnullis furtis et criminibus per Nicolaum Davirchier clericum conjugatum factis... ipsum in habitu Radiato (Clericis inusitato) capi et in carceres nostros Rothomagenses intrudi fecisset.

Rursus memorantur Radiatæ vestes in Litteris ann. 1365. apud D. Secousse tom. 4. Ordinat. Reg. pag. 555. Philippus de Beaumanoir MS. cap. 11 :

Il n'affiert à Clerc, qu'il veste robe Roiée, ne qu'il soit sans couronne apparent, puis qu'il a eu couronne d'Evesque.

Computum Stephani de la Fontaine Argentarii Regii ann. 1351 :

Une escarlate paonace Roiée.

P. Carpentier, 1766.

◊ Hinc Halæ radiatorum, ubi scilicet panni virgati venum exponebantur, in Reg. S. Justi ex Cam. Comput. Paris. fol. 192. r°. Radiata tapetia, quod clericis prohibitum esset pannis virgatis uti, inhonesta vocat Odo archiep. Rotomag. in Reg. visitat. ejusd. ex Cod. reg. 1245. fol. 60. v° :

Invenimus in dormitorio (canonicorum Sagiensium) sargias sive tapetia inhonesta, ut pote Radiata.

Radiati, dicti olim Carmelitæ, quod vestibus radiatis uterentur. Vetus Scheda ex Bibliotheca Cottoniana edita initio tom. 1. Monastici Anglicani :

Anno Christi 1045. Albertus Patriarcha fecit regulam fratribus, qui Stragulati, Radiati, Birrati vocabantur. Et ex post anno Christi 1279. Martinus Papa ad instantiam dictorum fratrum, et nomen eorum mutavit, et habitum, convertens vestes stragulatas in capas albas, dans eis nomen novum, vocans eos videlicet Carmelitas.

Error est in anno 1279. aut mendum in voce Martinus ; hinc enim Martinus nonnisi

ann. 1281. Papa renunciatus est. Neque mendo caret Chronicon Angl. Th. Otterbourne pag. 81 :

Septimo vero anno ejus (Edwardi I. Regis Angliæ, Christi 1279.) mutavit Honorius IIII. capas Carmelitarum in purum album, quæ prius erant stragulatæ, Radiatæ et birratæ.

Hic Honorius Martino IV. successit ann. 1285. Si igitur mutatio nominis et habitus Fratrum Radiatorum ann. 1279. facta, neque Martino IV. neque Honorio IV. debet accepta referri, sed Nicolao III. qui eo anno summum gerebat pontificatum. Vide Birrati post Birrus.