« Refutare » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 083a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/REFUTARE
REFUTARE, Respuere, rejicere, repellere, aspernari, renuere. Gloss. Lat. MS. Reg. :
Refutat, reprobat, renuit, negat.Ugutio :
Refutare, recusare.Gloss. Gr. Lat. :
Ἀποϐάλλω, Abjicio, Refuto. Ἀποσείομαι, Refuto, rejicio. Διαϰρούομαι, refuto.Vetus Interpres S. Irenæi lib. 3. cap. 14. num. 3 :
Si autem quis Refutet Lucam, quasi non cognoverit veritatem, manifestus erit projiciens Evangelium, etc.Utitur alibi, ubi S. Irenæus habet παραπέμπειν. Victor Utic. lib. 1 :
Maxima namque jam Deo sacrata humanas nuptias Refutabat.Lambertus Ardensis :
In Genuensem terram accedere omnino Refutavit.Alibi :
Non audens omnino Comitis Refutare petitionem.Adde pag. 162. Charta ann. 1064. e Tabulario S. Victoris Massil. armar. Rhuten. num. 8 :
Nisi forte michi placuerit, Domino inspirante, ut ante me et ipsum mansum cum alio habere, Refutando seculum, jam dicto monasterio donem.Marbodus Redonensis Episc. in Vita S. Theophili :
Domnizo lib. 1. de Vita Mathild. cap. 5 :Ut flectat mentem, laudet magis omnipotentem,Consilium mutet, nec pontificare Refutet.
Charta Philippi Aug. pro Atrebatensibus :..... Scelus hoc, ne funditus urarIgne sub obscuro, sperno penitusque Refuto.
Qui duobus vel tribus scabinis treugas Refutaverit, lx. libras perdet.... Qui pacem et concordiam, quam scabini considerant, Refutaverit lx. libras perdet.Constitutiones Cluniac. ann. 1031. e MS. B. M. Deauratæ :
Nullus Prior..... monachum ad se pro morando transmissum.... Refutet aut remittat.Constitutiones Eccl. Valent. tom. 3. Concil. Hispan. pag. 507. col. 2 :
Chrisma vetus et oleum penitus Refutentur et ponantur in lampade, etc.
Refutare Testem, in Capitulis ad Legem Salicam tit. 2. cap. 4. Adde Gregor. M. lib. 4. Dial. cap.
11. Rodericum Tolet. lib. 6. cap. 10. etc. Utuntur etiam Latini Scriptores. Vide
Stephanium ad Saxonem Grammat. pag. 69.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Refutare Crimen contra aliquem, Eum criminis rursum arguere, ei crimen denuo impingere, imputare. Literæ
Johannis de Thurena de electione Benedicti XIII. Antipapæ ann. 1429. apud Marten. tom. 2.
Anecd. col. 1728 : Contra eumdem dominum Benedictum eadem crimina, quæ in Pisano conventiculo, de quibus se purgaverat canonice in dicto concilio generali Perpiniani convocato et celebrato, Refutaverunt, et duas hæreses eidem domino Benedicto contra veritatem facti et juris impingere ausi sunt.
Refutare, Rem dimittere, et in alterius jus transferre. Arnulphus Lexov. in Epist. ad
Alexandrum PP. pag. 41 :
Quarum (causarum) cognitioni D. Willelmum Parisiensem S. R. E. Cardinalem contigit interesse, ipsoque præsente prædictus Thesaurarius omnes querimonias quas habebat, Refutavit in manibus judicum, et quod eas adversum me non moveret, fide corporaliter interveniente firmavit.Chronicon Farfense apud Muratorium tom. 2. part. 2. col. 449 :
Item in Sabinis Hugo Abbas recepit casas 11. id est Salisanum et Grossianum, quas Refutaverunt Adam filius Azonis et Bucco filius ejus... Item res, quas Refutavit Lupo filius Bertæ, et alias res Crescentii et Dodonis filiorum Roccionis.Charta Theobaldi Episc. Parisiens. ann. 1148 :
Decimam de sancto Brictio, quam diu injuste tenuerat, utpote laicus, ad hoc in manus nostras Refutavit, ut eam canonice Monachis S. Martini de Campis concedentes traderemus.Alia ann. 1164. apud Joffridum in Nicia pag. 177 :
Dimitto, et perpetua Refutatione Refuto quicquid in Castello de Drappo requirebam, etc.Alia ann. 1175. in Histor. Pergamensi tom. 3. pag. 325 :
Cum ligno quod in suis tenebant manibus,... Refutaverunt in manu domni Gualæ Pergamensis Episcopi totam decimam quam ipsi habebant.Charta Eberhardi Episc. Saltzburgensis in Chron. Reichersperg. ann. 1153 :
Qua conventione convenienter ex omnium partium conniventia ordinata, totalis in manum nostram sic est Refutata, ut Præpositus neque ulterius querelam suam resuscitet.Charta Mariæ Reginæ Jerusalem et Siciliæ pro Castro de Pennis ann. 1399. e Schedis Præsidis :
Ut dictum castrum prædicta Universitas eidem Excellentiæ gratiose remittere, Refutare et desemparare deberet.Quo in loco proprie est Rem acceptam restituere. Pluries occurrit ibi, ut et vox Refutatio, pro Restitutio. Vide Gregorium VII. PP. lib. 2. Epist. 27. lib. 4. Epist. 22. lib. 7. Epist. 19. Fulbertum Epist. 20. Hugonem Flaviniac. pag. 198. Ottonem Morenam pag. 39. Francisc. Angelonum in Historia Interamnensi pag. 87. Doubletum pag. 533. tom. 5. Spicilegii Acheriani pag. 569. Ughellum tom. 1. part. 2. pag. 307. Mabillonium tom. 4. Annal. Benedict. pag. 700. col. 1. et pag. 701. col. 1. Lobinellum tom. 2. Hist. Britan. col. 288. Historiam Dalphin. tom. 2. pag. 248. col. 2. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
◊ Formulam
refutationis a judicibus decretæ refert D. le Blanc in sua Dissertatione
ad calcem Tractatus de Monetis pag. 92. ex Placito ann. 997. inter Abbatem Farfensem et
Presbyteros S. Eustachii in Platana : Ad hæc noluerunt Presbyteri jurare, neque Advocatus eorum, et inventi sunt fallaces... Tunc præceperunt Judices, ut Refutarent Presbyteri domino Abbati duas prædictas ecclesias cum pertinentiis suis, et Refutaverunt atque dederunt in manibus domini Hugonis abbatis et Huberti advocati sui, et tenente domino Abbate ipsam cartam in manu, jussu domini Leonis tulit Leo Arcarius S. Apost. Sedis cultrum et signum sanctæ Crucis in ea, abscindendo per medium, et reliquit in manu domini Abbatis in conspectu omnium ibidem residentium.Quod idem ipsum narrans Gregorius Monachus in Chronico Farfensi apud Murator. tom. 2. part. 2. col. 506. habet :
Sed neque Presbyteri, neque eorum Advocatus jurare voluit ; inventi sunt enim fallaces. Post hæc judicantibus et Judicibus apprehenderunt baculum, et in manus domini Hugonis abbatis et Huberti ejus advocati præfatas ecclesias Refutaverunt cum charta, per quam litigaverant.Rursum occurrunt voces Refutare et Refutatio eodem significatu col. 425. 445. 479. 501. 591. et in Annalibus Genuens. ad ann. 1202. apud eumdem Murator. tom. 6. col. 385.
Refluctuare, Refluctare, pro Refutare. Placitum Mathildis Comitissæ ann. 1073.
apud Franciscum Mariam lib. 3. pag. 151 :
Per fustem quem in suorum detinebant manibus, Refluctuaverunt prædicto Bernardo Abbati..... curtem illam, etc.Mox :
In integrum una cum inferioribus et superioribus suis prædictus Radulfus et Saracinus et Fulcardus Germanus prædicto Bernardo Abbati et Guidoni Notario Avocatus ipsius Monasterii ad partem prænominati Monasterii Refluctaverunt, et cum ipsa Refluctatio facta fuisset, tunc, etc.
Refutantia, Refutatio, Apocha, Quittance. Charta ann. 1389. apud W. Thorn. :
Concessit eidem W. Abbati..... solvere sibi.... 53. ducatos boni et puri auri et recti ponderis, Refutantiam et sufficientem acquietantiam de solutis deferenti.Infra :
Visis libris, instrumentis, registris, Refutationibus, aliisque evidentiis universis, reperimus, etc.Charta ann. 1350. in Instrum. novæ Gall. Christ. tom. 2. col. 152 :
De receptis faciendum finem, quittationem, Refutationem plenariam, et pactum de amplius non petendo.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Refutatoria Brevis, Schedula seu Charta continens refutationem, seu rei alicujus dimissionem
et transcriptionem. Placitum ann. 999. apud Murator. tom. 2. part. 2. col. 501 :
Gregorius abbas suprascripti monasterii SS. Cosmæ et Damiani ostendit unam falsissimam brevem Refutatoriam, ubi continebatur, quod Jóannes abbas antecessor Hugonis abbatis monasterii S. Mariæ(Farfensis)Refutasset eamdem cellam temporibus beatæ memoriæ domni Ottonis I. Imp. quod omnino falsum est.
Refutatorii Libelli, in lege 1. Cod. de Relationibus (7, 61.), et lege 19. Cod. de Appellat. (7, 62.)
etc. quibus actor vel reus ob judiciarias formulas male observatas sententiam judicis
arguit : unde Accursius appellationes non insulse fuisse opinatur. Vide Cujacium
lib. 22. Obser. cap. 33. Juretum ad
Symmach. lib. 2. Epist. 30. et Jacobum Gothofr. ad tit. de Appellat. in
Cod. Th. (11, 30.)
P. , 1766.
Refutatorium, Libellus, quo reus judicem vel testem refutat. Chron. Guill. Bardini ad ann.
1310. inter Probat. tom. 4. Hist. Occit. col. 17 : QuiVide Refutatorii libelli in Refutare.(reus)contra eum(Almar. vicecom. Narb.)et ejus honorem, proposuit reprobatoria ignominiosa, quæ a judicibus admitti debuerant, nisi de crimine lezæ majestatis actum fuisset, quo casu Refutatoria non admittuntur.
P. , 1766.
Refutare Se, Se se recipere, Gall. Se réfugier. Inquisit. ann. 1210. inter Probat. tom.
1. Hist. Nem. pag. 50. col. 2 : Dixit etiam quod custodes statuerant in ecclesia B. Mariæ, qui clauderent regias, si in ea volebant se Refutare consules vel amici ipsorum.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Refutatæ Carnes. Statuta Eccl. Nemausensis apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 1064 : Sub pœna excommunicationis inhibemus, ne quis Christianorum carnes Refutatas a Judæis in macello Christianorum præsumat vendere, vel alibi infra villam.Nullo satis idoneo fundamento fulta est hæc excommunicatio, si refutatæ carnes hic idem sonent quod rejectæ. Quid enim ? Excommunicabitur qui carnes porcinas vendet in macello Christianorum ? Quare mendum inesse puto in voce Refutatas, pro qua lubens legerem interfectas, nisi forte, quod tamen vix crediderim, refutatas hic idem sit quod interfectas. Interfectas a Judæis carnes vendere non semel prohibiti sunt Christiani. Statuta Massil. lib. 2. cap. 33 :
Constituimus, ut nullus macellarius vendat in Massilia scienter carnes hircinas vel caprinas, aut carnes Judæas, etc.Vide Macellare.
P. , 1766.
◊ Illæ debent intelligi,
quas Christiani a Judæis recepissent vendendas.