Sagma, Onus, sarcina, in Glossis MSS. Glossæ Græc. Lat. : Σάγμα, Sagma. Gloss. Lat. Græc. : Sagma, παραπλήρωμα. Perperam utrobique editum Salina. Eginhardus in Vita Caroli M. :

Facto supellectili, ut sunt cortinæ, stragula, tapetia, fulcra, coria, Sagmata.

Vita Ludovici Pii ann. 807 :

Erant enim sine Sagmatibus.

Theodulfus Aurelian. lib. 3. Carm. 12 :

Sagmatibus tandem his quæ postulat usus onustis,

Nos hinc digressos cepit Petricordia tellus.

Aribo Episcopus Frisingensis in Vita S. Corbiniani n. 11 :

Mitte super eum (equum) sellam sagmariam, et sterne illum, et Sagma super illum impone. Σάγματα ϰαμήλων,

in Vita S. Eliæ junioris pag. 165. Vide præterea Annales Franc. Bertinian. ann. 876.

Sagma, femin. gen. Papias, ex Isidoro lib. 20. cap. 16 : Sagma, quæ corrupte Salma dicitur, a stratu Sagorum nuncupatur, unde et equus sagmarius dicitur. Mamotrectus 15. Levit. :

Hoc sagma, tis, est stratura asini : Hæc Sagma, quæ corrupte dicitur salma, est sella vel pondus et sarcina quæ ponitur super sellam.

Gloss. vetus apud Carolum de Aquino in Lexic. milit. : Sagma, æ, et Sagma, atis, sella, quam vulgus bastum vocat, super quo componuntur sarcinæ : clitellas alii vocant. Gloss. Lat. Gall. Sangerm. : Sagma, æ, Somme, charge de sommier, ou selle, bas. Glossar. Lat. Gall. : Sagma, æ, charge, ou selle. Vegetius lib. 2. de Arte veterin. cap. 59 :

Reliquum mulorum, equorum, asinorumque genus sub sellis aut Sagmis solo tergo præstat officium.

Tageno Pataviensis et Chronicon Reichersperg. ann. 1190 :

Relictis bigis et quadrigis, iter cum Sagmis aggressi sumus.

Ordericus Vitalis lib. 6. pag. 605 :

Ut ad fomitem ignis duas Sagmas asini quotidie acciperent.

Adde chartam Caroli C. in Append. ad Capitul. num. 67.

Sacima, Eadem notione, in Ordine Rom. Cencii cap. 43 :

Notandum vero quod dominus Papa debet habere.... duas Sacimas mortulæ.

Ubi leg. Sagmas, ut ex cap. 47. facile conjicitur :

Debet habere Papa sex fascios mortulæ.

Sagma, Theca scuti. Lactantius ad 9. Thebaid. Statii :

Coryton, theca arcus solius dicitur, sicut pharetra sagittarum, et Sagma scuti.

Suidas :

Σάγμα, θήϰη τοῦ ὅπλου.

Notum vero ὅπλον sæpe sumi pro scuto.

Sagmarium, Idem quod Sagma, Στρωματόδεσμον, Ulpiano ad Demosthenem. Glossæ Basilic. : Τοῦλδος, τὰ σαγμάρια τὰ τὴν ἀποσϰευὴν τῶν πολεμίων βαστάζοντα, ἡ ἀποσϰευὴ ϰαὶ χρεία πᾶσα τῶν στρατιωτῶν, τουτέστι παῖδές τε ϰαὶ ὑποζύγια ϰαὶ εἴτι ἄλλο πρὸς ὑπηρεσίαν τοῦ φοσσάτου ἐπισύρεται. Ita Gloss. MSS. Regiæ : Ἀποσϰευὴ, τὸ λεγόμενον παρ᾽ ἡμῖν τοῦλδον, τὰ σαγμάρια. Eadem pene Suidas et Glossæ Basilic. Nicetas Barbarogræcus in Manuele lib. 6. cap. 20 :

Τὰ σαγμάρια, ϰαὶ ϰατεῦναι, ϰαὶ οἱ ύποχείριοι, αἵ τε ἅμαξαι.

Adde Leonis Tactica cap. 4. n. 36. cap. 5. n. 7. cap. 9. n. 36. 58. cap. 10. n. 12. Rigaltii, Meursii et med. Græcit. Glossaria. Odo Cluniac. lib. 1. de Vita S. Geraldi cap. 33 : Omne stipendium quod in Sagmariis Geraldi delatum fuerat, paulatim defecit. Nolim tamen præstare hoc loco equos Sagmarios non intelligi.

Sagmarius, Equus clitellarius.

Sarcinarium jumentum

, Cæsari lib. 1.

Sarcinale jumentum

, Ammiano lib. 15.

Sarcinulator equus

, Willelmo Britoni lib. 12. Philipp. pag. 241.

Sagmarius mulus, Sagmaria mula,

apud Servium ad 1. Æneid. Ἱπποσαγματάριος, Leoni in Tactic. cap. 6. n. 29. Gloss. Ælfrici : Sagma, seam-sadol.

Sagmarius equus

, seam hors. Ubi perperam editum sugma et sugmarius. Lampridius in Heliogabalo :

Quæ pilento, quæ equo Sagmario, quæ asino veheretur.

S. Honoratus Massiliensis in Vita S. Hilarii Episc. Arelat. :

Pedibus iter aggrediens, Romam sine equo, sine Sagmario vel sago festinus intravit.

Petrus Damian. in Vita S. Odilonis Cluniac. cap. 23 :

Repente Sagmarius multis oneratus sarcinis per montis devexa collabitur.

Idem in Vita S. Dominici Loricati cap. 3 :

Non prædia, vel aliquam substantiam, præter unum Sagmarium, possidebant. Cum quo scilicet asello vel equo unus erat minister, etc.

Raimundus de Agiles pag. 171 :

Est alia (via) per montana Libani, tuta satis et copiosa, sed gravis multum Sagmariis et camelis.

Utuntur Scriptores alii passim, Vegetius lib. 2. cap. 10. lib. 3. cap. 6. Capitul. ann. 821. cap. 2. Petrus Damian. in Vita S. Romualdi n. 23. lib. 1. Epist. 9. pag. 30. Epist. 19. pag. 91. lib. 2. Epist. 18. pag. 270. Passio S. Vitalis num. 7. S. Bernardus lib. 3. de Consider. cap. 3. Tudebodus lib. 2. pag. 785. Petrus Blesensis Epist. 25. Guigo in Statut. Ord. Cartus. cap. 19. § 1. Odo Cluniac. lib. 2. de Vita S. Geraldi cap. 18. 21. Leo Ostiensis lib. 2. Chron. Casin. cap. 19. Udalricus lib. 3. Consuetud. Cluniac. cap. 4. Rigordus ann. 1194. Chartæ aliquot in Bibliotheca Cluniac. pag. 513. 1442. in Hist. Vergiacensi pag. 120. apud Doubletum pag. 778. etc.

Saginarius, Eadem notione qua Sagmarius, uti et scribendum volunt viri docti ; an recte, haud satis scio, cum apud non paucos Scriptores occurrat hæc vox : unde Saginarius a Sagis portandis dici potuit equus Sarcinarius. Bernardus Monach. in Ord. Cluniac. part. 1. cap. 2 :

Si perrexerit (prior) ad obedientias quæ sunt prope in circuitu, ducit secum duos fratres ; si longius ut v. g. in Provinciam duos Saginarios et tres fratres, ex quibus unus est super ejus famulos, et super sarcinulas ejus.

Translat. S. Rigomeri sæc. 6. Bened. part. 1. pag. 134 :

Saginarios demum, itemque sufficientem apparatum, prout longioris viæ necessitas postulasset parari.... imperat.

Occurrit præterea in Statutis antiquis Ord. Carthus. part. 2. cap. 8. § 7. et alibi.

Sagmarius, Sagmatum confector, Σαγματόποιος, in Gloss. Lat. Gr. Est etiam

Sagmarius, Qui sagmarium equum vel jumentum agit. Destructorium vitiorum cap. 96 :

Sagmarius quidam bubulcus arabat pratum ut seminaret : sed boves, ut solebant, non arabant, imo pro posse recalcitrabant, propter quod arator eos aculeabat. Boves autem vociferati sunt contra eum dicentes, Maledicte, qua de causa percutis nos, quia semper servivimus tibi ? Quibus Sagmarius, Cupio arare pratum, ut mihi et vobis cibum tribuat.

Sagmare, Sagmarios onerare. Gloss. Lat. Gr. : Sagmat asinum, σάσσει ὄνον. Sterne equum, ἐπίσαξον τὸν ἵππον. Sagmatus, σεσαγμένος ; perperam, saginat, et saginatus editum.

Sagmegium, Idem quod Summagium, de qua voce, mox. Concilium Bituricense ann. 1031. cap. 15 :

Ut in die Dominica vectigalia non fiant, quod carregium vel Sagmegium dicitur, etc.

Ubi vectigalia sunt vecturæ.

Salma, Ugutio, ex Isidoro lib. 20. cap. 16 :

Sagma, quæ corrupte vulgo dicitur Salma, scilicet sella, vel pondus et sarcina quæ super sellam ponitur eis, et dicitur sic a stratu sagorum, i. sellarum, vel quia sellæ sago solent sterni.

Charta ann. 1179. apud Ughellum tom. 7. pag. 706 :

Concedimus ut prædicta Ecclesia unoquoque die semper capiat duas Salmas lignorum de foresta nostra.

Alia apud eumd. pag. 1321 :

Debet octo Salmas vini, etc. Salma salis,

apud eumd. tom. 9. pag. 467.

Salma frumenti

, in Charta Frider. II. Imper. apud Rocchum Pirrum tom. 1. pag. 144. tom. 2. pag. 285. Generalis et major Salma, in Constitut. Jacobi Reg. Sicil. cap. 62. ubi certum pondus significatur. Processus ann. 1243. in Append. ad Antiq. Hortæ Illustr. Fontanini pag. 404 :

Duas Salmas musti mundi in vindemiis, etc.

Statutum Honorii IV. PP. pro Regno Neapolit. ann. 1285. apud Odoricum Rainaldum num. 39 :

Dummodo emptitiorum delatio de portu licito ad similem portum, et cum barcis parvis centum solummodo Salmarum vel infra capacium tantum fiat.

Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 10 :

Tria sextaria de Venetiis sunt una Salma de Apulia, tam de legumine, quam etiam de frumento.

Adde cap. 13. extrem. Computus ab ann. 1333. ad ann. 1336. tom. 2. Hist. Dalph. pag. 283 :

Item, Disderio Fabri pro 8. Salmis vini veteris ad rationem de sexdecim solidis per Salmam, vi. lib. viii. sol. Vienn.

Est autem Salma vini apud Delphinates, uti observat eruditus ejusd. Histor. Scriptor, ponderis circit. 240. lib. ad pondus in eodem tractu usitatum. Occurrit præterea in Charta Ordonii II. Regis inter Concil. Hisp. tom. 3. pag. 171. Sed ibi Salinas legendum videtur. Vide infra Sauma vini. Itali Salma etiam dicunt.

Salmaria, Sarcina, Gall. Bagage. Breviar. Histor. Pisanæ ad ann. 1171. apud Murator. tom. 6. col. 184 :

Papiliones quidem et tentoria, arma, equos, Salmariam et omnia Lucensium spolia victoriosi Pisani ceperunt.

Salmarius, Jumentum sarcinale, equus clitellarius. Ricobaldus Ferrar. in Histor. Imper. apud Murator. tom. 9. col. 135 :

Auxilio Senonensibus erant...... exules Florentini in exercitu Florentinorum fuisse tunc dicuntur ad lx. jumentorum, quæ appellant Salmarios.

Chron. Franc. Pipini. lib. 3. ibid. col. 704 :

In exercitu Florentinorum fuisse dicuntur jumentorum que appellantur Salmarii, mille et sexaginta.

Vide mox Salmata.

Salmarius, ut Sagmarius, qui Salmarium equum seu jumentum agit, in Miraculis S. Eutropii Episcopi Santonensis num. 14.

Salmerius, Eadem notione. Itinerarium Gregorii XI. PP. :

Percusso Salmerio Antistitis Carpentoracensis gladio crudeli manu interiit.

Charta ann. 1291. ex Tabular. Archiep. Ausc. :

Item quicumque Salmerium vel Salmerios tenent et lucrum suum faciunt, etc.

Sama, ut Salma. Chartul. Kemperleg. :

Samam vini, et xii. formellas, vel unum lardi bradonem, pro ea det Monachis.

Samarius, ut Salmarius, jumentum sarcinale, in Charta Ebehardi Salisburg. Archiep. ann. 1160. apud Hansiz. tom. 2. Germ. sacræ pag. 258 :

Per quem (Præpositum) misimus duos Samarios oneratos piscibus et caseis.

Samerius, Eadem notione, apud Willel. de Baldenzeel in Hodœporico Terræ sanctæ :

Species namque Indicæ... a majori Armenia in camelis et aliis Sameriis adducuntur.

Salmata, Onus Salmarii, Gallis Saumée ; Provincialibus aliisque quibus Saumo asinum sonat, idem non raro significat quod Asinna seu onus asini. Charta ann. 1164. tom. 1. Hist. Dalph. pag. 16. col. 2 :

Si Dominus vinum suum vendere voluerit, cum bonæ vindemiæ fuerint, septem Salmatæ erunt de vino puro et octava erit de decocto.

Pancharta S. Stephani de Vallibus apud Xantones, Ch. 1 :

Non teneantur scindere illa die ex debito nisi quilibet duas Salmatas.

Charta ann. 1364. in Camera Comput. Aquensi :

Item in festo natalis Domini novem Salmatas lignorum quolibet anno.

Charta ann. 1413. ex Tabul. Archiep. Ausciensis :

Salmata vini.

Rursum : Salmata merlucii. Alia ann. 1401. ex eodem Tabul. :

Pro qualibet Sarcinata cujuslibet Salmerii, etc.

Statuta Avenion. MSS. rubr. 13. art. 2 :

Salmatam vero (intelligimus) quæ continet decem heminas mensuræ Avenionensis.

Hinc emendanda videtur Charta Edwardi I. Regis Angl. ann. 1283. apud Rymer. tom. 2. pag. 262 :

Dabit venditor extraneus..... de Salmaca bladi 1. den...... de Salmaca coriorum grossorum 2. den..... de Salmaca de onere hominis de prædictis rebus et similibus 1. d.

Ubi leg. Salmata. Vide mox Saumata.

Sauma, Idem quod Sagma : nostris Saume. Papias : Ephippia, equorum freni, Saumæ, vel pectoralia. Joannes de Janua : Sagma, corrupte vulgo dicitur Sauma, vel salma ; i. sella, vel pondus, vel sarcina quæ super sellam ponitur, etc. Alibi : Sauma, onus. Gloss. Lat. Gall. Sangerman. : Sauma, Somme, charge. Rhenanus lib. 2. Rer. German. pag. 95 :

Saumarum nomine clitellaria jumenta intelliguntur.

Capit. 2. ann. 813. cap. 10 :

Et Marscalci Regis adducant eis petras in Saumas viginti, etc.

Charta Caroli M. post Aimoinum Brolii, et apud W. Hedam in Rixfrido Episc. Trajectensi :

Teloneus exigatur, nec de navale, nec de carale, neque de Saumis, neque, etc.

Chartæ Alemannicæ Goldasti cap. 58 :

Accepimus ab hac Ecclesia et Abbate....... solidos 70. et cavallos 5. cum Saumas, et rufias, et filtros, cum stradura sua ad nostrum iter ad Romam ambulandum.

Charta Ludovici Pii in Tabulario Monasterii Fossatensis fol. 8 :

Missos suos in aliquam partem Imperii nostri negotiandi gratia dirigere cum carris videlicet et Saumis, seu navigio, etc.

Acta Innocentii III. PP. pag. 11 :

Fecit illuc intromitti aliquas Saumas farinæ.

Sauma olei, tom. 5. SS. Junii pag. 526. Vide tom. 2. Historiæ Francor. pag. 665. Legem Longob. lib. 1. tit. 14. § 7. Luitpr. 82. (6, 29.) Synodum Metensem ann. 754. cap. 4. Synodum Vernensem ann. 755. cap. 26. Sugerium lib. de Admin. sua cap. 7. Chron. Trudonense lib. 9. pag. 458. (ubi leg. Saumas pro samnas,) Petrum de Vineis lib. 3. Epist. 23. 24. lib. 5. Ep. 91. Hieron. Rubeum in Hist. Ravennat. pag. 362. etc.

Sauma, Jumentum ipsum sarcinale, Provincialibus maxime asinus. Inventar. ann. 1294. ex Tabulario S. Victoris Massil. :

Quedam Sauma vendita cum basto suo et ornamentis.

Statuta Forojul. ann. 1235 :

Statuimus quod si aliquis miles, vel ejus filius, vel nepos, opera rustica fecerit arando, fodiendo, ligna adducendo cum Sauma, vel sine,... non habeat militis libertatem.

Sauma Vini, inquit Brolius, ea est quam appensis ad latera vasis, vulgo Barres nuncupatis, equus ferre solet. Et apud Cenomanos dicitur esse unius et 90. pintarum cum semisextariolo : quatuorque summas prægrande vas vinarium, ab eis Pipe appellatum, ac tot pintas quot sunt in anno dies continens. Ita ille ex Tabulario S. Petri de cultura Dei. Falco Beneventanus ann. 1124 :

Tanta fuit fertilitas vini, quod.... centum Saumæ pro 30. denariis vendebantur.

Charta ann. 1201. inter Instrum. tom. 2. novæ Gall. Christ. col. 323 :

Et unam Saumam vini ad Missas cantandas....... præcipio reddendam.

Processus ann. 1243. in Append. ad Antiq. Hortæ Illustr. Fontanini pag. 406 :

Item petit ut compellatis dictum episcopum ad restitutionem viginti Saumarum de musto.

Vide supra Salma.

Saumarii, Equi sagmarii, Gall. Somiers. Fortunatus in Vita S. Germani Episc. Paris. cap. 3 :

Duorum Saumariorum cum pane dirigit onera.

Charta ann. 1135. apud Calmet. inter Probat. tom. 2. Hist. Lothar. col. 304 :

Tunc ipse advocatus duos Saumarios stipendiis oneratos, et duos equos cum duobus hominibus eos deducentibus accipiet.

Chronicon Reichersperg. ann. 1190 :

Milites inermes cæterumque vulgus cum Saumariis et sarcinis procedere instituit.

Leo Ost. lib. 2. cap. 84 :

Vidit repente multos nigros homines velut Æthiopes longo ordine incedere, onustosque fœno Saumarios minare.

Utuntur præterea Stephanus Torn. Ep. 230. Anonymus in Vita S. Alberti Abbat. Cambr. n. 6. Odo de Diogilo de Ludovici VII. Reg. Franc. profectione in Orientem lib. 2. pag. 19. Chronicon Senoniense cap. 7. Vincentius Belvac. lib. 31. cap. 150. Godefridus Monach. S. Pantaleon. ann. 1190. 1195. Stephanus Carnotensis Comes in Epistola tom. 4. Spicilegii Acheriani pag. 258. Adde Vitam S. Odilonis lib. 2. cap. 16. Marten. tom. 1. Ampl. Collect. col. 30. etc. Vide Grimm. Antiq. Jur. Germ. pag. 363.

Saumerii, in Concilio Biterrensi ann. 1351. sub finem. Capitula general. MSS. S. Victoris Massil. :

Et omne arnesium, Saumerii et jocalia universa, etc.

Saumalerius, Qui Saumarium agit et curam illius habet. Testam. Bertrandi de Turre ann. 1285. apud Baluz. tom. 2. Hist. Arvern. pag. 531 :

Legavit... cuilibet garcifero et Saumalerio....... decem libras Turon. semel solvendas.

Saumaterius, Eadem notione. Saisimentum Comitatus Tolos. ann. 1251. apud Lafaille inter Probat. tom. 1. Annal. Tolos. pag. 16 :

Et de bestiis carregii duo jornalia de quolibet foco ea habente, salvo prandio Saumaterii.

Charta ann. 1334 :

Præsentibus fr. Bernardo de Lemovicis, Poncio Noguerii Saumaterio domini Prioris.

Vide mox Somarii.

Summatarius, in Computis Episc. Aniciensis ex Tabul. ejusd. Eccl.

Saumarium, Onus, Sarcina. Chron. apud Calmet. inter Probat. tom. 2. Hist. Lothar. col. 50 :

Adhibitis etiam aliis satellitibus, in forma mercatorum arma sua in Saumariis suis occultaverunt, etc.

Saumata, Onus equi sagmarii, la charge d'un cheval. Saumata salis, in Charta Ildefonsi Comitis Tolosæ ann. 1141. apud Catellum in Hist. Tolos. pag. 192. 194. et in Hist. Occit. pag. 323. Consuetudines Ecclesiæ de Regula in Aquit. apud Labeum tom. 2. Bibl. :

Si vinum emerint, et postea vendiderint, obolum domino de unaquaque Saumata dabunt.

Ibidem :

De unaquaque Saumata lignorum dabitur, etc.

Charta ann. 1243. 150 :

Saumatas de calce, quas habuerunt homines de Villanova.

Tabularium Ecclesiæ Gratianopolitanæ sub Hugone Episcopo ann. 1197 :

Morardus... dedit illum quartonem Humberto et sorori suæ, id est, unam Saumatam, et vendidit illum quartonem sive Saumatam mihi Guigoni.

Charta ann. 1103. apud D. Brussel tom. 2. de Usu feud. pag. 726 :

Et in unoquoque manso amasato de terra, unam Saumatam de lignis in nativitate Domini.

Charta ann. 1251. in Histor. MSS. Montis major. :

Pro quibus decimis solvat Guillelmus Abbati in perpetuum l. Saumatas bladi, quarum quælibet sit iv. sextariorum.

Charta ann. 1522 :

Vintenum seu viginti Saumatarum racemorum unam Saumatam dictis dominis dare teneantur.

Adde Hist. Dalphin. tom. 2. pag. 230. 231. Statuta Massil. lib. 3. cap. 15. etc.

Saumada, Eadem notione, vulgo Saumade, pluries occurrit in Charta ann. 1197. ex Tabul. Monast. Villæmagnæ. Charta ann. 1229. in parvo Chartular. S. Victoris Massil. fol. 125 :

Petebat R. Archiepiscopus Aquensis quartam partem totius decimæ Ecclesiæ S. Antonini et unam Saumadam optimi vini censualem.

Saumariata, Eodem significatu. Tabul. Eccl. Auxit. :

Ex uno quoque casali debet fieri una Saumariata vini sanctæ Mariæ Auscitanæ et Capitulo annuatim, etc.

Saumandium, Eodem intellectu. Vita S. Thomæ Aquin. tom. 1. Martii pag. 685 :

Saumarius qui portabat Saumandium Eracii de Arlotis Romani, per rupem altissimam cecidit.

Saumadalis, Ad Saumadam pertinens. Charta pro eccl. B. M. Anic. ann. 1374. in Reg. 105. Chartoph. reg. ch. 336 :

Item (acquisiverunt) a dicto Guillelmo de sancto Marcello quinque barralia Saumadalia vini, quæ percipiebat debitalia super quadam vinea sita en mont Redont.

Saumaticum, vel Saumaticus, ut infra Summagium. Charta Dagoberti Reg. apud Doublet. pag. 656 :

Laudaticos, Saumaticos, salutaticos, etc.

Soma, Eadem notione, in Chartul. S. Vincentii Cenom. fol. 29 :

De Augoto ix. Somas, de Hugone Buchario vi. Somas, etc.

Somma Vini. Chronic. Estense apud Murator. tom. 15. col. 468 :

Largitus est Sommam unam vini in duabus lagenis.

Vide supra Sauma vini.

Somarius, Jumentum sarcinale. Charta Theobaldi Comit. Blesens. ann. 1215. in Tabul. Calensi :

Et in eadem foresta chaufagium suum ad unum Somarium.

Chron. Andr. Danduli apud Murator. tom. 12. col. 216 :

Tunc Oliba comes sua relinquens filio cum multa divitiarum copia, xv. scilicet onustis thesauro Somariis, etc.

Rursum ibidem col. 1017. et 1036. Arnoldus Lubec. lib. 7. cap. 17 :

Habebat sane Rex Otto munera multa Regis Angliæ avunculi sui Ricardi et 15. millia marcharum, quæ in Somariis ferebant 50. dextrarii.

Ditmarus lib. 3. pag. 33 :

Cum Somariis plurimis quasi pecunia sarcinatis.

Willel. ab Oldenborg in Itinerario Terræ sanctæ :

Tantam emittit piscium multitudinem, ut ab omnibus ex omni provincia illuc confluentibus carrucis et Somariis deducantur.

Sommarius, Eadem notione. Comput. ann. 1202. apud D. Brussel. tom. 2. de Usu feud. pag. clxvi :

Johannes Degne, pro Sommario, lx. s.

Epist. B. Reginæ Legionis ann. 1212. apud Marten. tom. 1. Anecd. col. 828 :

Sola jacula et sagittas xx. millia Sommariorum ferre vix possent.

Tabul. S. Gildasii de nemoribus :

Nullam consuetudinem... retinco... nisi unum Sommarium in hostem, quando in loginquo multum fuerit, ea tamen ratione, ut si ipse Sommarius redditus non fuerit, etc.

Processus de S. Thoma Aquin. tom. 1. Mart. pag. 696 :

Vidit ipsum Nicolaum elevantem pondera et onerantem Sommarios.

Somerius, Sommerius, Eodem significatu. Charta ann. 1339. tom. 1. Hist. Dalph. pag. 65. col. 1 :

Ducebat secum unum equum bayum clarum, unum roncinum et unum Sommerium.

Ordinat. Domus Dalphin. ann. 1340. ibid. tom. 2. pag. 393. col. 1 :

Item unum sufficientem scutifferum qui sit magister panaterius ordinamus, habentem unum equum pro se et unum Somerium, qui una cum Somerio botellieriæ portent necessaria ipsorum officiorum.

Occurrit præterea ibid. pag. 394. et in Chron. Domin. de Gravina apud Murator. tom. 12. col. 619.

Somelerius, Somellerius, Qui Somarium seu jumentum sarcinale agit. Ordinat. Hospitii Dalphin. ann. 1336. tom. 2. Hist. Dalphin. pag. 308. col. 1 :

Cancellarius noster, cum uno socio, uno scutifero, uno clerico, Somelerio, etc.

Alia ann. 1340. pag. 397. col. 1 :

Tribus florenis pro salario unius Somellerii, duobus florenis pro duobus valletis peditibus per annum.

Pluries occurrit ibi.

Sommelarius, Eodem intellectu, in Testam. Roberti I. Comitis Claromont. ann. 1262. apud Baluz. tom. 2. Hist. Arvern. p. 269 :

Item lego Sommelario meo l. solidos.

Somatum. Tabular. Eleemosinæ S. Pauli Viennens. :

Sub censu unius Somati de vino.

Occurrit ibi pluries.

Sometum. Tabularium Priorat. de Domina in Delphinatu fol. 120 :

Barberius de domo sua 16.

(denarios) et 1. Sometum. Ita ibi pluries : sed alibi saumerium scribitur.

Sommatica, Eadem, ut videtur, notione, seu eadem præstatio in summam pecuniariam commutata. Charta Widonis Abbat. S. Nicasii Rem. ann. 1158. ex Tabul. ejusd. Monast. :

Pro prefato altari vel Ecclesia a predictis canonicis omnibus annis Sommatica est solvenda.

Vide mox Summata.

Decima Sommatica, Quæ ex cella vinaria, vel ex equis sarcinalibus exigitur. Vide supra in Decimæ.

Somalis Vini, Quantum Somarius ferre potest ; nisi legendum est Semalis. Vide in hac voce. Charta Phil. V. ann. 1318. in Lib. rub. Cam. Comput. Paris. fol. 564. v° :

Item tres Somales vini censuales pro xv. solidis Turon. annui redditus.

Vide supra Sauma vini.

Soumarii, pro Somarii, in Charta Caroli III. Imper. ann. 990. pro expeditione Romana § 5. 7. apud Goldastum.

Suma, ut Sauma, in Leg. Liutprandi apud Murator. tom. 1. part. 2. pag. 67 :

Non mittant alios homines, nisi tantummodo, qui unum caballum habeant, hoc est homines quinque, et tollant ad Sumas suas ipsos caballos sex.

Supra saumas ex eadem lege 82. (6, 29.)

Sumerius, Jumentum sarcinale. Testam. Bartholomæi de Lega apud Madox Formul. Anglic. pag. 423 :

Uxori suæ palefridum ferrantum qui est apud S. Yvonem, et Sumerium baium.

Testament. Willelmi de Paveli ibid. pag. 424 :

In primo legavit... Sumerium suum cum toto apparatu simul cum armis.

Summerius, Eadem notione, in Polyptycho Fiscamn. ann. 1235 :

Ipse debet invenire unum Summerium ad eundum in exercitu.

Summa, Idem quod Sagma. Will. Brito lib. 9. Philipp. pag. 208 :

Ducere quadrigas quibus est Summasque necesse

Expedit, etc.

Rodericus Toletanus lib. 8. cap. 4 :

Addidit etiam gratiam gratiæ, et cibariorum vehicula cum cæteris necessariis sexaginta millia Summas et ultra, cum summariis erogavit.

Privileg. Leduini Abbat. S. Vedasti Atrebat. ann. 1036. ex Chartul. V. ejusd. Monaster. :

Summa annonæ, 1. ob. Summa piscium, 1. ob. Summa fructuum, 1. ob.

Charta ann. 1170. tom. 2. Hist. Eccl. Meld. pag. 59 :

Concedimus S. Mariæ de Fontibus in perpetuum unam Summam de vino quam apud Meldis de vinagio habemus in vineis suis. Summa olei,

in Charta ann. 1202. apud Marten. tom. 1. Ampliss. Collect. col. 1040.

Summa salis

, in Tabul. Beccensi. Alanus in Parabolis :

De minimis granis fit grandis Summa caballi.

Summa Bladi quanti constiterit, docet Charta ann. 1223. ex Chartul. S. Nigas. Mellet. :

Omni remota fraude dictam Summam bladi, scilicet tres modios bladi, infra prædictum terminum.... fideliter annuatim persolvent.

Vide infra Sarcina.

Sumagium, Eadem notione, in Charta Ricardi I. Reg. Angl. in Monast. Anglic. tom. 2. pag. 264. Vide Hanig.

Summagium, Sarcina, onus Summarii. Charta ann. 1413. apud Rymer. tom. 9. pag. 30 :

Pro quolibet Aumagio panni vel alterius rei mercatoriæ, quinque arditz Guiaygnes.

Ubi leg. Saumagio ex consimili loco in voce Ardicus relato facile colligitur.

Summarium, Eadem notione, in Teloneo S. Bertini ex Tabular. Audomar. :

De Summario piscium, 1. ob.

ibid. De Summario lanæ, 1. ob.

Summare, Sagmare, summarios onerare, Charger les sommiers, in Fleta lib. 2. cap. 85. § 1. Chartul. SS. Trinitat. Cadom. fol. 46 :

Reginaldus... equum suum accommodavit ad carbones ducendos et ad alias voluntates eorum agendas,... et tantum Summavit quod numerum nescit.

Ubi Summare est Summario vehere.

Summata, ut supra Sommatica. Apud Hemereum in Augusta Virom. ann. 1116. Simon Noviomensis Episcop. donat. Altare de Montbrehin, hac conditione,

ut singulis annis 2. solid. pro Summata, et 6. denarios pro obsonio Decano Episcopi persolveret

.

Summarius, Equus sagmarius. Charta Theobaldi Comit. Blesens. ann. 1186. apud Marten. tom. 1. Anecd. col. 627 :

Concessi in perpetuum monachis ejusdem Ecclesiæ (S. Launomari) calfagium suum ad novem Summarios.

Comput. ann. 1202. apud D. Brussel tom. 2. de Usu feud. pag. cxlvii :

De uno Summario empto xii. lib.

Matth. Paris ann. 1245 :

Equis clitellariis, quos Summarios vocamus.

Utuntur Will. Tyrius lib. 21. cap. 23. Petrus Blesensis Epist. 94. Gesta Ludovici VII. Reg. Fr. cap. 6. 11. Vita S. Humberti Maricolensis n. 5. Gesta Innocentii III. PP. pag. 133. Guntherus in Hist. CP. cap. 23. etc.

Summaticum, ut supra Summagium, quod pro sarcinis Summariorum exsolvitur. Charta Friderici II. Imp. ann. 1214. pro Ecclesia Viennensi apud Sammarthanos :

Non silvaticum, non Summaticum, non pulveraticum exigere audeat.

Summa, Epitome, synopsis, compendium, Gall. Sommaire.

Libros quoque plurimos inter quos præcipuum librum Decretorium cum Summis ejus a Magistris compositis scribere fecit

Gotfridus Comes, apud Acher. tom. 5. Spicil. pag. 529. in Chron. Casaur.

Summa, Deliberatio summatim redacta. Stat. Universit. Aurel. ann. 1341. ex Cod. reg. 4223. A. fol. 60. v° :

Item quod litteras seu Summas facultatum prædictarum per se ipsius non emet, nec retinebit (librarius).