TROTARE, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

TROTARE, Trottare. Ugutio :

Succusso, frequenter succutio, et succussare, dicitur Trotare, et Succussatura dicitur Trotatura, et Succussator, Trotator equus dicitur, unde illud : Gradarius equus mollis incessus, sine succussatura innitens. Equi Trotatores,

apud eumdem Ugutionem. Vincentius Belvac. lib. 32. cap. 21 :

Itaque iter arripuimus,... et equitando, quantum equi Trotare poterant.... omni die properabamus.

Cap. 25. sub finem :

Mutatisque frequentius equis, nullatenus parcebatur eis, sed equitabamus velociter ac sine intermissione, quantum poterant equi Trotare.

Vide Tottonarius. Petrus de Crescentiis lib. 9. de Agricult. cap. 6 :

Equitator faciat ipsum (equum) per agros aratos summo mane Trotare, etc.

Trottare legitur apud Murator. tom. 12. col. 809. Ludewig. tom. 8. Reliq. MSS. pag. 67. Trottans, pro Equus, apud Martenium tom. 6. Amplissime Collect. col. 3.

◊ Salmasius ad Hist. Aug. vocem a Tolutare deducit : Tolutare, inquit, Tlotare, et inde nostrum, Troter. Nam tolutim incedere equus etiam dicebatur, qui trepidabat. Hinc tolutarii et tolutares equi, qui et trepidarii ; a torquere vero, quod trotator equus sessorem torqueat, Carolo de Aquino in Lexico Milit. quod, si lubet, consule. Sed longe potius videtur vox orta a pedum equorum ita ambulantium sonitu.

P. Carpentier, 1766.

◊ Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Trotar, Prov. succussare. Trotiar, succussarius. Trossel, succussatura, involicium. Hinc Trotier appellatur equus, qui tolutim graditur. Lit. remiss. ann. 1369. in Reg. 100. Chartoph. reg. ch. 287 :

Un bon et bel coursier et deux gros rousins Trotiers.

Unde Troturer, Citato gradu ambulare, in aliis ann. 1410. ex Reg. 164. ch. 376 :

Le suppliant entré dedens la chambre,.... commença à Troturer ou aler par icelle chambre.

Trotari dicebantur adulteri, qui per urbem nudi traducebantur. Ea enim fuit apud Francos nostros recepta in

adulteros et adulteras pœna ; quemadmodum olim apud Pisidas, ut auctor est Nicolaus Damascenus apud Stobæum serm. 42. pag. 292. Adde Tacit. German. cap. 25. Charta Aymonis de Sabaudia D. Baugiaci pro villa de Sagiaco, ann. 1266. apud Perardum :

Pro adulterio 6. sol. tam in adultero, quam in adultera nobis.... retinemus, aut Trotabuntur nudi per villam, sic dictam pœnam pecuniariam voluerint evitare.

Consuetudo Valentiæ in Aginnensi provincia ab Edwardo I. Rege Angliæ indulta, quæ habetur in Regesto Constabulariæ Burdegal. fol. 142 :

Adulter et adultera, si in adulterio reperiuntur, et clamor factus fuerit, vel videbitur per homines fide dignos, vel in judicio ostensum fuerit, in 100. sol. quilibet pro justitia puniatur, vel nudi Currant villam, et sit optio eorumdem.

Libertates Salvæterræ in Ruthenis ann. 1284. et Novæ Bastidæ in Occitania ann. 1298 :

Si quis in adulterio deprehensus fuerit, Currat per villam, ut in aliis villis nostris fieri consuevit, aut solvat nobis 300. solidos, et quod voluerit, habeat optionem eligendi.

Libertates Aquarum Mortuarum :

Adulter sine fustigatione Currat nudus.

Fori Morlanenses cap. 26 :

Si aliquis vel aliqua cum alterius uxore vel marito captus vel capta fuerit, totam villam Currant uterque nudus.

Similia habentur in Charta Libertatum Bellævillæ ann. 1233. in Consuet. Saligniaci et Riomagi in Arvernia ann. 1270. Libertates Villæ Martelli in Lemovicibus ann. 1219 :

Quicunque habitator villæ Martelli cum aliqua uxorata in eadem villa captus esset, et probatus adulter, Trahetur per genitalia nudus, et adultera nuda.

Charta Ildefonsi Regis Aragonum ann. 1187. pro libertatibus villæ Amiliani, (Milhau) in Regesto Lud. Hutini Reg. Franc. fol. 7 :

Item constituimus, ut captus vel capta in adulterio non Currant de nocte, sed de die, et ne redimatur crimen illius pecunia, et ne pro reatu mariti uxor non rea damnum sequatur, nec pro uxore sua maritus non reus aliquod damnum incurrat.

His addenda sunt, quæ narrant Otho Frisingens. lib. 2. de Gestis Friderici I. et Joinvilla noster pag. 95. Vide præterea Lurbeum in Chronico Burdegalensi ann. 1317. Marcam in Hist. Beneharn. lib. 4. cap. 17. n. 8. Franchisias Bauciaci apud Guichenonum in Probat. Hist. Bressiæ pag. 63. Libertates Moirenci ann. 1164. tom. 1. Hist. Dalphin. pag. 16. col. 1. Inquisitionem Vienn. ann. 1276. ibidem pag. 25. col. 1. ubi videre est trotationi aliquando adjuncta fuisse verbera. Adde Libertates S. Georgii de Esperanchia ann. 1291. ibid. pag. 28. et 29. ubi statuitur, ut unus sine alio Trotari non debeat, i. adultera simul cum adultero trotari debebant.

P. Carpentier, 1766.

◊ Libert. Petræ-assis. ann. 1341. in Reg. 74. Chartoph. reg. ch. 647 :

Item quod si aliquæ personæ in adulterio deprehendantur, currant per villam, aut ambo solvant sex libras Turonenses, et habeant deprehensi electionem de prædictis ; sic tamen quod non teneantur solvere nec currere, nisi nudus cum nuda vel vestitus cum vestita, brachis seu femoralibus baissiatis seu depositis.

Trotarius, Troterius, Cursor, vel pedissequus. Petr. II. Rex Aragon. in Charta MS. confirmationis Libertatum Catalaniæ :

Mittantur nuncii per vicarios et alios officiales nostros pro citationibus faciendis, qui nominentur Correus, (curritores, cursores) vel Trotarii, et credatur eis pro sola oblatione citationis.

Charta civium Biterrens. in Regesto Carcassonensi

fol. 17 :

Facit se vocari G. de Lodeva, quia fuit Troterius sive garcifer D. G. de Lodeva quondam.

Capitulum gener. MS. S. Victoris Massiliens ann. 1218 :

Prohibemus ne scutarii vel Trotarii eorum (Visitatorum) deferant vestes frepatas.

Rursum ibi :

Quilibet uno equo et Trotario sit contentus.

Concessiones Episcopi Telon. Canonicis ejusd. Eccl. ann. 1223 :

Canonici qui tenebunt equitaturas, possint tenere Trotarium et scutiferum, qui comedant in canonico.

Adde 30. Regestum Archivi Regii Ch. 57. Re Roman d'Aubery MS :

Ou son garson, ou son serjant Trotier.

:

N'y a ribaut, ne fol garçon Trotier,

Qui ne demaint avaine à un somer.

Statuta Gallica MSS. Ordinis S. Joannis Hierosol. :

Et quant il chevauchoit, il avoit 4. chevaucheures avec soi, et un frere sergent, et 2. chevaulx, un tricoplier, un escripvain, un Trotier ou deux quand il vouloit, etc.

Vide Tripare.

P. Carpentier, 1766.

◊ Trote-à-pié, in Mirac. B. M. V. MSS. lib. 2 :

Qui parleront plus bel c'uns pages,

C'uns Trote-à-pié, ne c'uns corlicus.

Trottonare, pro Trotare. Andreas Aulæ regiæ Capellanus in Amatoriis :

Præterea turpes nimis et indecentes decenter equitabant caballos, scilicet macilentos valde, et graviter Trottonantes, et neque fræna habentes, etc.