« »
 
[]« Ahanare » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 150c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/AHANARE
AHANARE, Agrum colere, laborare. Nam Ahaner, est anxie laborare, cum anhelitus difficultate captare aërem, quod faciunt, qui labori seu agriculturæ insistunt. Vox ficta ab Anhelare, seu potius ab ægra et coacta anhelatione, quam emittunt, qui labori succumbunt, Ahan. Vide Jacob. Bourgoing lib. de Orig. et usu vulgar. vocum pag. 7. Charta M. Abbatis S. Vedasti Atrebat. ann. 1245 :
Si autem homo non manens super terra debente gabulum, velit terram debentem gabulam Ahanare, ipse potest, etc.
Ibidem :
Ita videlicet quod [] equus possit Ahanare eo modo, quo voluerit homo, cujus erit,... et equus aquitabit totam terram, quam aliquis ad garbam per Ahanagium fidele Ahanabit : et postquam homo terram suam ad gascheriam et Martium Ahanaverit, ipse potest eam persequi, cum tot equis, quot sibi placuerit.
Rob. de Bourron in Merlino MS. :
Canques ils labourent et Ahenoient, aloit à mal. Terres Ahanables,
pro labourables, in Consuetud. Bononiensi art. 170. 174. Ahans, Terres à labeur, in Consuetud. Montensi cap. 50. Vide Affanare.
◊ Menagius in suo Dictionario etymologiarum linguæ Gallicæ vocem Ahan ducit ex Italica Affano, Pœna, labor, observatque Hispanos et Occitanos etiamnum uti voce Affan, et a Lugdunensibus Affaneurs appellari mercenarios ruri laborantes. Rustici Belgæ quos Wallones vocant, usque hodie utuntur vocibus Ahan, et Ahaner, haud generatim pro agrum colere, sed tantum pro serere, seminare, Ensemencer. Hinc les Ahans, apud ipsos eadem sunt, quæ recenter sata, Terres nouvellement ensemencées.
Ahanagium. Charta Balduini D. Walaincourt, ann. 1224. in Tabulario Abbatiæ Montis S. Martini :
Nihil juris aut dominii retinens (in dictis terris), sed quidquid juris et dominii habebant in eis, cum Ahanagio ipsarum futuro Ecclesiæ sæpe dictæ concedens.
Charta Agnetis Abbatissæ Strumensis in tabulario ejusdem Parthenonis ann. 1227 :
Cum inter nos ex una parte... super Ahanagio quarumdam terrarum quæstio verteretur, etc.
Vide Affanagium, Affanator, et mox Ahenagium.
© École des chartes.