« »
 
CARAULA, CAROLA 1, CAROLA 2.
[]« Caraula » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 160a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CARAULA
CARAULA, Carauda. S. Audoenus lib. 2. de Vita S. Eligii cap. 15 :
Nullus in festivitate S. Joannis.... solstitia, aut vallationes, vel saltationes, aut Caraulas aut cantica diabolica exerceat.
Ubi locis vir doctus restituendum putat Coraulas : sed malim Caraudas. Ut et lib. 2. cap. 19 :
Prædicabat..... abjiciendos duntaxat cunctos dæmonum ludos, et nefandas saltationes, vel caranisas, omnesque inanes prorsus relinquendas superstitiones.
Est enim Carauda sortilegii species, uti docemur ex Usaticis MSS. urbis Ambianensis, ubi de sacramentis agunt, quæ a Campionibus exigebantur :
Il doivent jurer kil n'ont yve (eau) ne autre herbe beuë, ne mangié, ne n'ont herbes, ne brief, ne Caraudes seur aus, ne fait sor, ne sorcherie, ne art, ne Caraudes, por coi il puissent estre aidiez.
Robertus Borronus in Arturi Hist. fabulosa MS. :
Jusqu'à chelui terme que elle commencha à apprendre des enchantemens et des Charroies.
Quæ quidem voces idem videntur sonare, et Characteres denotare, magicos nempe, quibus sortilegi, quos Carajos appellabant, utebantur. In Lexico MS. Cyrilli χαραύδη exponitur λύμησίτου. Ita forte primitus Carauda fuerit sortilegii species in segetibus. Vide Caragus.
P. Carpentier, 1766.
Sacram. campionis in Lib. rub. fol. parvo domus publ. Abbavil. fol. 29. r° :
Que je n'ai seur mi ne sort, ne sorcherie, ne Caraude ki me puist aidier et ti nuire.
Lit. remiss. ann. 1377. in Reg. 111. Chartoph. reg. ch. 315 :
Ledit Camus usoit et ouvroit de mauvais art, comme de sorceries et Caraux. Caraie
et Charaie, in Serm. Maurit. episc. Paris. laudato a D. Le Beuf tom. 17. Comment. Acad. Inscript. pag. 723 :
A icest jor (de la Circoncision) suelent li malvais crestien, solonc le costume des paiens, faire sorceries[] et Charaies : y por lor sorceries, y por lor Caraies suelent expermenter les aventures qui sont avenir.
Lit. remiss. ann. 1374. in Reg. 106. ch. 370 :
Ladite femme desirant avoir l'amour et la grace de son mary... fait faire par une Juifve pluseurs poudres et Charayes pour lui donner. Charei,
in Assis. Hierosol. cap. 102 :
Après doivent faire jurer à chascun des champions que il ne porte bref, ne Charei, ne sorcerie.
Denique Charoiz, in Lit. remiss. ann. 1370. ex Reg. 109. ch. 39 :
Raymon mis certains sorceries, Charoiz et faitures soubz le sueil de l'uys de l'ostel, qui trouvées y furent depuis. Pour lesquelles choses ledit Pierre Caillon et ceulx de l'ostel furent moult malades par grant espace de temps et aucunes bestes, qui estoient à l'ostel, mortes. Charieresse,
quæ ejusmodi sortilegia exercet. Lit. remiss. ann. 1453. ex Reg. 182. ch. 83 :
Une nommée Bienvenue,... laquelle estoit famée ou renommée d'estre sorciere ou Charrieresse.
Ibid. ch. 85 :
Laquelle Bienvenue a esté publicquement famée et chargée d'estre sorciere et user de Charroy.
Hinc Encarauder et Encharauder, Præstigiis magicis illudere, fascinare. Lit. remiss. ann. 1402. in Reg. 157. ch. 27 :
Icelle femme confessa à son mary que ledit Tymonnier la maintenoit, et qu'elle ne povoit resister, ne soy desloyer dudit Tymonnier, et qu'elle cuidoit que il l'eust Encharaudée.
Guignevil. in Peregr. hum. gen. MS. ubi de Concupiscentia :
J'Encaraude contes et dus,
Prinches et rois, etc.
Apud Borellum :
Carauldes, sorcieres.
Alibi :
Cauresses, Caraudesses, Charauderesses.
Consule Filesac. de Idololatr. magica pag. 177. Vide supra Caracter 2. Conf. S. Rosa de Viterbo voce Carantula.
[]« 1 carola » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 180c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CAROLA1
1. CAROLA, karola. Statuta Ord. Præmonstrat. dist. 1. cap. 9 :
Porro in claustro Carolæ vel hujusmodi, scriptoria aut cistæ cum clavibus in dormitorio, nisi de Abbatis licentia nullatenus habeantur.
Visitatio Thesaurariæ ædis S. Pauli London. ann. 1295 :
Morsus Joan. de S. Laurentio argenteus deauratus, cum limbo et medio circulo aurato triphoriato, inserto grossis lapidibus et camahutis et perlis : sed deficiunt 2. leunculi, et una perla magna, et una Karola et 7. lapilli, etc.
Alibi :
Feretrum S. Athelberti,... et affiguntur in una parte 10. oboli de Marchia, et 2. annuli aurei ; et deficiunt lapides cum Karolis 51.
Rursum :
Et unum annulum cum saphyro magno, et Karola in circuitu 7. lapidum et 8. perlarum.
Ibidem :
Et deficit lapis unus in parte posteriori, et in altero pendulorum (mitræ) deficiunt 3. catenulæ cum Karolis argenteis appensis.
Ibid. :
Stola et manipulus cum nodis oblongis, et amictus cum puellis (f. perlis) Karolantibus, et cingulum de filo.
Rursum :
Item Carollæ ferreæ ante crucem et S. Radegundam.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Si unus esset hic locus postremus, Carollæ ferreæ ante crucem et S. Radegundam, crederem Carolas nihil aliud esse quam clathros seu columellas fabrefactas, olim in quibusdam Galliarum provinciis, in Normannia saltem, dictas Caroles. Hinc in antiquis usibus S. Vandregesili legitur pro certis diebus ; Processio fit per Carolas, hoc est, per circuitum Capellarum clathris clausarum. Sed quid hæc cum aliis locis ? An dici posset in iis locis Carolas esse minutiora quædam opuscula aurea vel argentea, contextave ex lapidibus pretiosis, perlis Karolantibus, ad instar clathrorum fabrefacta ? Penes attentum lectorem esto judicium. Carole nostris alias, hodieque Italis Carola chorea est. [] An inde clathri dicti Carole, quod orbem saltatorium utcumque representent ?
P. Carpentier, 1766.
Ea voce significari videtur id omne, quod aliquid circumseditur et vallatur : hinc pro Pala, Gall, Chaton, et Clathris quibus capellæ clauduntur, intelligenda forte est, in locis a Cangio laudatis, ut et in Martyrol. S. Fidis ex Cod. reg. 5198 :
Anno 1380. Redditus dati confratriæ B. Mariæ.... pro faciendo Karolam in monasterio sive in capella B. Mariæ.
Detorta vero paululum notione, accipi videtur pro Comitatu, in eod. Martyrol. :
xix Kal. Februarii Translatio S. Fidis in cappis, et cum Karola ; sed sine processione.... iiii. Non. Febr. Purificatio B. M. V. in cappis, et cum Karola, tam sacristæ quam confratriæ, et cum processione... Annunciatio Dominica in cappis, et cum Karola, tam sacristæ quam B. Mariæ, et cum processione.
Unde Carroler, pro Munire, Gall. Garnir, in Lit. remiss. ann. 1477. ex Reg. 205. Chartoph. reg. ch. 422 :
Le suppliant ala à Quelaines pour faire Carroler ses souliers.
Nisi sit pro Carreler, Calceis solum coriaceum suppingere, vel clavis aliove ferro munire, ut in aliis Lit. ann. 1409. ex Reg. 164. ch. 118 :
Lequel Morel frappa feu Eliot d'uns soulliers Carrelez que il portoit.
Vide supra Carectum et Careda.
[]« 2 carola » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 181a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CAROLA2
2. CAROLA, Chorea, saltatio, Gall. Danse, olim Carole ; unde Caroler, Ital. Carolare, choreas ducere. Hist. S. Mart. de Campis pag. 552 :
Ad ingressum sacelli Virginis matris, quod de chorea sive Carolla dicimus.
Lit. remiss. ann. 1378. in Reg. 112. Chartoph. reg. ch. 266 :
Une femme qui dansoit ou Caroloit, etc.
Vide Charolare. Querole, pro Carole, in vet. Poem :
Les Queroles commencent sur un fumier.