◊ Huc etiam pertinet quod refert Polydorus Virgilius lib. 1. de Rer. invent. pag. 18. Adyrmachidas nempe Pœnorum populos, teste Herodoto lib. 4. solitos fuisse virgines nupturas Regi exhibere, qui quam vellet primus vitiaret.

◊ At Merchetum, in Anglia, spectavit tantum eos, qui obnoxiæ conditionis erant, non vero liberos. Bracton. lib. 2. cap. 8. § 2 :

Merchetum vero pro filia dare non competit libero homini, inter alia, propter liberi sanguinis privilegium, etc.

Et lib. 4. tract. 1. cap. 28. § 5 :

Qui tenet in villenagio, talliari potest ad voluntatem domini,... item dare Merchetum ad filiam maritandam.

Ita apud Littletonem sect. 174. et 209. homines liberi nihil dominis suis præstant pro filiorum aut filiarum matrimoniis ; sed villani. Vetus Scheda apud Spelmannum :

Merchetum, hoc est, quod Sokemanni et nativi debent solvere pro filiabus suis corruptis sive defloratis, 5. sol. 4. den.

id est, ni fallor, ne corrumpantur aut deflorentur a suis dominis in prima nuptiarum suarum nocte. Nam apud Anglos obtinuit, ut Merchetum diceretur ea præstatio, quæ pro licentia nubendi dabatur. Extenta manerii de Wivenho sub Edw. III. :

Ricardus Burre tenet unum mesuagium,.... et debet tallagium, sectam Curiæ, et Merchet, hoc modo : Quod si maritare voluerit filiam suam cum quodam libero homine extra villam, faciet pacem domini pro maritagio ; et si eam maritaverit alicui custumario villæ, nihil dabit pro maritagio ; et dabit duplex heriotum.

Placita coram Consilio Regis, sub Henrico III :

Dicit, quod tempore Regis H. avi Regis, solebant habere talem consuetudinem, quod quando maritare volebant filias suas, solebant dare pro filiabus suis maritandis duas horas, (oras) quæ valent 32. denarios,..... postea veniunt homines, et concedunt, quod domina Johanna potest eas talliare semel in anno secundum facultatem eorum, et quod debent carriare maeremium ; et quod debent dare Merchetum pro filiabus suis maritandis, scilicet 32. denarios.

Placita de Banco sub eodem Henrico III :

Will. Maynard, qui tenuit terras in Heurst, cognoscit se esse villanum Abbatis de Abbendon, et tenere de eo in villenagio, et per villanas consuetudines, videlicet per servitium 18. den. per annum, et dandi maritagium, et Marchetum pro filia, et sorore sua, ad voluntatem Abbatis, et faciendo omnes villanas consuetudines.

Porro Boxhornius in Lexico Britannico, Amobr, Cambro-Britannis appellari ait eam mulctam, quæ apud Britannos domino solvebatur pro pretio virginitatis.

◊ Scribit præterea vir doctissimus Daniel Papebrochius ad Vitam S. Foranni Abbatis Walciodorensis, eam præstationem pro redemptione primæ noctis nuptiarum a servis glebæ exigi etiamnum a prædiorum dominis, in Belgii, Frisiæ, ac Germaniæ aliquot tractibus : ad quam etiam consuetudinem referendum illud videtur, quod olim Ambianensis Episcopus in suos diœcesanos jus sibi competere asserebat, videlicet ut iis, qui noviter nuptias inierant, tribus prioribus noctibus post earum celebrationem una cubare non liceret, nisi certa pecuniæ summa ei persoluta : quod quidem prohibitum Litteris Philippi VI. ann. 1336. et Caroli VI. ann. 1388. apud de Lauriere tom. 2. Ordinat. pag. 117. tandem penitus abrogatum fuit Abbavillensium petitione Aresto Parlamenti Parisiensis 19. Martii anno 1409. nisi forte id juris sibi arrogarit Episcopus, quod Concilio Carthaginensi IV. can. 13.

sponsus et sponsa, cum benedictionem acceperint, eadem nocte pro reverentia ipsius benedictionis in virginitate permanere

jubeantur. Ita ut postmodum Episcopi, qui ea tempestate non tam animarum curæ, quam reditibus per fas et nefas ampliandis invigilabant, pro relaxatione hujusce decreti pecunias extorserint. Vide Bathinodium.

◊ Ad consuetudinem, quæ apud Ambianenses obtinuit, illustrandam, addo duo aresta parlamenti Parisiensis ; primum ann. 1393. 17. Jan. ex vol. 8. arestor. ejusd. curiæ :

Quod singuli habitantium villæ Ambianensis, habiles et volentes contrahere matrimonium et sponsalia, possent die dictorum sponsaliorum et solemnisationis matrimonii messiare, prandere, cœnare ac simul eodem die cubare et alias solemnitates die dictorum sponsaliorum et matrimonii contracti necessarias et opportunas facere et complere, absque hoc, quod secundam et tertiam diem expectare tenerentur vel deberent ; aut si dictis habitantibus aut singulis eorumdem placeret licentiam et cedulam eorum curatis dirigendam a dicto episcopo et suis officiariis petere, libere et absque aliqua pecuniæ solutione habere deberent.

Alterum ann. 1401. 11. Mart. in vol. 9. eorumd. arestor. :

Quamvis de pure communi viris desponsatis cum suis uxoribus libere cubare prima nocte sui conjugii concedatur, dictus tamen episcopus (Ambianensis) per se, aut suos officiarios, ipsos componit et componere satagit, quosdam ad decem, alios ad duodecim, nonnullos ad viginti vel triginta francos, prius quam ipsis de cubando prima nocte cum suis de novo uxoribus licentiam impertiri velit, aut aliter ipsos compellendo a suis uxoribus per tres noctes abstinere.

Vide Keysler. Antiquit. Septembr. pag. 484.

◊ Inter has vexationes recensenda quoque videtur exactio illa, quam Matisconensibus impositam olim fuisse ab ecclesiæ Matisconensis cantore discimus ex Charta ann. 1335. in Reg. 72. Chartoph. reg. ch. 385 :

Asserebant nomine dictæ ecclesiæ Matisconensis dictum cantorem et suos prædecessores dictæ ecclesiæ cantores, per se vel alium, esse et fuisse... in possessione et saisina pacificis tradendi civibus et habitatoribus Matisconis civitatis, volentibus nubere seu benedictionem nuptialem in dicta civitate recipere, quandam cartam sigillo cantoris sigillatam : ita quod civis vel habitator Matisconis volens nubere, non poterat nec debebat benedictionem recipere nuptialem absque dicta carta, super hoc primitus a dicto cantore vel ejus mandato petita, obtenta et recepta, et sigillo officii dictæ cantoriæ sigillata ; indeque pro dicta carta et sigillo prædicto et emolumento eorumdem nomine, ad opus et ratione officii dictæ cantoriæ, a dictis civibus et habitatoribus dictæ civitatis nubere seu benedictionem nuptialem recipere volentibus, recipiendi, exigendi, levandi et habendi in pecunia aut aliter ad ipsius cantoris vel mandati sui voluntatem, consideratis conditione et divitiarum potentia personarum.

Cum vero id moleste ferrent Matisconenses, lisque ad curiam parlamenti delata esset, controversiam tandem sententia arbitrali definivit Guillelmus archiep. Lugdun. in hunc modum :

Cum jure canonico et civili matrimonia debeant esse libera, pronunciamus, dicimus, arbitramur et ordinamus, quod cives et habitatores civitatis Matisconis, tam præsentes quam futuri et eorum imperpetuum successores, possint et eis liceat nubere et benedictionem nuptialem recipere impune, absque licentia sive carta prædicti et alterius cujuscumque nomine dicti cantoris : ita tamen quod pro jure et emolumento, quæ dictus cantor a nubere volentibus percipere consueverat, ratione dictarum cartarum, quilibet civis... nubens et benedictionem nuptialem recipere volens, ut supra, in ingressu ecclesiæ et antequam intret ecclesiam, curato sive capellano a quo recipiet benedictionem nuptialem, pro jure cantoriæ..... sex denarios Paris. tradere et solvere teneantur, dicendo publice sic : Veez ci six deniers Parisis pour lo droit dou chantre de l'église de Mascon.

Huc denique pertinet quod legitur in Libert. Vienn. ann. 1361. ex Reg. 101. ch. 118 :

Item puellæ maritandæ non teneantur coram officiali personaliter respondere, nisi probabiliter dubitetur an sint viri potentes et nisi in casibus a jure expressis.