« »
 
[]« Mortuus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 528c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/MORTUUS
MORTUUS, pro Occisus. Histor. Cortusiorum lib. 1. cap. 13 :
In cujus obsidione Mortuus fuit Dn. Galerannus frater Imperatoris ictu sagittæ.
Occurrit passim in hac Historia.
Mortuos in Ecclesia Sepelire vetant Canones. Vide Notata a Lindenbrogio in hac voce.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Carmina diabolica,
quæ super Mortuos nocturnis horis vulgo fieri solent
, prohibent Statuta MSS. ann. 1280. Augerii Episc. Conser.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Mortuus Saisit Vivum, Gall. Le mort saisit le vif, Practicis nostris est, cum heredis et defuncti possessio cohæret et continuatur. Charta Caroli Reg. Franc. ann. 1322. apud Miræum tom. 1. pag. 308 :
Cum Robertus de Flandria, Miles, filius defuncti Roberti quondam Comitis Flandriæ, tanquam proximior et unicus superstes ejus filius, ut dicebat, diceret se esse saisitum, per consuetudinem patriæ notoriam, qua dicitur, quod Mortuus saisit vivum, de Comitatu et patria Flandriæ, etc.
Stabilim. S. Ludovici ann. 1270. cap. 4. tom. 1. Ordinat. Reg. Franc. pag. 250 :
Et li usages de Paris et d'Orliens si est tieux que li Mort sesit le vif, et que il doit avoir sesine, se autre ne se tret avant qui ait plus grand droit en la chose que cil.
Vide Gloss. Juris Gall. in hac voce.
P. Carpentier, 1766.
Mortuus, Mortuorum cadavera suis insignibus et armis vestiendi atque publice exponendi antiquus mos, ut colligitur ex Præfat. ad Chartul. S. Petri Carnot. quod inscribitur Aganus :
Astingus in feretro armatus, quasi mortuus collocatur, et in ecclesia a suis deportatus, patrino suo præsuli cum simulato fletu exhibetur, ut Christianorum ex hoc sæculo decedentium festinus officium perageret ; qui devote humanitatis officium peragens, cum in sepulcro ex more cadaver mortui, ut æstimabatur, deponi juberet, Barbari (Normanni) ingentis vocibus clamare cœperunt, maledicta perstrepunt, totaque ecclesia attonita in voces simul attollitur. Quid plura ? Ille funestus satelles de lecto subito exiliens, evaginato gladio facinus conceptum satagit peragere : et primo quidem in patrinum suum antistitem..... ensem levat eumque crudeli crudelior, capite truncato, martyrem efficit.
Vide supra Funeralia 1.
P. Carpentier, 1766.
Mortuorum Divisio, Quod ex mortuis seu ex decedentium legatis, ecclesiis obvenit. Charta ann. 1154. inter Instr. tom. 12. Gall. Christ. col. 41 :
Beneficia vero ad sacerdotem quoquo modo venientia, videlicet baptisterium,.... Mortuorum divisionem, monachi et sacerdos [] per medium dividant. Sciendum est præterea.... quidquid eisdem monachis vel datur vel dividitur pro Mortuis,.... sine sacerdote ad monachos pertinere.
Vide Mortalagium.
P. Carpentier, 1766.
Mortuus et Vivus, nude, dicitur Census, qui pro facultate depascendi, in pecunia aut pecude solvitur. Charta ann. 1038. ex Tabul. S. Vict. Massil. :
Facimus guirpitionem S. Victori Massiliensi et S. Genesio in territorio de Dromone.... de toto alode, de terris cultis et incultis,... de Mortuis et de vivis, etc.
Nisi de ligno viridi et sicco intelligas. Vide supra Herbagium.
P. Carpentier, 1766.
Mortuus Census, qui redimi non potest, practicis nostris non rachetable. Constit. Mss. Ferd. reg. Aragon. ann. 1413 :
Ordinamus quod nullus pro debito civili querelam offerat per viam constitutionum, pacium et treugarum, et si oblata fuerit nullatenus admittatur. Si autem per venditores censualium, quæ censualia Mortua vulgo in Cathalonia nominantur, etc.
Charta ann. 1504. in Reg. 3. Armor. gener. part. 2. pag. xlv :
Unum florenum annualem et pensionalem ac Mortuum, sine aliquo dominio directo.
Vide in Census.
© École des chartes.