« 1 potagium » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 436a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/POTAGIUM1
1. POTAGIUM, Potio quævis, in Wichbild Magdeburg. art. 77. alias nostri Potage vocant
jus, seu jusculum. Vita S. Richardi Episcopi Cicestrensis n. 2 :
Panisque et parum de vino cum Potagio eis pro cibo sufficiebat.Statuta Hospitalis seu Leprosariæ S. Juliani in Anglia :
Habeat quilibet frater Leprosus... bussellum pisorum pro Potagio.Charta Ludovici Regis ann. 1264. pro fundatione Ecclesiæ S. Mauricii Silvanect. in 30. Regesto Chartophylacii Regii Ch. 347 :
Ordinamus insuper et volumus quod in eadem domo singulis diebus Quadragesimæ et Adventus Domini 13. pauperes, et singulis reliquis diebus anni 5. pascantur in prandio, in pane, et vino lymphato, Potagio, et aliquo alio ferculo, etc.Liber consuetudinarius Monasterii de Bello in Anglia :
Et habebunt prædicti duo homines conjunctim ad quamlibet de prædictis 3. precariis Potagium et ferculum de carne sine potu, pretii 1. den.Concilium Remense ann. 1304. cap. 5 :
Statuimus ut omnes et singulæ personæ ecclesiasticæ Remensis provinciæ in singulis conviviis sint contentæ Potagio et duobus ferculis nisi magnitudo personarum supervenientium aliud requirat.Instr. ann. 1351. tom. 3. novæ Gall. Christ. inter Instr. col. 6 :
Quia anno illo defectus maximus fuit pisorum, fabarum et aliorum de quibus fit Potagium, etc.Capitul. gener. S. Victoris Massil. ann. 1517. ex Cod. MS. :
Pitansarius tenetur tempore Adventus, Quadragesimæ ac vigiliarum providere pro Potagio totius conventus de leguminibus, oleribus, oleo, risis, amigdalis, etc.Occurrit præterea in Consuetud. MSS. B. M. Deauratæ Tolos. in Actis MSS. S. Yvonis, tom. 2. Hist. Dalphin. pag. 311. apud Marten. tom. 6. Ampl. Collect. col. 216. apud Lobinell. tom. 3. Hist. Paris. pag. 271. tom. 5. pag. 625. 667. etc. Potagium de ris, Potagium de grus, in Statutis Monast. S. Claudii pag. 83. Vide Pureya.
P. , 1766.
◊ Potatgium et
Pottagium, eadem notione. Inventar. ann. 1476. ex Tabul. Flamar. : Item plus duo alia metalla tentia quodlibet decem parapsides offarii sive Potatgii.Acta S. Margar. tom. 1. Sept. pag. 594. col. 1 :
Accidit autem mulierculam quandam cum reliquis illic iter habere, quæ coxerat pulmentum sive Pottagium, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Potagium, Omne leguminum, seu olerum genus, illud præsertim quod condiendi pulmenti causa
in ollam mittitur, nostris Herbes potageres. Charta Fulconis Episc. Andegav. ann.
1337. in Tabul. ejusdem Eccl. : Decimas bladorum, Potagiorum seu leguminum hujusmodi percipiet et levabit.Ibid. semel occurrit. Antiquit. Bened. Aurelian. MSS. apud Stephanot. pag. 565 :
Adeo tenuem et austeram vitam ducunt, quod etiam leguminibus seu Potagio non utantur nisi tantum tempore Quadragesimæ.Ordinat. Humberti II. pro Hospitio suo ann. 1336. tom. 2. Histor. Dalphin. pag. 310 :
In speciebus, salsa, sale, oleo, pullis, piscibus, lignis, Potagio, et aliis minutis quoquinæ.
P. , 1766.
◊ Nostris Potage et
Potaige ; maxime vero dicitur de pisis, fabis aliisque ejusmodi
leguminibus, ex quibus juscula conficere solebant. Charta ann. 1404. in Reg. feudor.
comitat. Pictav. ex Cam. Comput. Paris. fol. 105. v°. : In quibus decimis omnibus supradictis ego prædictus Aymerius Herberti habeo ad meum domenium duas partes. Item et in Potagiis medietatem partem.Lit. remiss. ann. 1389. in Reg. 138. Chartoph. reg. ch. 18. :
Lequel suppliant fist emmener pluseurs et diverses quantitez de blez, de mars, de Potaiges, etc.Aliæ ann. 1393. in Reg. 145. ch. 4 :
Une mine de Potaige, c'est assavoir deux boisseaulx feves, deux boisseaulx pois blans, et deux boisseaulx de cerres, etc.Aliæ ann. 1409. in Reg. 163. ch. 456 :
Un troppeau de moutons,... qui gastoient grant foison de blefz et Potages.Denique aliæ ann. 1410. in Reg. 165. ch. 131 :
Le suppliant estoit alez pour garder que aucunes bestes ne endommagassent lesdiz orge et Potaige.