« »
 
[]« Poulainia » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 443b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/POULAINIA
POULAINIA, Pouleana, Rostra calceorum, de quibus copiose egimus ad Alexiadem pag. 302. Martinus de Bosco-Galteri in Vita Mariæ de Malliaco n. 36 :
In illis diebus nobiles et potentes illam sotularium acutiam longissimam, quam Poulainiam vocabant, penitus contempserunt.
Statuta MSS. Ordinis Coronæ spineæ cap. 10 :
Ils auront chausses noires, et pourront estre semelées, ou à soulers trenchiés, ou eshichiés, mais qu'ils soient de noir cuir, voire sans aucune Poulaine quelconques, de Dieu maudite, sur grieve paine.
Quæ quidem calceorum acumina interdicta fuisse ab Carolo VI. Rege Franciæ, ibidem annotavimus, ex Scriptore Vitæ ejusdem Regis. Idem porro tradit Continuator Nangii ann. 1365. extremo :
Sotulares habebant, in quibus rostra longissima in parte anteriori ad modum unius cornu in longum : alii in obliquum, ut Griffones habent retro et naturaliter pro unguibus gerunt, ipsi communiter deportabant, quæ quidem rostra Pouleanas Gallice nominabant. Et quia res erat valde turpis, et quasi contra procreationem naturalium membrorum circa pedes, quinimo abusus naturæ videbatur, ideo Dom. Rex Franciæ Carolus fecit per præcones Parisius proclamari publice, ne aliquis quicunque esset, qui auderet talia deportare : et etiam quod neque artifices sub magna pœna de cætero tales calceos, sed et neque ocreas sic Punctatas facere præsumeret, nec vendere cuicunque : nam simili modo Dominus Papa [] Urbanus Quintus in Romana Curia inhibuerat valde stricte.
Guillelmus Paradinus lib. 3. Hist. Lugdun. cap. 5 :
Davantage portoient les hommes des souliers ayans une longue pointe devant, de demi pied de longueur : les plus riches et apparens en portoient d'un pied, et les Princes de deux pieds, qui estoit chose la plus absurde et ridicule que l'on eust sçeu voir. Et puis quand les hommes se fascherent de cette chaussure aigue, qu'on nommoit la Polaine, l'on fit d'autres souliers qu'on nommoit Becs de cane, ayans un bec devant de quatre ou cinq doigts de longueur. Depuis furent faites des pantoufles si larges devant, qu'elles excedoint de largeur la mesure d'un bon pied, et ne sçavoient les gens lors comme ils se devoient desguiser.
Vide Rostra calceorum.
P. Carpentier, 1766.
Lit. remiss. ann. 1392. in Reg. 144. Chartoph. reg. ch. 71 :
Ainsi que ilz dançoient, fu marchié par aucun de la dance sur la Poulaine des sollers de l'un d'iceulx compaignons de Picardie.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Polayna, Eadem notione. Litteræ Caroli V. Regis Franc. ann. 1367. pro Montispessulanis de forma vestium :
Idem quod nullus vir vel mulier audeat portare in suis estivalibus, sotularibus vel botinis punctas dictas de Polayna.
Occurrit etiam in Conc. Limano ann. 1582. inter Hispan. tom. 4. pag. 246.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Poleyna, in Conc. Avenion. ann. 1457. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 384 :
Ne... Poleynas in sotularibus suis portare audeant.
Polana. Statuta pro Canonicis S. Capellæ Paris. :
Cavendum est, quod nullus in sotularibus suis habeat aut deferat Polanas, sive rostrum, quia talia ecclesiasticis non sunt honesta.
Polena. Conc. Andegav. ann. 1365. can. 13 :
Prohibemus ne clerici in nostra provincia utantur brevibus vestibus, vel sotularibus de Polena, nec capucia botonata in publico deferant.
Eadem habentur in Conc. Senon. ann. 1460. cap. 6. art. 2. Adde Statuta S. Claudii pag. 38.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Poulena, in Litteris Caroli V. Reg. Franc. ann. 1365. tom. 4. Ordinat. pag. 555 :
Nec poterit aliquis ipsorum... Poulenam in sotularibus deferre.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Poulentia, ut Poulainia. Statuta Eccl. Nannet. ann. 1389. apud Marten. tom. 4. Anecdot. col. 984 :
Neque gerant capucia subtus guttur mulierum more patenter nodulata, sotularesve aut ocreas ad Poulentiam.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Polena, Pars vestis militaris, qua genua muniuntur. Auditio testium pro canonizat. Caroli Bles. apud Lobinell. tom. 2. Hist. Britan. pag. 566 :
Fecit sibi per Oliverium auferri a genibus Polenas et antebrachia a brachiis.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Poulainia, Gall. Poulaine, dicitur Macloviensibus rostrum navis seu prora.
Poulanne, speciem fuisse pellis observo ex Regesto feodorum Comitatus Claromontensis in Bellovacis :
Pour une panne de Poulanne le vendeur doit 2. den. etc.
P. Carpentier, 1766.
Pellis ex Polonia, unde nomen, advecta. Lit. remiss. ann. 1393. in Reg. 145. Chartoph. reg. ch. 265 :
Deux pannes de Poulaine neuve et une rez plaine de lin.
Aliæ ann. 1409. in Reg. 163. ch. 286 :
Un seurcot de violette fourré de ventre de Poulaines.