« »
 
[]« 3 respectus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 147b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/RESPECTUS3
3. RESPECTUS, Census annuus, præstatio annua. Charta Angelranni Comitis Pontivi, apud Hariulfum lib. 4. cap. 21 :
Ea scilicet ratione, ut nullus suorum successorum amplius ullos Respectus, vel parvas vel magnas consuetudines ab eo expeteret. Synodalis Respectus,
qui vulgo Synodaticum, in alia Charta, eod. cap. Charta alia Adalberonis Episcopi Virdunensis ex Tabulario S. Vitoni :
Libera fieret deinceps ab omni Respectu et servitio, etc.
Fundatio Canonicorum in Ecclesia de Haeltert ann. 1046. apud Miræum[] tom. 2. pag. 811 :
Duodecim denarios solvet pro Respectu singulis annis.
Fundatio alia ann. 1091. ibidem pag. 813 :
Nullique aliquem Respectum solvens, nisi quatuor denarios tantum Episcopo Leodiensi, in cujus parochia sita est.
Charta Lamberti Atrebatens. Episc. ann. 1097. apud eumd. Miræum tom. 1. pag. 167. col. 1 :
Sub Respectu duodecim denariorum in Cœna Domini ad servitium Episcopi.
Charta Stephani Episc. Metensis ann. 1126. apud Meurissium :
Præter hæc concedimus eis terram de ipsa foreste ad arandum centum jornales ad unamquamque sectionem, et ad pratum faciendum libere, et sine Respectu alicujus juris vel reditus.
Tabularium S. Genovefæ Paris. ann. 1183 :
Quitavit consuetudines et obventiones de hominibus suis de Petrafonte, scilicet Respectus, manum mortuam seu caducum, et forismaritagium.
Liber Ramesiensis sect. 38. et 143 :
Sedecim caseos et duas vaccas pingues de terra mea Hichelinge, pro Respectu annuo eidem Ecclesiæ procurari decerno.
Charta Balduini Episcopi Tarvanensis anno 1026. in Tabulario S. Bertini :
Ut sicut Ecclesia sanctæ Dei Genitricis Mariæ, cui auctore Deo deservio, possidet terras superius nominatus sine censu vel quolibet Respectu, ita prædicta Ecclesia S. Bertini libero ac perpetuo jure possideat ipsa altaria sine Respectu, atque circada, atque a personatus omnimoda exactione.
Charta Ratbodi Episcopi Noviomensis ann. 1093. ex Tabulario S. Bertini :
Ecclesiæ S. Bertini ad monachorum usum altare de villa, quæ Calvus mons in Vallibus dicitur,... sub personatu perpetuo tenendum concessi, tali quidem conditione, quod una quaque persona decedente aliam prædicti Sancti Abbates seu Monachi Noviomensi Episcopo præsentent personam, cui ipse Episcopus ejusdem altaris personatum commendet : persona vero restituta quinque tantum solidos Episcopo seu ejus Archidiacono tribuat, et uno quoque anno in festivitate S. Remigii pro Respectu altaris sibi commissi tres eis similiter solidos solvat, et ad eorum Synodum celebrandum veniat, sicque ab omni exactione libera permaneat.
Regestum Philippi Aug. Herouvallianum fol. 74 :
Concedimus 22. lib. reditus et 4. sol. in censibus, et in molendinis 16. libr. et in Respectibus Natalis et Paschæ 17. sol. etc.
Chronicon Valciodorense pag. 560 :
Ipse denique ne omnino apud matrem Ecclesiæ haberetur ingratus, in eadem villa Romereis in Respectu quindecim denariorum Valciodorensi Ecclesiæ partem alodii dedit.
Pag. 561 :
Cumque secundum Regulam S. Benedicti pro puero prædicti parentes suam petitionem facerent, et in Rouz tam pro se, quam pro eodem Respectum duorum solidorum nobis tradiderunt.
Pag. 562 :
Valcidiorensi Ecclesiæ partem alodii tradidit, duosque solidos in Respectu illius fratribus ejusdem Ecclesiæ quotannis solvere constituit.
Denique pag. 565 :
Viginti quatuor solidi Leodiensis monetæ ex Respectu Mansionariorum habebantur.
Adde Barthol. Fizenium in Hist. Leod. pag. 318. 362. Aresta Pentecost. anno 1266. in 1. Regesto Parlamenti fol. 151 :
Concessit D. Rex Majori et Juratis Ambianens. quod ad aquitationem debitorum villæ suæ possent levare de quibuslibet 20. solidatis mercaturæ venditis in villa Ambianensi de illis de communia sua ab emptore, videlicet unum denarium : quod cum facerent Major et Jurati prædicti, accedens Episcopus Ambian. ad D. Regem, ex hoc conquestus fuit, asserens ipsam costumam, [] quam vocabat malam toltam, in præjudicium Ecclesiæ suæ, et in elusionem libertatis in favorem Ecclesiæ datæ, quæ dicitur Respectus S. Firmini, concessam fuisse propter quod petebat eamdem penitus revocari... Determinatum fuit.... quod idem Episcopus super hoc audiendus non erat.
Exstat in Regesto Urbis Ambianensis sequens Charta, ex qua docemur, cujusmodi fuerit census ille, qui exsolvebatur Ambiani in festo S. Firmini Martyris :
Gaufridus divina permissione Ambianensis Ecclesiæ Minister humilis, omnibus Christi fidelibus, ad quos litteræ istæ pervenerint, in Domino salutem. Noverint universi, quod cum inter nos ex una parte, et Majorem ac cives Ambianenses ex altera, diutius contentio verteretur, super eo, quod petebamus quatuor denarios de Respectu a quolibet homine uxorato existente de communia, qui mercabatur Ambiani, et esset subscriptus in Tabula B. Firmini Martyris, tandem de consilio et confessione virorum venerabilium Decani et Capituli nostri Ambianensis, inter nos et præfatos cives ad pacem pervenimus in hunc modum. Nos siquidem mitius agere volentes cum civibus memoratis, ordinavimus pro bono pacis, quod vir et uxor ejus in vita sua tres denarios monetæ currentis Ambianensis in festo præfati Martyris pro Respectu suo annuatim persolvent, et sic de theloneo suo immunes erunt per annum, nec poterimus cogere aliquem ad solvendum Respectum, nisi prius 15. dies elapsi fuerint a festo memorato. Si autem vir sive uxor ejus decesserit, nihilominus ille, qui superstes erit, tres denarios persolvet : et si contigerit virum aut mulierem esse extra civitatem tempore, quo Respectus debet persolvi, infra 15. dies postquam redierit, licebit ei solvere Respectum suum, tres scilicet denarios, aut reddere theloneum suum anni illius, recepto a talibus corporaliter juramento, quod bene tres denarios ipsi domino solvere tenebuntur de Respectu. Sciendum est, quod non poterimus aliquo modo contradicere, quin omnes qui de communia extiterint, aut qui communiam jurare voluerint, sub prædicto Respectu trium denariorum in tabula recipiantur supradicta : omnes etiam illi, qui de communia fuerint, oportebit ut intrent in tabula, et ut nomina singulorum in eadem conscribantur. Notandum est præterea, quod pro pace ista, quam prædiximus, recepimus a sæpedictis civibus novies viginti libras Parisienses in augmentum reddituum Thesaurariæ refundendas. Ut igitur hæc præmissa robur perpetuum obtineant, præsentem Chartam exinde confectam, et a nobis et a dictis Decanis et Capitulo benigne concessam et approbatam tam sigilli nostri auctoritate, quam ipsius Capituli sigillo fecimus roborari. Actum anno Verbi incarnati 1226. mense Novembri.
Denique Tabular. Episcopatus Ambian. ann. 1374 :
Sur ce, que nous Evesque disions de nostre droit à nous appartenir un droit, que on dit le Respect de S. Firmin, qui est tel, que chascun bourgeois et bourgoise de ladite ville nous doit chascun an trois deniers parisis, où que il demeure, et que on nous doit apporter a Amiens, ou a nos fermiers a certain terme, etc.
Respectio, Idem quod Respectus, Census. Tabularium S. Amandi apud Haræum in Castellanis Insulensibus pag. 178. et apud Martenium tom. 1. Collect. Ampliss. col. 362. ex Donatione ann. 1002 :
Quæ familia uno quoque anno in festivitate S. Amandi, quæ est 7. Kalend. Novemb. persolvat de Respectione[] capitis sui duos denarios, de mortua vero manu sex, etc.
Ubi Respectio capitis, idem valet ac census capitis, de quo egimus supra in voce Capitalitium.
Regardum dicitur in Regesto Philippi Augusti Herouvalliano f. 96 :
In Regardo ad Natale pro pane 8. sol..... in Regardo ad Pascha pro pane 6. sol. et 1200. ova appreciata 30. solid.
Quippe Respectus Gallice Regard dicitur : unde colligi videtur, Gallos nostros Regards vocasse ejusmodi census annuos, quos Latinæ Tabulæ Respectus vocant. Vide Regardum 4. suo loco.