« »
 
[]« 1 terragium » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 072c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/TERRAGIUM1
1. TERRAGIUM, Agrarium, Gall. Terrage, champart. Campipars sive Terragium, in Charta ann. 1248. ex Chartular. Campan. fol. 514. col. 1.
Terrage ou champart, qui est la mesme chose,
in Consuetudine Dunensi art. 50. Burbonensi art. 352. Pictavensi art. 62. 64. 84. Angeriacensi art. 10. 21. Ambianensi, et aliis. Terrage ou agrier, in Marchensi art. 331. Sic porro definitur in Consuetud. Blesensi art. 130 :
Le droit de Terrage est tel, que les heritages, qui sont tenus audit droit, quand ils sont enfruitez en grains, ou autres fruits, il en est deu au Seigneur du Terrage certaine portion, aux aucuns plus, aux autres moins, et ainsi qu'on les a accoustumez de payer selon la diversité des lieux.
Charta Ottonis Comitis Viromanduor. ann. 1030. apud Hemeræum :
Ut persolvant annis singulis redditum terræ cum consuetudinibus suis, id est quartam garbam Terragii, et 5. solidos, et 4. denarios in medio Martio, et 2. solidos, et 4. denar. de hospitibus.
Alexander III. PP. Epist. 48 :
Quosdam reditus, qui Terragia dicuntur, etc.
Charta ann. 1228. tom. 2. Sacræ Antiquit. monument. pag. 550 :
Concessi in perpetuum eidem Ecclesiæ Bellæ-vallis [] unum rasum frumenti singulis annis in Terragiis de Biauclei.
Vide Mich. del Molino in Repertorio v. Terragium, et Historiam Ecclesiast. Abbavillensem pag. 86. 88. etc. Occurrit passim. Vide Terraticum et Agrarium.
P. Carpentier, 1766.
Formul. MS. Instr. fol. 30. v° :
Cum quoddam beneficium ecclesiasticum, quod decimæ et Terragium wlgariter nuncupatur,..... vacare noscatur ad præsens per mortem ejus,... qui ipsas decimas et Terragium in beneficium ab ipsa ecclesia obtinebat, etc.
P. Carpentier, 1766.
Terraigium, Eodem sensu, in Charta ann. 1280. ex Chartul. S. Vinc. Laudun. Pro districtu, in quo agrarium percipitur. Vide supra in Terrageria.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Terragerium, Eadem notione. Chartularium S. Vincentii Cenomanensis fol. 138 :
Dedit monachis sancti Vincentii.... Terragerium, quod de terra monachorum supradictorum annuatim accipiebat.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Terrageuria, Eodem intellectu. Charta ann. 1232. apud Stephanotium tom. 3. Antiq. Pictav. MSS. pag. 822 :
Serviens percipiet per se consuetudines suas ; videlicet Terrageurias, aostagia, mestivam, gallos, caseos, tortellos, et corveiam suam, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Terregium, Pari significatu. Chron. Balduini diaconi tom. 2. Sacræ antiq. monument. pag. 207 :
In emptione terrarum, et Terregiorum, et decimarum aliorumque reddituum, etc.
Terrageria, Terragerie, in Consuetudine Pictavensi art. 64. 75. 191. Prædium terragio obnoxium : Terre à terrage, in Consuetud. Bituric. tit. 10. art. 26. Terre terragée, in aliis.
P. Carpentier, 1766.
Terragium, Fructus jure terragii collecti. Charta ante ann. 1200. ex Tabul. S. Petri Carnot. :
Si de eo, quod sine se terragiatum fuerit, terragiator illius clamorem fecerit, in granea nostra Terragium adunabitur, triturabitur et partietur.
P. Carpentier, 1766.
Terraigiaria Terra, Quæ terragio obnoxia est. Charta ann. 1242. in Chartul. Arremar. ch. 8 :
Vendiderunt... terras quas habebant Terraigiarias in finagio de Luisigniaco. Terre terrageau,
in Lib. cens. terræ d'Estilly an. circ. 1430. ex Cod. reg. 9493. fol. 6. v°. et 38. v°.
Terragerare dicitur, qui terragii jus habet. Tabular. Absiense fol. 170 :
Quod de omnibus terris feodi sui, quas fratres de Vauvert excolerent, in campo vel in area, advocato famulo suo Terragerarent.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Terragiare, Eadem significatione. Hist. MS. Monasterii S. Cypriani Pictav. pag. 432 :
Quandocumque gerbæ in agris dicti territorii decimandæ fuerint et Terragiandæ, etc.
Pluries occurrit ibi, ut et pag. seq. in Pancharta MS. titulorum S. Stephani apud Xantones Ch. 8. in Charta ann. 1230. apud Stephanotium tom. 3. Antiq. MSS. pag. 797. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Terragire, Idem. Chronicon Bonæspei pag. 7 :
Balduinus Comes (donavit) duas carrucatas silvæ, ea conditione ut extirpata Terragiretur.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Terragialis, Ager obnoxius terragio. Charta ann. 1285. e Chartulario S. Johannis Angeriac. pag. 214 :
Recompensationem quarumdam terrarum....... quæ Terragiales sunt et solvunt terragium.
Terragiator, Qui vice domini terragium colligit. Charta ann. 1226. ex Tabular. S. Bertini :
Ita convenit, quod intrante Augusto quando voluerit ponet apud Helchin Terragiatorem suum juratum ad prædicta colligenda, etc.
Terragier Nostris. Charta ann. 1247. ex Chartular.[] Campan. in Bibl. Reg. fol. 343. v°. col. 1 :
Et se il avenoit chose par avanture que li sergens Terragieres et li dismieres ne soient au descharger les gerbesan croira lou deschargeour par som sairement.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Terragitor, Eodem significatu. Locus exstat supra in Bipertator.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Terruactum, Idem quod Terragium. Chartular. Aquicinct. fol. 39 :
Terruactum quoque tantum per consuetudinem nobis usque ad Alsigniacum afferat, et decimam in campo relinquat.
Hinc
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Terruactare, Terruectare, Terruactum seu Terragium colligere. Idem Chartul. fol. 18 :
Si monachi prædictæ Ecclesiæ manipulos suos Terruactare voluerint, hoc nequaquam facere præsument, nisi illi prius ab eis ad hoc vocati, venire distulerint.
Bis occurrit Terruectare ibid. fol. 39.