Caliga, Monachorum etiam propria fuit, ut patet ex Regula S. Benedicti cap. 62. Cassiano lib. 1. cap. 10. Gregorio M. lib. 1. Dial. cap. 2. 4. Regula S. Pachomii, etc. Vide Menard. ad Concord. Regul. pag. 890. et Haëftenum lib. 5. Disquisit. Monast. tract. 5. disq. 3. et 4. Erant porro caligæ Monachorum elevatæ, ut testantur idem Gregorius Magn. lib. 1. Dial. cap. 4. et Regula Magistri, quemadmodum olim militum, ut Plinius lib. 9. cap. 18. Juvenalis Sat. 3. et 16. Josephus lib 7. de Bello Judaico, et Egesippus lib. 5. de Excidio Hieros. cap. 30. ubi de cæde Juliani Hecatontarchi. Eædem erant et follicantes, id est, laxæ, neque nimis adstrictæ. S. Ferreolus in Regula cap. 32 :

Et hoc curandum est, ne pes ita sit ligamentis temperatius vinculatus, ut non jactantiæ signum multos adstrictus habeat ; sed sanctius vinculo laxiori follescat.

Antiq. Gloss. in Regulam S. Benedicti e Bibl. Abbatiæ S. Amandi : Caligæ vel a Calo pedum dictæ, vel quia ligantur. Nam socci non ligantur, sed tantum intromittuntur.

Calo enim vocatur lignum, sine quo consui calceamenta non possunt

, apud Marten. Itiner. tom. 2. pag. 99. Ex Isidor. Origin. lib. 19. cap. 34. sect. 12. et 6. Vide supra in Calcia, et in Subtalaris.

Caliga, præterea propria est Episcoporum : nam priusquam sandalia induant, caligis ad genua usque protensis crura revinciunt. Vide Durandum in Ration. lib. 3. cap. 8. De alia, nec sacra, caligarum specie intelligendus est Gregorius Turon. cum ait lib. 6. Hist. Franc. :

Attamen lassatis sociorum equis, solus pertendit episcopus, tanto timore perterritus, ut unam Caligam de pede elapsam colligere non curaret.

Pro Capellanis decernitur in Statutis Eccl. Trecor. ann. 1380. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 1128 :

Ut, cum missas celebraverint, Caligas deferant honestas, sub pœna decem solidorum.

Calinæ Brugenses. Will. Britto lib. 2. Philipp. :

Brugia, quæ Caligis obnubat crura potentum.

Caligæ Cathenatæ. Statuta Eccl. Cadurc. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 728 :

Prohibemus etiam, ut clerici, præsertim beneficiati Caligis Cathenatis rubeis seu viridibus publice utantur.

Caligæ Coloratæ. Annal. Victor. Mss. ad ann. 1315 :

In tunica et caligis coloratis cum maximo concursu populi gaudentis ad patibulum ductus est (Enjorranus).

Caligæ Rubeæ, Militum propriæ, in Curia 2. gener. Terracon. sub Jacobo I. rege :

Statuimus quod nullus filius militis, qui non sit miles, ..... calcet Caligas rubeas, nisi talis qui secum milites ducat.

Interdicuntur clericis ap. Würdtwein. Nov. Subsid. Diplom. vol. 13. pag. 298.

Caligæ Scacatæ. Statuta Eccl. Tutel. ejusdem tomi col. 794 :

Hoc idem de clericis, præsertim beneficiatis, Caligis Scacatis rubeis ac viridibus publice utentibus dicimus esse censendum.

Caligæ Semelatæ, Soleis instructæ, ocreæ, Gall. Bottines. Stat. Universit. Aurelian. ann. 1367. ex Cod. reg. 4223. A. fol. 65. r° :

Recipientes doctoratus insignia.... in eorum festis solemnibus (cum) equitabatur, suis doctoribus solvebantur, videlicet sella, frenum et calcaria deaurata, una cum Caligiis semelatis. Caligæ Semelatæ,

in Stat. colleg. S. Cathar. Tolos. ann. 1394. ex eod. Cod. fol. 180. v°.

Caligæ Sericæ, Turgidæ et Dissectæ prohibentur Clericis in Concilio Mexicano anni 1585.

Caligæ Solatæ, ut Semelatæ Stat. Mss. eccl. S. Laur. Rom. :

Canonici...... Caligas solatas, et arma offensiva, aut defensiva in dictis processionibus non portent.

Caligæ Nocturnales. Spicileg. Fontanell. MS. pag. 422. Monachus defunctus,

Corpore lavato, vestitur staminea... et cuculla, Caligis Nocturnalibus et sudario, quod est de eodem panno, de quo staminea et Caligæ, quæ in extremitate non sunt patulæ, sed consutæ

. Conf. Calcei matutinales in Calceus.

Caligæ in recognitionem feudalem præstitæ, in Chart. ann. 1327. Westphal. Monument. Cimbric. vol. 4. col. 974. Vide eund. in præfat. ejusd. vol. pag. 59. sqq. et supra Botta et Calceus.

Caligas Circinare, Fasciolas caligis aptare, Fortunatus in Vita sancti Germani Parisiensis Episcopi cap. 35 :

Cum die Dominico, ut loquimur ex consuetudine, Caligas Circinasset, debilitatem manuum vel pedum incurrit.

Vide Armiger, Fasciola.

Caligæ Alatæ, quibus aves capiuntur. Pseudo-Ovidius lib. 1 :

Nunc volucrum turmis mihi mos erat insidiari,

Ventilabro moto passim sabulone ligato,

Fila supertracturus eis, si forsitan illic

Oblectarentur ; per equum deducere quasdam

Donec in Alatas Caligas et pyramidales

Intrassent, minime redituræ.

Infra :

Nunc erat mihi mos pisces captare marinos,

Retibus his, illos hamis, illosque sagena,

Alatis quosdam Caligis in pyramidalem

Conum protensis.

Caligula, Caliga levior, qua in æstate utebantur. Vita S. Fulgentii Episc. Ruspensis num. 38 :

Sic studio humilitatis ambitionem vestium fugiebat, ut nec ipsa calceamenta suscipiens clericorum aut Caligis in tempore hiemis, aut Caligulis in tempore æstatis simpliciter uteretur.

S. Bernardus Epist. 41 :

Jumenta gradiuntur onusta gemmis, et nostra non curatis crura nuda Caliculis.

Caligula vox haud ignota Latinis pro minori caliga militari. Norunt omnes Caium Tiberii nepotem et successorem cognominatum fuisse Caligulam a Caligulis, quibus adolescentior usus fuerat in exercitu Germanici patris sui. Gregorius Mag. lib. 1. Dialog. cap. 2. de S. Honorato Abb. Fundensi :

Caligulam de sinu protulit, et super extincti pueri pectus posuit.

Bollandus ex versione Zachariæ qui ϰαλλίγιον vertit, Crepidam hoc in loco intelligendum putat. Vide Gallicula.