« »
 
FIRMA 1, FIRMA 2, FIRMA 3, FIRMA 4, FIRMA 5.
[]« 1 firma » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 504a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/FIRMA1
1. FIRMA, Juramentum, sacramentum, nostris Affirmation. Proprie vero
Firma, est Sacramentum quod petens seu actor facit in jure de bona conscientia, suæque causæ bonitate, unde Firma juris appellatur a Practicis Hispanis : Jurisconsultis, Juramentum calumniæ. Consuetudines Catalaniæ inter dominos [] et vassallos MSS. cap. 49 :
Natura feudi est, quod ille, pro quo tenetur, possit eum sibi retinere pro fatiga, et in hoc casu debet facere Firmam ille alius pro quo tenetur immediate, et accipere tertium.
Libertates concessæ urbi Barcinonensi a Petro Rege Aragon. ann. 1283. MSS. :
Nemo potest reptare aliquem de batallia in Curia Barcinonensi, nec Curia consuevit recipere Firmam, nisi tantum de treugis fractis, vel bausia, vel traditione.
Alia Charta ejusdem Petri pro Barcinonensibus :
Statuimus, quod querelator quicunque fuerit Firma juris utrique facta, si juraverit se non habere Advocatum, etc.
Vide Foros Aragon. pag. 137. 140. etc. et Michael. del Molino in hoc verbo. Hinc
Firmare Directum, Juramentum calumniæ præstare, affirmare se in ea causa directum seu jus habere. Eædem Consuetudines Catalaniæ cap. 48.
Et vassallus veniet coram domino, et dicet
 :
Domine, paratus sum Firmare Directum : licet sibi contradixerit aliis vicibus, vel velit esse paratus stare cognitione judicis sui super defectu servitii debiti, seu super Firma, quam contradixerit ei, non tenetur dominus ejus recipere Firmam suam, etc.
Usatici Barcinonenses MSS. cap. 18 :
Omnes homines debent Firmare Directum Senioribus suis, ubicumque Seniores illorum eis mandaverint in suo.
Cap. 23 :
Magnates seu Milites, si contenderint Firmare Directum Senioribus suis, sicut eis facere debuerunt, et propter hoc seniores apprehenderint potestatem de suo castro, vel emparaverint eis suum fevum, non debent illis reddere nec castrum, nec fevum, donec eis Factum Directum habeant, et redirectas omnes missiones, quas Senior fecerit per apprehensionem castri, et per ejus custodiam et emparamentum fevi. Si aliter illis dederint potestatem, non Firment eis Directum, donec habeant castrum recuperatum, nisi senior habuerit guerram, ad quam castrum opus habeat, aut stationem in ipso castro.
Cap. 36 :
Potestatem de suo castro et Firmamentum de Directo nullo modo contradicat homo Seniori suo, sicut debet dare ei potestatem, et facere directum, quod quamdiu contradixerit, baudator suus erit.
Ferme de Dret, in Chronico Petri IV. Regis Arag. lib. 3. cap. 12. Consuetudo Aquensis tit. 16. art. 4. et 5 :
Ferme, est venir par le defendeur toucher à la main du Bayle, en affirmant qu'il a bon droit. Contreferme est par le demandeur en mesme maniere aussi qu'il a bon droit, etc.
S. Martinus Dumiensis Episc. lib. 4. de Virtutibus cap. 4 :
Nihil tibi intersit, an Firmes, an jures. Firmare,
pro affirmare, usurpat lex 1. Cod. Th. de His, qui per metum judic. (11, 34.) Vide Firmare 1. suo loco.
◊ Fermer olim nostri, pro pacisci dixerunt. Le Roman de Vacce MS. :
La fille au Duc Huon ont à Richart Fermée.
Infra :
Ni ont mie longues Fremailles,
S'emprés furent les espousailles.
Vide Firmare 7. suo loco. MS. :
Tous chevaulchantz vers la cité,
Qu'avant qu'ils viegnent à l'entrée
Leur convenance ont si Fermée, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Firmare interdum nude usurpatum pro Firmare directum. Conventio inter Carolum I. Andegav. Comit. Provinciæ et Cives Massil. ann. 1257. 14. Non. Jun. :
Et quod Rectores dicte universitatis et [] Consiliarii et Syndici, per quos dicta civitas regebatur, fuerant pluries citati et moniti per Aquensem curiam, et a Senescallo Provinciæ requisiti, ut venirent in curia Aquensi Firmare secundum formam dictæ pacis, videlicet parere et cognitione dictæ curiæ obedire pro quæstionibus quæ fiebant contra eos... et cum nollent Firmare, ut tenebantur, curia prædicta ut Firmarent magnas imposuit eis pœnas.
L. Henschel, 1840–1850.
Firma Dei, Juramentum, apud Thietmar. lib. 7. cap. 8.
© École des chartes.
[]« 2 firma » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 504c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/FIRMA2
2. FIRMA, Scriptoribus Anglicis, Convivium, cœna, et omnis denique mensæ apparatus, exponitur : voce a Saxonico feorm, vel feorme, victus, cœna, cibarium, prandium ; unde feormian, cibum præbere, convivio excipere. Henricus Huntindonensis lib. 6. pag. 367 :
Tosti igitur furibunde discedens a Rege et a fratre suo, perrexit ad Hereford, ubi frater suus corrodium regale maximum paraverat : ubi ministros fratris sui detruncans, singulis vasis vini, medonis, cervisiæ, pigmenti, morati, siceris, crus humanum, vel caput, vel brachium imposuit : mandavitque Regi, quod ad Firmam suam properans cibos salsatos sufficienter inveniret, alios secum deferre curaret.
Eadem verba habent Matthæus Westmonaster. Ranulfus Cestrensis, et Henricus Knyghton. Brompton. vero aliis rem explicat :
Mandavitque Regi, quod ad Festum suum properans, cibos salsatos sufficienter inveniret, etc.
Trevisa, qui Ranulfum Anglice vertit, tho his Feste etiam habet. Clarius Ordericus Vitalis lib. 4. pag. 514 :
Verum postquam tuta sunt opinati, conviviis provincialium, quæ vulgo Firmam appellant, illecti, ad terram egrediuntur, ambo Comites ex improviso eos invadunt, epulas cruore confundunt, etc.
Atque ita capiendam hanc vocem in Domesdei, ubi crebro occurrit, censet Spelmannus :
Comes Meriton Borne T. R. E. (id est : tempore Regis Edwardi) reddebat Firmam unius noctis.
Alibi :
Tempore Adeldredi patris Regis Edwardi reddebant hæc tria maneria dimidiam Firmam noctis.
Rursum :
Reddit Firmam trium noctium, hoc est, 100. libr.
Ibidem :
Tunc reddidit hoc manerium 10. noctes de Firma, modo 100. libras ad pondus, et 100. solid de gersuma.
Alio loco :
Reddebat unum diem de Firma, et valebat 95. libr. 6. den. et post valuit 50. libr. modo 3.
Alibi :
Hæc tria maneria... reddunt Firmam unius diei... de hoc manerio ablatæ sunt terræ, quæ redd. Canonicis T. R. E. Firmam 4. septimanarum.
Ubi Firma noctis, pro cœna, ut Firma diei, pro prandio : Firma denique 7. septimanarum, pro pastu tantidem temporis videtur usurpari : ita tamen ut ejusmodi pastus, quemadmodum nostris dicuntur, in redditus pecuniarios interdum conversos fuisse, ex laudatis locis liquido appareat. Quæ quidem priscum morem, qui in Anglia diutius perstitit, arguunt, annuos prædiorum redditus non ad certam duntaxat annonariam, sed ad rerum, quæ ad victum conducunt, præstationem redigendi. Sic tamen ut non pro libito imponerentur ii a dominis prædiorum, sed specierum, quas quilibet agri modus deberet, numerus vel qualitas Legibus præscriberentur. Quippe Ina Rex in suis Legibus cap. 70. statuit, ut ex 10. hidis terræ, seu aratris vel carrucatis, exhiberentur
mellis dolia 10. panes 300. cervisiæ Wallicæ, i. potentioris ambræ 30. cervisiæ tenuioris ambræ 30. boves adulti 2. aut verveces 10. anseres 10. gallinæ 20. casei 10. butyri ambra 1. salmones 5. fodri seu pabuli libræ 20. [] anguillæ 100.
Quod si hæc ad unam hydam seu carrucatam reducantur, erunt pro qualibet, mellis dolium 1. panes 30. vervex 1. gallinæ 2. anguillæ 10. etc. Hæc porro in Anglia obtinuere etiam post Normannorum ingressum, atque adeo usque ad Henricum II. quod potissimum discere est ex libro Scacarii Anglici, cujus auctor creditur Gervasius Tilleberiensis, Marescallus Arelatensis, cujus etiam liber exstat de Otiis Imperial. MSS. Locum a Spelmanno, verbo Firma, et Seldeno in Notis ad Eadmerum, descriptum, cum rem haud adeo tritam doceat, hoc loco perinde describimus :
Sicut traditum habemus a patribus, in primitivo Regni statu post conquisitionem, Regibus de fundis suis non auri vel argenti pondera, sed sola victualia solvebantur, ex quibus in usus quotidianos domus Regiæ necessaria ministrabantur : et noverant, qui ad hoc deputati fuerant, quantum de singulis fundis proveniebat. Cæterum ad stipendia et donativa militum, et alia necessaria de placitis militum vel conventionibus, et ex civitatibus, vel castellis (a quibus agricultura non exercebatur) pecunia numerata succrescebat. Toto igitur Regis Willelmi tempore, perseveravit hæc, intitutio, usque ad tempora Regis Henrici filii ejus : adeo ut viderim ego ipse quosdam, qui victualia statutis temporibus de fundis Regiis ad Curiam deferri viderint. Certumque habebant Officiales domus Regiæ, a quibus Comitatibus triticum, a quibus diversas species carnium, vel equorum pabula, vel quæque necessaria debebantur. His vero solutis secundum constitutum modum cujusque rei, Regii Officiales computabant Vicecomiti, redigentes in summam denariorum :
Pro mensura, scil. tritici ad panem centum hominum solid. unum.
Pro corpore bovis pascualis solid. unum.
Pro ariete vel ove iiii. den.
Pro præbenda 20. equorum similiter iiii. den.
Succedente vero tempore cum idem Rex in transmarinis et remotis partibus, sedandis tumultibus bellicis operam daret, contigit ut fieret sibi summa necessaria ad hæc exempla numerata pecunia. Confluebat interea ad Regis Curiam querula multitudo colonorum, vel (quod gravius sibi videbatur) prætereunti frequenter occursabat, oblatis vomeribus in signum deficientis agriculturæ. Innumeris enim molestiis premebantur occasione victualium, quæ per plurimas Regni partes a sedibus propriis deferebant. Horum igitur querelis inclinatus Rex definito magnorum concilio destinavit per Regnum, quos ad id prudentiores et discretiores cognoverat, qui circumeuntes et oculata fide fundos singulos perlustrantes habita æstimatione victualium, quæ de aliis solvebantur, redegerunt in summam denariorum. De summa vero summarum, quæ ex omnibus fundis surgebat in uno Comitatu, constituerunt Vicecomitem illius Comitatus ad Scaccarium teneri, addentes, ut ad scalam solveret, hoc est, propter quamlibet numeratam libram 6. den. Rati sunt enim tractu temporis, de facile posse fieri, ut moneta tunc fortis, a suo statu decideret. Nec eos fefellit opinio : unde coacti sunt constituere, ut Firma maneriorum non solum ad scalam, sed ad pensum solveretur.
Firmatio, Ciborum suppeditatio, ad mensam admissio. Leges Inæ Regis Westsax. cap. 34. apud Bromptonum :
Si cirliscus homo forisbanniti Firmationis [] accusetur, per suam ipsius weram neget.
Editio Saxonica cap. 29. habet feorminge : ubi Lambardus ita vertit :
Paganus si accusetur fugitivo subministrasse cibum, etc.
Apud Somnerum feorming et feornuong, est cibariorum exhibitio.
Firma, in Vitis Abbatum S. Albani sumitur pro quadam pecuniæ portione, quæ forte vice cibariorum exsolvitur, uti supra observatum. Pag. 36 : Habemus igitur de maneriis nostris 53. Firmas : Firmam vocamus 46. solidos. Tot ergo habemus Firmas, quot sunt septimanæ in anno, et unam in antecessum, quæ hoc modo proveniunt. Qualibet hebdomada 46. solidos recipiunt Cellarii nostri, etc. Observat porro Somnerus in Glossario Saxonico, ab ejusdmodi firmis Anglicis inditum nomen firmæ villis vel prædiis elocatis.
© École des chartes.
[]« 3 firma » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 505b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/FIRMA3
3. FIRMA, Prædium seu villa alteri elocata ad certum tempus, sub præstatione annua vel annonaria, vel rerum ad victum necessariarum, vel denique pecuniaria. Hinc datio ad Firmam, pro contractu, quo sub annuo reditu fundi ad aliquot annos possidendi dantur. S. Anselmus lib. 3. Epist. 100 :
Ecclesias vero non do laicis, cum do eis mea maneria ad Firmam, etc.
Henric. Huntindonensis in Will. Rufo :
Episcopatus et Abbatias vendebat, aut in manu sua retinens, ad Firmam dabat, etc.
Will. Malmesbur. ann. 1089 :
Rex Willelmus Ecclesias et Monasteria fere totius regni Angliæ in manu sua Pastoribus defunctis retinens, gravi omnia depopulatione vastabat, et instar Firmarum Laïcis commendabat. Ecclesiam ad Firmam ponere,
apud Simeonem Dunelmensem ann. 1100.
Ad Firmam vendere seu in custodiam tradere
, in Edicto Philippi Pulcri ann. 1302. inter Probat. Hist. Lugdun. pag. 86. col. 1. Concilium Eboracense apud Rogerium Hovedenum in Ricardo I :
Ut omnis evagandi licentia Monachis adimatur, strictius prohibetur, ne reditus, quos Obedientiarias vocant, ad Firmam teneant.
Adde cap. ult. ext. Ne Prælati vices suas, etc. Charta ann. 1240. apud Miræum tom. 1. Diplom. Belgic. pag. 480. col. 2 :
Promittimus vobis et Ecclesiæ vestræ annuatim nomine Firmæ sive canonis.... in Trajecto solvere decem marcas Colonienses legales.
Vide Concilium Westmonast. ann. 1127. Londoniense ann. 1237. Haltaus. Glossar. German. voce Pacht, col. 1454. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
◊ Firma a Ballivia seu nuda administratione distinguitur in Edicto Philippi Pulcri ann. 1302. inter Probat. Hist. Lugdun. pag. 85. col. 1 :
Item jurabunt Senescalli et Baillivi, quod a Bajulis, Vicecomitibus, Præpositis, aut aliis subditis officiis suis, sive sint in Firma, sive in Baillivia, non recipient gistum, pastum, etc.
Firma Alba, vel Blanca Firma, seu Alba Firma, est, inquit Spelmannus, census annualis, qui Centenario sive Domino hundredi penditur. Ideo Alba dicta, quod non ex more prisci sæculi, in annona, quæ nunc Blake maile nuncupata fuit, (hoc est, census vel firma nigra) sed argenteo, quasi censu albo, reddebatur. Normanni dicunt Blanche Ferme, nos Galli voce latioris notionis, Fermes à l'argent, id est, prædia, quorum census, non annona, sed numerata pecunia exsolvitur : Album enim, ut Græci recentiores ἀσπρὸν seu albam monetam, argenteam appellabant. Liber niger Scaccarii Anglici lib. 1. cap. 4. apud Spelmannum :
Coloni noverint a [] patribus suis edocti quantum de Alba Firma pro singulis libris solvere teneantur.
Infra :
In libro judiciario (nempe Domesdei) in quo totius regni descriptio diligens continetur, et tam de tempore Regis Edwardi, quam Regis Willelmi, sub quo factus est, licet singulorum fundorum valentia exprimatur, nulla prorsus de Alba Firma fit mentio.
Utroque loco spelmannus habet de Albo Firmæ.
Unde probabile videtur, quod facta illa descriptione tempore jam dicti Regis, de Albo Firmarum fuerit a studiosis ejus constitutum, propter causas, quæ inferius annotantur
. In Regiam Majest. lib. 2. cap. 41. § 4. et cap. 47. § 4. opponuntur Soccomanni et alii libere tenentes per Albam Firmam Militibus, tanquam plebei, Nobilibus. Vide Dealbare.
P. Carpentier, 1766.
◊ Non semper pecunia exsolutus hic census. Charta Jacobi reg. Scot. ann. 1450. in Chartul. eccl. Glasguens. ex Cod. reg. 5540. fol. 96 :
Episcopi Glasguenses teneant de nobis dictas terras,... reddendo inde annuatim... nobis,... hæredibus et successoribus nostris unam rosam rubeam, ad festum nativitatis beati Johannis Baptistæ apud Glasgu, nomine albæ Firmæ, si petatur, et orationum suffragia devotarum tantum pro omni alio onere.
P. Carpentier, 1766.
Firma Feodalis. Vide supra Feudalis Firma in Feudum.
Firma Libera, Brittono cap. 66. dicitur esse,
ubi terræ aut tenementa sic tenentur, ut natura feudi per feoffamentum mutetur a servitio Militari in certa servitia annua, ita ut nec maritagium, nec relevium inde requirere possit, nec aliud servitium in feoffamento expressum. Tenere per Liberam Firmam
, in Fleta lib. 2. cap. 71. § 13.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Firma Mobilis, ad distinctionem Manufirmæ. Charta S. Ludovici ann. 1252. tom. 4. Hist. Harcur. pag. 1353 :
In feodo iv. sextaria frumenti, et ad Firmam mobilem octo modios.
Firma Nobilis, Prædium, quod a viro nobili ad firmam vel emphyteusim tenetur. Anonymus Scriptor de Subsidio Terræ sanctæ, in Gestis Dei per Francos, inter alia expeditionis Hierosolymitanæ subsidia suggerit, ut a Templariis et Hospitalariis,
bona, quæ habent citra mare ad Firmam nobilem, primo trium vel 4. annorum cum incremento, et demum, vel ex nunc, si sufficienter fieri possit, in perpetuam emphyteusim tradantur, etc
.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Firma Pura et irrevocabilis, Eadem notione. Charta ann. 1469. in Tabular. S. Victoris Massil. :
Capitulum seu devotus Conventus Monasterii S. Victoris dedit ad facheriam Puræ Firmæ, et irrevocabilis nobili viro Marqueto... quamdam vineam de novo acquisitam.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Firma Perpetua, Idem quod Manufirma. Charta S. Ludovici ann. 1263. ex Chartul. S. Vandreges. tom. 1. pag. 746 :
Notum facimus universis... quod nos Firmam Perpetuam concessimus... quatuor viginti quinque acras.
Charta ann. 1239. apud Kennett. Antiquit. Ambrosden. pag. 223 :
Notum sit ... quod Abbas et Conventus Glowcestr. crediderint ad perpetuam Firmam omnes decimationes.
Firma Præpositurarum, in Legibus Henrici I. Regis Angl. cap. 13. 19. Vide Præpositus.
Recta Firma, Legitima, quæ jure ad aliquem pertinet, in Legibus Henrici I. cap. 1. Richardus Hagulstadensis ann. 1135 :
Exceptis Rectis Firmis meis, etc. [] Ferme droit,
in Consuetud. Britanniæ art. 369. Vide Commentatores.
Firma, Prædium, villa, nostris Ferme. Brompton. :
Rex autem Ethelredus cum mœstitia et confusione ad Firmam suam in Comitatu Salopiæ jacebat.
Firma Regis. Leges Aluredi Regis cap. 2 :
Si quis ad Ecclesiæ mansionem pro qualicumque culpa confugiat, quæ ad Firmam Regis non pertinet, etc.
Saxonica Editio habet cyninges feorme, quæ verba Lambardus de villa regia, Somnerus, de victus vel mensa interpretantur. Thorpe in Indic. ad Leges Anglosax. interpretatur : Unde census regi debetur.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Firma, Census sive reditus annuus ob Firmam debitus. Litteræ Edwardi Regis Angl. ann. 1369. inter Anecd. Marten. tom. 1. col. 1509 :
Et quod procurator Firmas sive Apporta quæ de terris et possessionibus illis solvi debent ad terminos statutos bene et fideliter solvet, et de arreragiis, si quæ fuerint, de Firma dictarum terrarum et possessionum, de tempore quo ultimo fuerunt in manibus nostris respondebit.
Statuta Synod. Eccl. Trecorensis ann. 1372. apud eumdem tom. 3. col. 1123 :
Et si contigerit ipsum ad longum tempus suum beneficium affirmare, et ante tempus Firmam accipere, et infra terminum ; beneficio cedat, vel decedat, vel beneficio canonice privetur, et alteri in beneficio seu in fructibus ejus jus competat, et dicta Firma et solutione non obstante.
Kennett. in Glossar. ad calcem Antiq. Ambrosden. : Reddendo inde annuatim antiquam Firmam, et de incremento xl. s. pro omni servitio. Ibidem :
Hugo de Plesseys concedit pro se et hæredibus suis, quod omnes homines teneant terras suas in eodem manerio pro eadem Firma per quam eas prius tenere consueverunt.
Hinc
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Firmam Portare, non semel occurrit in Chartul. SS. Trinitatis Cadomensis, sed præsertim fol. 28. verso, ubi de Anglia :
Villani metunt annonam 16. diebus in Augusto, et Sokemans iv. supradicti portant Firmam ad Wincestre.
Id est, fructus ex conventione reddendos.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Ad Firmam Committere. Chartul. S. Vincentii Cenoman. fol. 106 :
Ita tamen quod si Prior de Petrariis jam dictam domum alicui laico ad medietariam vel ad Firmam Commiserit.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Ad Firmam Recipere. Statuta Synod. Eccl. Nemausensis inter Anecd. Marten. tom. 4. col. 1066 :
Item, prohibemus districte, ne aliquis Clericus futuros reditus alicujus Ecclesiæ nostræ diœcesis emat, Recipiendo ad Firmam ipsam Ecclesiam cum reditibus ipsius Ecclesiæ sub certo pretio, sine nostro consilio et assensu, nisi Prior seu Rector ipsius Ecclesiæ ad studium Theologiæ ire voluerit. Et tunc etiam regularibus vel laicis Ecclesiam ad Firmam, id est à Presfoch, concedere non præsumat.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Ad Firmam Solvere. Charta ann. 3. Richardi II. Regis. apud Madox For mul. Anglic. pag. 65 :
Cum Radulphus de Basset... nuper concessit et ad Firmam dimisit D. Priori et Conventui de Chacombe... sub certis conditionibus ; et Solvendo viginti quatuor libras ad Firmam per annum.
Firma, Rastallo, proprie dicitur Mesuagium capitale in villa seu burgo, ex quo dependet omnimodum domanium, quod ad voluntatem, vel ad vitam alicui relinquitur. Ita etiam appellatur reditus, qui super ejusmodi mesuagium reservatur.
Firmarius dicitur is, cui terra conceditur[] ad terminum annorum : qui quidem
nihil juris vindicare potest præter usumfructum
, ait Fleta lib. 3. cap. 12. § 7. lib. 5. § 21. nostris Fermier. Ingulfus pag. 906 :
Illi vero responderunt... terras et tenementa Firmariis tradidisse.
Ordericus Vitalis lib. 11. p. 805 :
Qui municeps erat et vicecomes et Firmarius Regis.
Statuta Synod. Eccl. Trecorensis ann. 1372. inter Anecd. Marten. tom. 4. col. 1123 :
Super fructibus ejusdem beneficii jus his in eis per Firmarium sub pœna dupli, etiam excommunicationis, et centum librarum usualium nobis applicandarum nullatenus molestetur seu impediatur.
Adde Leges Henrici I. Regis Anglic. cap. 56. Madox Formul. Angl. pag. 335. Marten. tom. 6. Ampliss. Collect. col. 611. et Kennett. in Gloss. ad calcem Antiquit. Ambrosden. Vide Præpositus.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Fermarius, Eadem notione, in Statutis Eccl. Ambian. apud Marten. tom. 7. Ampliss. Collect. col. 1259 :
Firmiter inhibemus ne Capitula collegiata... Fermarii, coloni, subditi, vel debitores sibi aliquid non persolvant.
Firmaria, Locus forte in Monasteriis, ubi Firmarii excipiuntur. Chronicon Andrense pag. 414 :
Donavit... decem (raserias frumenti) ad mensam Monachorum, 5. autem ad Firmariam, 5. vero ad hostellariam,
Charta Walteri Prioris de Wytham Ordinis Cartus. ann. 1318. apud Madox Formul. Anglic. pag. 316 :
Hac tamen conditione omnia ista supradicta dictus Johannes percipiet in nostra Firmaria a nobis et successoribus, quod ipse dum potens ut habilis fuerit ad laborandum, etc.
P. Carpentier, 1766.
◊ Potius Infirmaria, conclave infirmorum, ut ex allatis locis colligendum existimo. Vide Firmatarius.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Firmarii, Qui vectigalibus colligendis præsunt ; nostris Maltotiers. Charta Philippi Regis ann. 1319. apud Baluzium tom. 2. Hist. Arverniæ pag. 151 :
Item, volumus et concedimus eisdem quod Præpositi nostri, Firmarii seu Censarii non judicent neque taxent emendas quas petent a subditis suis.
Compendium jurium et consuetud. Universitatis Paris. per Robertum Goulet fol. 11. verso :
Omnes supradictos officiarios voluerunt Christianissimi Reges Franciæ... esse et fore perpetuo ab omnibus subsidiis, obventionibus vectigalibus,... immunes, expresse receptoribus subsidiorum et vectigalium, omnibus Firmariis et aliis Officiariis Regiis prohibentes, ne hujusmodi officiarios aliquo modo molestent.
© École des chartes.
[]« 4 firma » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 506b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/FIRMA4
4. FIRMA, Vestis muliebris. Vide Aspergo.
© École des chartes.
[]« 5 firma » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 506b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/FIRMA5
5. FIRMA, Vectigal, tributum, exactio. Pactum inter Alan. vicecom. de Rohan et ejus senescal. ann. 1255. ex Tabul. Blein. :
Allocatus noster potest capere vadia competentia pro suo servitio Firmarum et taliarum.
Lit. ann. 1370. tom. 5. Ordinat. reg. Franc. pag. 348 :
Dominus rex... ordinavit quod electi super facto subsidiorum... compelli nequeant ad faciendum Firmas per eos traditas retroactis temporibus et imposterum tradendas, bonas et solubiles, ob defectum fidejussorum aut alio quovis modo ; nec non Firmas in manu regia receptas ;... negligenter levando dictas Firmas, etc.
Vide infra Firmancia 2.
L. Favre, 1883–1887.
◊ Firmæ xvii. urbis Parisiensis.
Ob dictus episcopus, inter alia jura sibi in dicta villa nostra Parisiensi spectantia, jus coustume piscium marinorum, thelonei pannorum, pedis furcati, pedis rotundi, pedagii pontis de Charentonio et de Malo Molendino, pedagii Parvi [] Pontis, trillerii Castelleti, corii et allute, gallice cordouen, oleorum et pinguedinum, bladi, chantelagii, rotagii vinorum, quinquallerie, frapperie, peliparie seu pelleterie et lingerie, curagii tellarum et canabii, fructus et accuminis, que firme decem septem in numero erant ab illo tempore semper habuerat et adhuc habebat. (Cart. N. D. Paris III. 305. an. 1487).
© École des chartes.