Psalmi Abecedarii, apud S. Augustinum Enarrat. in Psalm. 118. concione 32. quorum versus quilibet a primis litteris alphabeti incipiunt. Ejusmodi est Psalmus, quem scripsit idem Augustinus contra partem Donati, de quo hæc ille lib. 1. Retract. c. 20 :

Psalmum qui eis cantetur, per litteras feci ; sed usque ad V. litteram ; tales enim Abecedarios appellant.

Vide Vitam S. Isidori Episcopi Hispalensis cap. 6.

Psalmi Alleluyatici, S. Hieronymo Epist. 7. 17. 137. dicuntur, qui pro titulo habent Alleluya, cujus inscriptionis nullam aliam rationem afferunt, quam quod Psalmi isti singularem ac festivam Dei laudem præ aliis continent : ii sunt numero 20. nempe 104. 105. 106. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. 134. 135. 145. 146. 147. 148. 149. 150.

Psalmi Anniversatiales, Qui pro defunctis dicuntur. S. Wilhelmi Constit. Hirsaug. lib. 1. cap. 4 :

Quandocumque autem ante Missam processio illuc agitur, neque ad finem inclinatur : de qua post Psalmos anniversatiales, cum revertimur in capitulum, ea vice, non nisi semel inclinamus.

Psalmus Apertionis, nempe, Domine labia mea aperies, etc. Regula Magistri cap. 44 :

Oportet in nocturnis ab Abbate dici versum Apertionis.

Vide Amalarium de Offic. Eccl. lib. 3. cap. 9.

Psalmi Baptismales, Numero tres, qui recitantur in diebus baptismalibus, nempe in Dominica nocte Resurrectionis Domini, et Pentecostes, quia tria vitia originalia, suggestionem scilicet Diaboli, carnis delectationem, et consensum animi a Catechumenis repelli postulat Ecclesia, ut ait Amalarius lib. 4. de Divin. Offic. cap. 43. et 48. apud Mabillonium. Adde c. 23. Honorium Augustod. lib. 3. cap. 144. et Durandum lib. 6. Ration. cap. 89. num. 4.

Psalmus de Baptisterio, Qui procedendo ad sacros fontes decantatur. Ordo eccl. Ambros. ann. circ. 1130. apud Murator. tom. 4. Antiq. Ital. med. ævi col. 843 :

Singulis diebus in octava Paschatis proceditur ad baptisterium... Feria v. Psalmus de Baptisterio.

Psalmus Cantici,

est cum organo præcinente, subsequens et æmula organi vox chori cantantis auditur, modum psalterii modulis vocis imitata.

Ruffinus Aquileiensis in Psalm.

Psalmi Communionis, Qui tempore communionis canebantur in Ecclesia Carthaginensi : quod tempore S. Augustini fieri cœptum testatur ipse lib. 2. Retract. cap. 11 :

Hilarus quidam.... adversus Dei ministros... irritatus, morem qui tunc esse apud Carthaginem cœperat, ut hymni ad altare dicerentur de Psalmorum libro, sive ante oblationem, sive cum distribueretur populo quod fuisset oblatum, maledica reprehensione, ubicumque poterat, lacerabat, asserens fieri non oportere.

Id etiam apud Gallos in usu fuisse colligi posse videtur ex Reg. Aureliani sub finem ubi præcipit Psallendo omnes communicare.

Psalmus Confessionis, τῆς ἐξομολογήσεως, apud S. Basilium Epist. 63.

Psalmi Directanei, Qui nulla modulatione, et in directum, ut aiunt, pronuntiantur. Vide supra Directaneus.

Psalmi Dominicales, Qui diebus Dominicis in Ecclesia recitari solent. Martyrolog. c. 41.

Psalmi Familiares, apud Lanfrancum in Decretis pro Ord. S. Benedicti c. 1. sect. 3. et Udalricum in Consuet. Cluniac. Monaster. lib. 1. cap. 46. dicuntur

ii, qui in omnibus 12. lectionibus horas sequuntur : quorum laboriosa, imo pluribus odiosa paulatim multis de causis est adaucta multiplicitas, quæ quia multos gravabat, multorum, et totius pene conventus postulatione in hac parte immutata est.

Verba sunt Petri Abbatis Cluniac. in Statutis Ord. Clun. cap. 21. Vita S. Gilberti de Sempringham :

Dictis prius quibusdam Psalmis familiaribus pro se suisque, etc.

Psalmi Feriales, qui diebus ferialibus, seu in feriis in Ecclesia recitantur. Microlog. c. 54. Consuet. antiq. Fontanell. MSS. fol. 35 :

Inter nocturnos Psalmi feriales non dicantur, exceptis Adventu et Septuagesima ; sed finitis nocturnis, facto signo, Laudes canantur.

Psalmi Fortiores, id est, longiores, in Reg. S. P. Benedicti cap. 18.

Psalmi Graduales, Quindecim Psalmi, qui ad quinque parvas Horas congrue distribuuntur, in quotidiano Officio Deiparæ, ut ait Radulphus Tungrensis lib. de Canonum Observ. cap. 20. 21. Vide Eucherium de Quæst. utriusque Testamenti, Durandum lib. 5. Ration. c. 2. n. 39. et supra in Graduale 1.

Psalmus Impositus, hoc est, præscriptus, in Guidonis Discipl. Farf. lib. 1. cap. 38 :

Post hæc si aliquis Psalmus impositus est pro vivis vel defunctis, tunc dicant et finiant.

Psalmus Invitatorius : ita appellatur Psal. 94. Venite exultemus, etc. in Capit. Aquisgran. c. 66. in Ordine Romano, apud Alcuinum, Petrum Damian. Amalarium, Honorium lib. 2. cap. 1. Herbertum de Miracul. lib. 2. cap. 9. in Vita Alcuini num. 5. etc. quod populum ad laudem Dei invitet, ut habent Amalarius lib. de Ord. Antiph. c. 21. lib. 4. de Eccl. Offic. c. 9. Petrus Damian. de Dominus vobiscum cap. 7. Beletus c. 25. Durandus lib. 5. cap. 3. num. 10. 11. 12. etc. quibus interdum nude Invitatorium appellatur, quod suaviter censuit Vossius, esse certum Monasterii locum, quo invitarentur Monachi ad laudandum Deum. Sed hac in re parcendum heterodoxis, viris quantumvis doctissimis, rerum nostrarum minus scientibus.

Psalmi Magni, Parvi, etc. Consuet. Cluniac. ann. 1301. ex MS. B. M. Deauratæ Tolos. :

Hoc addito quod in hiis omnibus locis quindecim, triginta familiares, Parvi et Magni, et prostrati Psalmi, et septem Psalmi cum letania suo tempore suffragia..... cotidie nullatenus obmittantur, quin dicantur insimul.

Psalmus Misericordiæ, Quinquagesimus, Miserere mei : ita appellatur a Gervasio Tilleberiensi in Otiis Imper. Decisione, seu parte 1 :

Torqueri se asserit, eo quod seculum Deo præponens, Psalmum Misericordiæ Psalmo tam breviusculo postposuerit.

Psalmus Parœmiacus, προοιμιαϰός, sic dictus 103 :

Benedic anima mea Dominum,

quod ab eo Græci Vesperas, Missam, aliaque officia auspicentur.

Psalmi Plebeii et Vulgares, a privatis imperitisque hominibus compositi, qui in Ecclesia decantari vetantur, can. ult. Concilii Laodiceni, ubi ἰδιωτιϰοί dicuntur : Plebeii, veteri interpreti, quo loco Glossæ interlineares MSS. plebeios, versificos Psalmos interpretantur, qui in Concilio Bracarensi ann. 563. can. 12. vetantur. Nec aberrat ab hac interpretatione Agobardus lib. de Divina Psalmodia :

Sed et reverenda Concilia Patrum decernunt, nequaquam plebeios Psalmos in Ecclesia decantandos, et nihil poetice compositum in divinis laudibus usurpandum ;

præcipue vero, ut subdit, ab hominibus quibuslibet,

quorum nec nomina, nec sensum, nec fidem novit Ecclesia

. Adde Martinum Braccar. cap. 67. Capitularia Attonis Episc. c. 58. et quæ observant Menardus ad Regulas Monastic. pag. 381. Henricus Valesius ad Eusebium lib. 7. cap. 24. et Ferrandus in Præfat. ad Psalmos cap. 15.

Psalmi Pœnitentiales. Vetus Pœnitentialis MS. :

Cantetque 7. Psalmos pœnitentiales, id est Domine ne in furore, et Miserere mei Deus secundum, Miserere mei Deus meus, Deus misereatur nostri, Deus in adjutorium, Inclina Domine, De profundis.

Adde Appendicem ad Concilium Salegunstadiense ann. 1022.

Psalmus Pœnitentialis, Quinquagesimus præcipue sic appellatur. Reg. visitat. Odon. archiep. Rotomag. ex Cod. reg. 1245. fol. 334. v° :

Ante fores ecclesiæ facerent se verberari a sacerdotibus dicentibus Psalmum Pœnitentialem.

Psalmi Prostrati dicuntur, Qui ab humi prostratis in Ecclesia recitantur, apud Lanfrancum in Decretis pro Ordine S. Benedicti cap. 1. sect. 3. Liber Ordinis S. Victoris Parisiens. MS. cap. 1 :

Primum septem Psalmos de Cantico Graduum prostrati super sedes decantabunt.

Duos vero potissimum psalmos,

qui per singulas horas dicuntur a prostratis

, recenset. Bernardus Mon. in Ord. Cluniac. part. 1. cap. 74. num. 37 :

Expectant donec debeant incipi Psalmi prostrati.

Udalricus in Consuet. Clun. lib. 1. cap. 3 :

Ad Horas autem reliquas, post quatuor Psalmos, Horarum, ut ita dicam, appendicios, toto corpore prosternimur, ut duos Psalmos dicamus, primum de septem pœnitentialibus Psalmis, alterum de Canticis quindecim graduum.

Tabularium Brivatense :

Unusquisque 2. Psalmos prostratus decantet.

Appendix ad Concilium Salegunstadiense ann. 1022 :

Tunc omnes prostrati decantent Psalmos istos pro Regis nostri et aliorum sui regni primatum sospitate.

Vide eumd. Udalricum d. lib. cap. 4. 12. et 52. Chronicon Andrense pag. 430. Joannem Episc. Abrinc. de Off. Eccl. pag. 36. Consuet. Floriacensis Cœnobii pag. 393. in Bibl. Floriac. etc. Psalmi autem a stantibus concinebantur, ut observat Durandus lib. 5. Ration. cap. 2. num. 36. Petrus Damian. lib. 3. Epist. 8. pag. 301. graviter invehitur in Clericos, qui resident, dum vel

canonica Horarum celebrantur officia, vel etiam ipsa Missarum offeruntur terribilia Sacramenta

.

Psalmi Refectionum, Qui tam posita quam levata mensa a Monachis recitari solent,

et peculiariter Deo de benedicenda aut commendanda esca per gratiarum actionem præbentur, et sine antiphona directanei dicuntur : sed in Dominica, vel in diebus festis cum antiphona, vel alleluia,

ut est in Regula Magistri cap. 37. 43.

Psalmus Responsorius, Qui tractui seu gradali hodierno respondet. Gregorius Turon. de Vitis Patrum cap. 8 :

Egressus est in sacrarium, ubi dum resideret, Diaconus responsorium Psalmum canere cœpit.

Idem lib. 8. Hist. cap. 3 :

Interea jam medio prandii peracto, jubet Rex ut Diaconum nostrum, qui ante diem ad Missas Psalmum responsorium dixerat, canere juberem, etc.

Vide Responsorium.

Psalmi Salomonis, Quos ut apocryphos laudant S. Athanasius in Synopsi sacræ Scripturæ, S. Nicephorus Patr. CP. in Canone, et Theodorus Balsamon, qui, an ii sint, quos edidit post Adversaria sacra Ludovicus de la Cerda, alii viderint. Vide Ferrandum in Præfat. ad Psalmos cap. 16.

Psalmi Speciales, 7. Pœnitentiales. Capit. Aquisgran. ann. 817. et Addit. 1. Capit. cap. 50 :

Ut prætermissis partitionibus Psalterii, Psalmi speciales pro eleemosynariis et defunctis cantentur.

Leo Ost. lib. 3. cap. 22 :

Statuit.... cotidianis diebus orationem pro fulgure ad Missam publicam, et ad Psalmos speciales edici, (al. adjungi.)

Charta Heriberti Comitis Francor. ann. 27. Lotharii Regis in Tabul. Dervensis Monast. :

Quotidie unam Missæ celebrationem pro me faciant, atque unum Psalmum per singulas regulares Horas persolvant, et cum septem specialibus Psalmis memoriam meam adjungant.

Psalmi Suffragiorum, Iidem videntur qui Familiares. Reg. visitat. Odon. archiep. Rotomag. ex Cod. reg. 1245. fol. 8. r° :

Visitavimus monasterium S. Amandi Rotomagensis. Invenimus quod... aliquando cantant horas B. Mariæ et Psalmos suffragiorum, cum nimia festinatione et præcipitatione verborum.

Psalmi Superpositi, in Regula Magistri cap. 50. Vide Superpositio.

Psalmi Typicorum, apud Græcos dicuntur 22. et 145. quod hi in officio Typicorum recitarentur : eorum vero primus πρῶτα τυπιϰά, alter vero δεύτερα τυπιϰά dicebantur. Vide Goarum ad Euchologium.

Psalmum Levare. Vide Levare 6.

In Psalmis Venire. Charta ann. 1123. apud Puricellum in Basilica Ambrosiana pag. 569 :

Illæ vero oblationes, quæ offerentur in manibus Sacerdotum extraneorum, qui in Psalmis veniunt, sine malo ingenio eorum sint, cui dare voluerint sine malo ingenio.

Psalmi Versifici. Vide Psalmi plebeii.

Pœnitentia Psalmorum, in Pœnitentiali S. Columbani dicitur, cum Monachus ob leviorem culpam certum Psalmorum numerum decantare, vel recitare, in pœnitentiam, jubetur. Adde Pœnitentialem Gregorii III. PP. cap. 24. Vide Superpositio.

Psalmellus, Antiphona ex Psalmo desumpta. Charta ann. 1053. apud Puricellum in Monumentis Basilicæ Ambrosianæ pag. 428 :

Ei vero, qui cantat Psalmellum, denarios duos, etc.