Alta Justitia, Merum imperium, jus gladii, Haute Justice, Practicis nostris. Hauteur et Justice, in Pacto Tongrensi ann. 1403. pag. 30. Charta Philippi Regis Franc. ann. 1272. in 30. Regesto Archivi Regii ch. 441 :

Nec non alta Justitia, quam extendimus ad omnem casum in quo contigerit aliquem pati debere mortem, vel exilium, vel membri mutilationem.

Charta Henrici II. Ducis Lotharingiæ et Brabantiæ ann. 1243. pro Abbate S. Bernardi ad Scaldim :

Nihil juris nobis vel posteris nostris, præter tres articulos altæ Justitiæ, scilicet manifestam sanguinis effusionem, membrorum mutilationem, et vitæ ablationem, si excessus delinquentium hoc exegerit, in ipso alodio reservando.

Justitia Simplex, Inferior, quæ pendet a Regali. Edictum Ludovici X. Reg. Fr. ann. 1313. tom. 1. Ordinat. Reg. pag. 621 :

Item, super eo quod prefatus Dux (Britanniæ) asserit, quod in ipsius prejudicium, et injuste contra dictum Ducem et ejus subditos adjornamenti, seu simplicis Justitiæ, nonnullis interdum nostre litere conceduntur ; respondetur eidem, quod de cetero tales litere minime concedentur, nisi pro talibus casibus, qui ad nostram superioritatem pertineant, aut ressortum.

Ubi patet literas simplicis justitiæ eas dici quibus ad supremam et regalem justitiam evocabantur causæ, quæ secundum jus consuetum dirimi debebant in simplici justitia et ducali, quæ Regiam superiorem agnoscebat.

Justitias Facere, Tenere, Idem quod Placitum tenere, nostris faire, vel tenir la Justice, les Plaids. Annales Francorum Loiselliani ann. 760 :

Consilium fecit cum Francis, ut iter ageret supra dictas Justitias quærendo in Aquitania.

Annales Tiliani ann. 799 :

Legatos regios, qui tunc ad Justitias faciendas apud eos conversabantur, comprehendunt.

Eginhardus ann. 814 :

Ad Justitias faciendas, et oppressiones popularium relevandas, Legalos in omnes regni sui fines misit.

Idem ann. 823 :

Lotharius, cum secundum patris jussionem in Italia Justitias faceret.

Ratpertus de Orig. S. Galli cap. 5 :

Contigit autem tempore quodam Wolfarium Remensem Episcopum Legatione a domino Karolo sibi injuncta Justitias in Rhetia Curiensi faciendas ad ipsum pagum venisse, etc.

Placitum apud Pinendenam inter Lanfrancum Archiepiscopum, et Odonem Bajocensem Episc. sub Willelmo I. Rege Angl. apud Seldenum ad Eadmerum :

Huic placito interfuerant Goisfredus Episcopus Constantiensis, qui in loco Regis fuit, et Justitiam illam tenuit, Lanfrancus Archiepiscopus, qui, ut dictum est, placitavit, et totum dirationavit, etc.

Tabularium S. Vincentii Cenoman. :

Ita ut ipsi (Monachi) ibidem Vicarium suum habeant qui Justitias et districtiones secundum præceptum Abbatis et Monachorum faciat.

Vide Leges Longob. lib. 2. tit. 52. § 2. Carol. M. 18.

Justitiam Suam Facere, Ablatis pignoribus debitum exigere, Gall. Faire saisir. Chartularium S. Fromondi :

Itaque facient et facere poterunt dicti Prior et Monachi pro defectu solutionis dicti frumenti Justitiam suam in totis tenementis antedictis, quotiescumque necesse fuerit.

Chartul. S. Vandreg. tom. 1. pag. 3 :

Si ita acciderit quod mihi, vel hæredibus meis de dictis novem minis ordei ad terminum supradictum non fuerit plenarie satisfactum, licebit nobis supra dictam pechiam terræ nostram Facere Justitiam, usque dum nobis satisfactum fuerit de redditu et emenda.

Justitiam Facere, Facere satis, debitum solvere, latæ sententiæ obtemperare. Leges Rotharis 256. apud Murator. tom. 1. part. 2. pag. 37 :

Tunc Sculdasius tollat boves aut caballos ipsius, et ponat eos penes creditorem, dum usque Justitiam fecerit.

Leges Caroli M. 99. ibid. pag. 105 :

Neque Abbates, neque Presbyteri... ad publica vel ad secularia judicia trahantur vel distringantur ; sed a suis Episcopis judicati Justitiam faciant.

Brachyl. lib. 4. tit. 9. § 4 :

Te admoneo, ut ad placitum venias eique Justitiam facias.

Justitiam Invenire dicitur actor, qui jus suum obtinet a judice. Leges Luitprandi 25. (4, 7.) apud Murator. tom. 1. part. 2. pag. 57 :

Nam si aliter fecerit ipse judex, et intra xii. dies Justitiam non invenerit qui proclamaverit, tunc componat ipse judex solidos xii.

Justitia, Judicium, judicis sententia, statutum, decretum. Stat. Montispess. ann. 1204. MSS. :

Dominus Montispessulani vel ejus bajulus nullatenus debet vendere Justitias curiæ suæ.

Charta Ric. reg. Angl. apud Rymer. tom. 1. pag. 65 :

Sciatis nos de communi proborum virorum consilio fecisse has Justitias subscriptas.

Justitia, Pœnitentia monacho imposita. Regul. Hospit. S. Jacobi de Alto passu an. circ. 1240. ex Tabul. archiep. Paris. cap. 61 :

De fratre in Justitia posito. Frater si pro aliqua offensa in Justitiam per esguardium fratrum sit, et a magistro suo mittatur ad aliquam domum ad Justitiam faciendam, etc.

Justitia, Jus, quod alicui in re quavis competit, sive in ejus reditibus. Leges Pippini Regis. 11. apud Murator. tom. 1. part. 2. pag. 120 :

Damus... ut qui in tantos annos Justitiam habere non potuerit, vel modo per Dei omnipotentis misericordiam... simul et per nostram præceptionem, unusquisque Justitiam suam accipiat.

Liber de Castro Ambasiæ, etc. tom. 10. Spicileg. Acher. pag. 528 :

Pipinus vero jussu Zachariæ Papæ in Regem a Bonifacio Archiep. inungitur, qui Haistulfum Regem Longobardorum tenere Justitias sancti Petri coegit.

Charta divisionis Imperii Caroli M. cap. 10 :

Similiter et de cæteris Ecclesiis, quæ sub illorum fuerint potestate, præcipimus, ut Justitiam suam et honorem habeant, etc.

Vide ejusdem Capitulare 2. ann. 802. cap. 23. Versus Hadriani PP. ad eumd. Carolum præfixi Collectioni Canonum :

Justitias almi Petri sui protectoris tueri.

Anastasius Bibl. in Stephano IV. pag. 97 :

Imminentibus atque decertantibus in hoc sæpius nominatis, Christophorus Primicerius et Sergius Secundicerius, pro exigendis a Desiderio Rege Longobardorum Justitiis B. Petri, quos obdurato corde reddere sanctæ Dei Ecclesiæ nolebat.

Idem in Hadriano pag. 99 :

Inquiens, quod omnia illi mentitus fuisset, quæ ei in corpus B. Petri jurejurando promisit, pro Justitiis sanctæ Dei Ecclesiæ faciendis, etc.

Pag. 100 :

Quia Justitias B. Petri, juxta quod repromiserat, non reddidit.

Adde pag. 105. Epistola Joannis Regis Bulgariæ in Gestis Innocentii III. PP. pag. 56 :

Sciat autem Sanctitas tua, quod quinque Episcopatus Bulgariæ pertinent ad Imperium meum, quos detinet Rex Ungariæ, cum Justitiis suis Ecclesiarum, etc.

Charta ann. 1252. e Chartulario Meldensi :

Ita quod Meldensis Episcopus et successores sui, vel alius nomine eorum, in dicta pecia terræ de cetero nihil juris vel facti, Justitiæ parvæ vel magnæ poterunt reclamare vel habere : nec nos vel nostri in dicta pecia, quæ sibi assignata pro illa quæ fuit sua aliquid juris vel facti, Justitiæ parvæ vel magnæ reclamare poterimus vel habere.

Epistola Alexandri III. PP. pag. 44. Libri nigri Scaccarii :

Nos tam in decimis, quam in aliis Ecclesiasticis Justitiis vobis restituendis, etc.

Vide Reginonem ann. 753.

Justitia, Præstatio, census. Burchardus Wormaciensis Episcopus in Lege familiæ :

Si quis in civitate hæreditatem aream habuerit, ad manus Episcopi dijudicari non poterit, nisi tres annos censum et aliam suam Justitiam inde supersederit.

Arnoldus Lubecensis lib. 3. cap. 6 :

Dicebat enim dominus electus homines suos in multis ab eo injuste gravari, quædam etiam prædia violenter occupari, et Justitias suas, quas in civitate sua Utine de advocatia consequi debebat, sibi frequenter per suos impediri.

Chunradus de Fabaria de Casib. S. Galli cap. 8 :

Quas in suis perturbaverat tam feudis, quam consuetudinalibus Justitiis.

Charta Henrici Imp. ann. 1186. apud Ughellum tom. 1. pag. 378 :

Sancimus quoque, ut homines de Camerano, cum ab eis requisiti fuerint, de Justitiis suis plene ipsis respondeatur, et ab eis non exigatur reddita.

Gregorius lib. 3. Decretal. tit. 3. cap. 9 :

Ut consuetis Justitiis et debitis obsequiis te defraudent, tonsuram resumant abjectam.

Justitia, Mulcta judiciaria. Leges Caroli M. 46. apud Murator. tom. 1. part. 2. pag. 100 :

Si alicui homini post judicium Scabinorum fuerit vita concessa, et ipse postmodum aliquod malum perpetraverit, et Justitiam reddere noluerit, dicendo quod mortuus sit, et ideo Justitiam reddere non debeat, etc.

Concil. Triburiense ann. 821. cap. 4 :

Triplicem compositionem, cum Justitiis, quæ in superiori capitulo scriptæ et confirmatæ esse videntur, componat.

Forma sacramenti Vicariorum in Constitutionibus Catalaniæ MSS. :

Et non accipiant aliquid ab aliqua partium, nisi directam Justitiam, quæ de placito debet exire, et illam nisi causa finita, per compensationem, vel sententiam : et si per sententiam finiatur, accipiant solummodo Justitiam a victo, a victore autem nihil accipiant, neque exigant. Si autem quæstio vel causa amicabili compositione fuerit terminata, moderate, quod justum fuerit, exigant ab utraque parte : quam Justitiam tradam fideliter in manum Bajuli vestri, et non vetabo alicui inde conquerenti. Et si quæ servitia mihi facta fuerint gratis, omnia manifestabo, et mittam in compotum, etc.

Charta ann. 1211. in Hist. Episcoporum Cadurcensium num. 87 :

Et burgenses Cadurci mandaverunt et convenerunt nobis, quod de cætero non acciperent denarios Rutenenses : et si aliquis acciperet vel expenderet burgensium, concederet nobis septem solidos de Justitia, ut amitterent Rutenenses, et obolos, quos acceptos habuerint.

Sententia arbitralis ann. 1292. inter Abbatem et Consules de Gimonte :

Si forte... messegarii dictæ villæ aliquos delinquentes in dicto nemore de Castello invenerint, tandem Justitiam duodecim denariorum possint et debeant servare et accipere, quæ Justitia in tres partes, ut superius, dividatur.

Vide Chartas alias apud Catellum in Comitibus Tolosanis pag. 215. 216. 219. Thomasserium in Consuetud. Bituric. pag. 140. Mabillonium Diplom. pag. 584. etc.

Justitiam Facere dicitur is, qui de crimine aut de re quapiam interpellatus juri stat, in Capitulis Hludovici Imp. post Legem Salicam cap. 5. Rectum facere, dixere posteriores.

Justitia, Judex, qui vulgo Justitiarius. Leges Henrici I. Regis Angliæ cap. 42 :

A Rege vel justitia ejus, vel a communi utrorumque domino... submoneatur.

Historia Translat. S. Guthlaci n. 24 :

Ubi famosis judicibus præsentibus, et patriæ Justitiis coram positis, controversia legitimo fine decideretur.

Vetus Charta apud Seldenum ad Eadmerum pag. 168 :

Nullus, qui de Rege tenet in capite, nec aliquis dominicorum Ministrorum ejus excommunicetur, nec alicujus eorum terræ sub interdicto ponantur, nisi prius dominus Rex, si in regno fuerit, conveniatur, vel Justitia ejus, si fuerit extra regnum.

Ubi Seldenus :

Qui velut Præfectus Prætorio, aut Prorex, regias illo ævo vices agebat, et Capitalis Angliæ Justitiarius etiam indigitabatur.

Charta ann. 1279. ex Archivis Abbatiæ Troncheti :

Henricus Rex Angliæ et Dux Normanniæ et Aquitaniæ, et Comes Andegavensis, Episcopis, Comitibus, justitiis et omnibus ministris suis Britanniæ, etc.

Tabularium B. M. de Bono-nuntio Rotomag. :

Conductus fuit extra cum cruce et aqua benedicta per Justitiam dictorum religiosorum.

Adde Translationem S. Guthlaci, tom. 2. April. pag. 58.

Justitia Aragonum. Vide Judex medius.

Justitia Atrii, seu Cœmeterii, Quod pro sepultura persolvitur. Chron. Besuense tom. 1. Spicil. Acher. pag. 675 :

Atrium Ecclesiæ S. Petro Besuensi tradiderunt, Justitias tantum atrii retinentes.

Vide Atrium.

Justitia Banni, Mulcta ob bannum fractum imposita. Charta ann. 1174. ex parvo Chartul. S. Victoris Massil. :

Si vero in terris Domini Castelli bannum fregerint, debent restituere et Justitiam banni Domino Castelli dare ita legitime sicuti sui homines.

Justitia Bustelli, Jus bustellos seu mensuras frumentarias exigendi ad modulum, mulctamque ob fraudem percipiendi. Charta Barthol. Laudun. episc. ann. 1143. ex Chartul. S. Vinc. Laudun. ch. 49 :

Quicquid in molendinis jure hæreditario habebat, videlicet districtum, bannum, Justitiam bustelli, piscariam aquæ superius,... dedit.

Justitia Capitalis, Supremum tribunal. Arest. ann. 1341. 18. Sept. in vol. 3. arestor. parlam. Paris. :

Coram nobis seu Justitia nostra capitali litigare non tenebantur (abbas et conventus Montisregalis) ; quæ quidem Justitia capitalis, alias curia parlamenti nostri extitit declarata.

Vide Ordinat. reg. Franc. tom. 4. pag. 724. et in Parlamentum.

Justitiæ Complementum Facere dicitur Judex, aut litigator, qui quidquid æquum est et leges postulant ad litem finiendam complet perficitque. Charta Ottonis Comitis Palatini ann. 1245. apud Tolner. in Probat. Hist. Palat. pag. 150 :

Nullus judicium faciat alicui querelanti ; personaliter namque de ipsis ac ei attinentibus Justitiæ universis proponimus facere complementum.

Sententia ann. 1294. tom. 1. Hist. Dalphin. pag. 124 :

Quominus possint facere Justitiæ complementum, prosequi malefactores et exsequi sententias contra omnes, prout justitia postulabit

. Litteræ Senatus Hertzberg. apud Ludewig. tom. 1. pag. 156 :

Dominus Abbas et qui cum eo aderant Fratres responderunt... paratos et benevolos se esse... hoc ipsum in Reliquiis juramento publice affirmare. Nos vero considerantes constantiam D. Abbatis de faciendo in Reliquiis Justitiæ complemento.

Charta Caroli Franc. Regis ann. 1378. ex Archivo B. M. de Bono-nuntio Rotomag. :

Si aliqui prisionarii adducerentur dictis octo diebus pro complemento Justitiæ secundum qualitatem delicti faciendo, etc.

Rursum occurrit apud eumd. Ludewig. tom. 5. pag. 571. Rymer. tom. 2. pag. 255. Illust. Fontaninum in Appendice ad Antiquit. Hortæ pag. 423. etc.

Justitia Corporalis, Jus gladii, cognitio criminum corpore plectendorum. Charta ann. 1245. in Reg. S. Ludov. ex Chartoph. reg. fol. 14. v°. :

Donum... de villa sancti Martini veteris,.... quam (Simon comes Montisfortis monachis Villæ longæ) dedit, salva Justitia corporali ad principem pertinenti,... concedimus.

Justitia pro Duello, Mulcta pro duellis domino solvenda. Vide Duellum pag. 954. lin. De compositione.

Justitia Electa, Statuta civitatis consensu communitatis decreta. Vide Cora. Statut. Susat. ann. 1120. apud Seibertz. cod. dipl. ducat. Westphal. pag. 48 :

Audiat universitas antiquam et Electam Susattensis oppidi Justiciam.

Justitia Feodi, Jurisdictio domino competens ratione feodi, quod possidet. Capitula anno circiter 1329. apud Acher. tom. 6. Spicil. pag. 492 :

Clerici trahunt causam feodorum in curiam christianitatis... et propter hanc occasionem perdunt domini Justitiam feodorum suorum.

Et mox :

Sed propter hoc non amittat dominus feodi Justitiam fidei (feodi) nec propter hoc se capiant ad feodum.

Justitia Fonsseria, Fundicaria, Gall. Justice fonciere, Jurisdictio minor, inermis, quæ ratione fundi exercetur. Vide Fonsseria et supra Fundicerius.

Justitia Forisfactorum, Emendæ, mulctæ. Charta ann. 1179. in Chartul. S. Joan. Laudun. ch. 79 :

Domino autem Nicholao, ad conservanda jura ecclesiæ et præfatæ villæ libertatem, concessimus Justitiam forisfactorum de burgensibus inibi manentibus.

Justitia Grossa et Bassa, Major et minor. Vide supra in Grossus 1.

Justitia Latronum, Cognitio de latronibus competens domino habenti altam justitiam. Justitiæ latronum et adulterorum, in Charta Adelfonsi Tolos. Comitis ann. 1131. Vide Latro.

Justitia Licheria, Jurisdictio intra castri repagula, quæ Liciæ appellantur. Vide in hac voce. Charta Guich. episc. Matisc. ann. 1267. in Reg. 31. Chartoph. reg. fol. 41. r°. col. 1 :

Dicebamus quod quicumque tenebat comitatum Matisconensem, tenebatur episcopo Matisconensi facere homagium de omnibus, quæcumque comes Matisconensis in dicta civitate et suburbio, excepto castro et Justitia, quæ vocatur Licheria, quæ semper consueverunt teneri a domino rege.

Vide infra Lichia 1.

Justitia Minuta, Minor jurisdictio. Charta ann. 1248. ex Chartul. Campan. fol. 472. col. 2 :

Retinuit autem dicta Emelina Justitiam minutam Roiæ terræ, quam videlicet terram homines sui tenent de ipsa.

Justitia Parva. Charta ann. 1278. in Chartul. Cluniac. ch. 300 :

Juridictio vero, cognitio et Justitia in terris, hominibus et locis omnibus supradictis, citra emendam sexaginta solidorum, quæ vulgaliter parva Justitia appellatur... ecclesiæ Cluniacensi perpetuo remanebunt.

Justitia Personalis, Eadem quæ Minor. Charta ann. 1265. in Chartul. Guill. abb. S. Germ. Prat. fol. 242. r°. col. 2 :

Prætextu majoris seu altæ Justitiæ, raptus videlicet, multri, inventionis thesauri auri et argenti, vel incendii,.... et etiam minoris, scilicet Personalis, etc.

Justitia Sanguinis, Major justitia, quam exercet dominus, cum sanguis defluit. Jura Comitis Biterr. in civitate Albiensi ann. 1252 :

Item habuit et percepit in eadem civitate majores Justitias, sanguinis videlicet, latrocinii et adulterii et criminum aliorum.

Vide Sanguis.

Justitia vocata Sauvedroit, Mulcta, quæ ab iis exigitur, qui jura debita salvant, id est, non solvunt. Vide infra Salvaria.

Justitia de Teloneo, Mulcta pro fraudato vectigali. Charta Chilperici Franc. Reg. apud Miræum tom. 2. pag. 1310 :

Sed ipse teloneus et Justitia de teloneo... omni tempore nostris et futuris temporibus ad mensam Canonicorum ejusdem Ecclesiæ proficiet.

Justitia Terræ, Immunitas, Franchisia, Gall. Franchise. Hist. Palæst. apud Ludewig. tom. 3. pag. 10 :

Voluerunt nostri quoddam castrum aggredi et apprehendere, eo quod erat plenum omnibus bonis. Sed vir prudens Boamundus noluit consentire tantum pro Justitia terræ, quantum pro fiducia Imperatoris..... Ibique dictus Boamundus optime concordatus cum duobus Curopalatis, et pro amicitia eorum et pro Justitia terræ jussit reddi omnia animalia, quæ nostri deprædata tenebant.

Justitia Terrena, Secularis, idem quod supra Jus terrenum. Charta Odon. episc. Paris. ann. 1199. ex Chartul. ejusd. episc. fol. 51 :

Et ultra pontem S. Clodoaldi, pro Justitia terrena, homines illius loci episcopus trahere non poterit.

Justitia Transitus, Tributum a transeuntibus per terras alicujus domini solvendum, Gall. Droit de passage. Charta ann. 1140. apud Miræum tom. 2. pag. 821 :

Liberos quoque ipsos decerno ab omni onere, angaria, parangaria..... et omni justitia transitus per totam terram meam, ac aquam universam, in rebus suis emendis vel vendendis.

Vide Transitus.

Ad Justitiam aliquem Habere, vel Ad Justum, Aliquem ad jus faciendum submonere, in jus vocare. Charta ann. 1149. inter Probat. tom. 2. Hist. Occit. col. 522 :

Et si ullus homo aut femina aufferret tibi totum honorem tuum aut inde te aufferret, adjutor ero tibi bona fide et sine inganno,... et illos tibi ad Justitiam habebo. Et si illos ad Justum tibi habere non possem, adjuvabo te de eis sine tuo inganno.

Similia rursum occurrunt in Ch. ann. 1157. ibid. col. 566. Vide Rectum.